Máy tính cầm tay đồ họa - phương tiện hỗ trợ dạy học toán ở trường phổ thông

Bài viết dựa trên kết quả nghiên cứu việc sử dụng máy tính cầm tay đồ họa trong dạy học Toán ở một số quốc gia trên thế giới, đề xuất biện pháp sử dụng máy tính cầm tay đồ họa với vai trò là một phương tiện hỗ trợ dạy học Toán học ở trường phổ thông ở Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Máy tính cầm tay đồ họa - phương tiện hỗ trợ dạy học toán ở trường phổ thôngVJETạp chí Giáo dục, Số 423 (Kì 1 - 2/2018), tr 44-47; 38MÁY TÍNH CẦM TAY ĐỒ HỌA - PHƯƠNG TIỆN HỖ TRỢDẠY HỌC TOÁN Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNGNguyễn Danh Nam, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái NguyênNguyễn Văn Hưng - Sở Giáo dục và Đào tạo Thái NguyênNgày nhận bài: 11/12/2017; ngày sửa chữa: 22/12/2017; ngày duyệt đăng: 02/01/2018.Abstract: Graphics calculators or hand-held calculators having graphing functions have been putinto schools by many countries in the world over the last thirty years. There have been many studiesindicating that with the advantages of compact size and installed mathematical functions, graphicscalculators have multiple benefits in teaching and learning mathematics in general education as wellas tertiary education. However, in many countries, putting graphics calculators into teaching has beenstill very limited. This article presents the research results of using graphics calculators in teachingmathematics in some countries in the world and proposes some measures to use graphics calculatorsas means of supporting the teaching and learning mathematics at high schools in Vietnam.Keywords: Graphics calculator, hand held calculator, means of teaching support, teachingmathematics.mà là chức năng toán học được tích hợp trong thiết bị.Đa số các MTCTĐH hiện nay có chứa một bộ các phéptính toán học, bao gồm các chức năng tiêu chuẩn như trênmáy tính khoa học. Ngoài ra, chúng được trang bị thêmchức năng biểu đồ, hình học, thao tác đồ thị, lập đồ thịhàm tham số, bất phương trình, thao tác ma trận, hoạtđộng với chuỗi và dãy số,... MTCTĐH có bộ nhớ lớn, cóthể lưu trữ các chương trình, dữ liệu và hình ảnh [2].Hiện nay, các nhà sản xuất như: Casio, HewlettPackard, Texas Instruments, Sharp,... đã cho ra nhiều sảnphẩm MTCTĐH. Trong phạm vi của bài viết này, chúngtôi sử dụng MTCTĐH Casio fx - 9860 GII của hãngCasio để minh họa cho các nội dung nghiên cứu (xemhình 1).1. Mở đầuVới sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ,các thiết bị điện tử ngày càng được phổ biến rộng rãitrong các lớp học, nhất là sử dụng máy tính cầm tay trongdạy học môn Toán ở trường phổ thông. So với các máytính cầm tay khoa học, hay máy tính cầm tay khoa họctiên tiến, máy tính cầm tay đồ họa (Graphics calculators)(MTCTĐH) được sử dụng trong trường học muộn hơn.MTCTĐH đầu tiên xuất hiện ở Mĩ vào năm 1985, sau đólà ở nhiều nước phát triển cũng cho phép MTCTĐHđược sử dụng trong dạy học. Tuy nhiên, tại nhiều nướctrong đó có Việt Nam, MTCTĐH còn sử dụng hạn chế ởcác trường học [1].Dựa trên kết quả nghiên cứu việc sử dụng MTCTĐHtrong dạy học Toán ở một số quốc gia trên thế giới và ởViệt Nam, bài viết đề xuất một số biện pháp sử dụngMTCTĐH nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Toánở trường phổ thông.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Giới thiệu về máy tính cầm tay đồ họa2.1.1. Máy tính cầm tay đồ họaMTCTĐH có điểm tương đồng như máy tính cầm taykhoa học, đó là chúng đủ nhỏ để cầm tay, có một nguồnđiện độc lập, được vận hành bằng cách nhấn phím, cómàn hình số đơn sắc và cố định. Về trực quan, điểm khácnhau giữa máy tính đồ họa và các loại máy tính cầm taykhác là màn hình hiển thị đồ họa có thể được sử dụng đểhiển thị đồ thị hàm số hoặc dữ liệu thống kê. Tuy nhiên,điểm khác biệt cơ bản của MTCTĐH với các loại máytính cầm tay khoa học không phải là màn hình hiển thịHình 1. MTCTĐH của Casio, Texas Instruments và HP2.1.2. Một số chức năng cơ bản của máy tính cầm tayđồ họa- Chức năng tính toán, ma trận (Run-Matrix): Chophép máy tính được sử dụng như một máy tính khoa học,ngoài các hoạt động tính toán thông thường, MTCTĐH44VJETạp chí Giáo dục, Số 423 (Kì 1 - 2/2018), tr 44-47; 38có thêm chức năng tính toán với ma trận, định thức (xemhình 2).Hình 2. Một số phép toán với ma trậnthực hiện trên MTCTĐH- Chức năng thống kê, phân tích dữ liệu (Dataanalysis): Với mục đích phân tích dữ liệu, MTCTĐH cóhai đặc điểm nổi trội khác so với máy tính khoa học:+ Bộ dữ liệu có thể được lưu trữ với dung lượng lớn vàđược kiểm tra, chỉnh sửa, chuyển đổi; + Dữ liệu có thểphân tích đồ họa như các phân tích số (xem hình 3).Hình 6. Mô tả phân tích mô hình hóa toán họctrên MTCTĐH- Chức năng giải phương trình (Equation): Dùng đểgiải các phương trình, bao gồm phương trình đa thức vàhệ phương trình tuyến tính. Đặc điểm nổi trội củaMTCTĐH so với máy tính cầm tay khoa học là người sửdụng có thể khai thác để tìm ra giải pháp gần đúng chomột phương trình dựa trên đồ thị và bảng biểu. Chẳng1hạn, khi giải phương trình: x 2  x   2 , ngoài sửxdụng chức năng giải phương trình, có thể phân tích trênđồ thị như sau:Hình 3. Mô tả tính toán thống kê và phân tích dữ liệutrên MTCTĐH- Chức năng đồ thị (Graphs): Đây là chức năng đặctrưng của MTCTĐH, cho phép vẽ, phân tích đồ thị củacác hàm số thông thường và hàm số có tham số (xemhình 4).Hình 7. Giải gần đúng phương trình x 2  ...