Mộng Đẹp và Ác Mộng

Cho tới nay, tương đối có nhiều nghiên cứu về ác mộng, và có vẻ như là không có (hoặc có rất ít người) nghiên cứu xem làm sao để có được những giấc mộng đẹp. Cần phân biệt ác mộng (nightmare) với những cơn sợ hãi làm ta thức giấc (night terrors). Ác mộng là những “cuốn phim” làm ta lo lắng, sợ hãi với những tình tiết tương đối rõ ràng mà ta có thể nhớ lại (nhất là) khi vừa mới giật mình thức giấc, (có thể một chút sau hay sáng hôm sau không còn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mộng Đẹp và Ác Mộng Mộng Đẹp và Ác Mộng Cho tới nay, tương đối có nhiều nghiên cứu về ác mộng, và có vẻ nhưlà không có (hoặc có rất ít người) nghiên cứu xem làm sao để có được nhữnggiấc mộng đẹp. Cần phân biệt ác mộng (nightmare) với những cơn sợ hãi làm ta thứcgiấc (night terrors). Ác mộng là những “cuốn phim” làm ta lo lắng, sợ hãi với những tìnhtiết tương đối rõ ràng mà ta có thể nhớ lại (nhất là) khi vừa mới giật mìnhthức giấc, (có thể một chút sau hay sáng hôm sau không còn nhớ gì cả).Những “phim kinh dị” này xảy ra tương đối phổ biến. Ác mộng thường xảy ra ở trẻ em từ 8 đến 10 tuổi, đặc biệt là ở nhữngtrẻ có vấn đề về hô hấp như là đang bị cảm, nhiễm trùng đường hô hấp, vânvân.. Những trẻ em đang trong giai đoạn lo lắng bị tách rời khỏi cha mẹ(separation-anxiety, là một tình trạng tâm lý bình thường ở trẻ em ở một lứatuổi nào đó-thường rải rác trong lứa tuổi trước 12 tuổi) cũng thường hay gặpcác cơn ác mộng hơn bình thường. Trong một số nghiên cứu, khoảng 20 đến39 phần trăm số trẻ ở lứa tuổi từ 5 đến 12 tuổi gặp ác mộng, và đây hầu nhưluôn luôn không phải là biểu hiện của rối loạn tâm thần nào cả. Ở người lớn, ác mộng thường xảy ra hơn, khi ta đang dùng một sốthuốc như một số thuốc ngủ, một số thuốc trị trầm cảm, một số thuốc trịbệnh Parkinson, trị cao huyết áp (nhóm beta -blockers), một số thuốc trị ungthư, một số dược thảo, những người đang uống rượu hoặc trong giai đoạn bịhành vì bỏ rượu (ethanol withdrawal). Nói chung, nếu bị ác mộng lập đi lập lại, nên nhờ bác sĩ xem xét lạicác thuốc đang dùng xem có thuốc nào có thể là nguyên nhân hay không, vàcó thể thay thế bằng thuốc khác hay không. Ác mộng cũng thường xảy rahơn sau khi ta bị một chấn thường tâm lý nào đó, ví dụ như sau khi bị tratấn, bỏ tù, vân vân. Nếu đi sâu hơn một chút vào chi tiết, ác mộng xảy ra trong giai đoạnREM. (Xin nhắc lại, các nghiên cứu cho thấy, nói chung, trong mỗi giấcngủ, bộ não hoạt động qua những chu kỳ lập đi lập lại, thường mỗi chu kỳkéo dài khoảng 90 phút. Trong mỗi chu kỳ, có hai phần chính là phần mànão hoạt động tích cực, gần giống như khi ta đang thức, gọi là REM sleep(Rapid Eye Movement - lúc đó nếu quan sát, sẽ thấy con mắt của ta dichuyển qua lại), và phần còn lại gọi là non REM sleep. Các nghiên c ứu nàythấy rằng phần REM sleep chỉ chiếm khoảng 20 phần trăm c ủa giấc ngủ, tuynhiên, những giấc mơ thường xảy ra trong giai đoạn này. Nếu ta bị thức giấctrong giai đoạn này, trong 80 đến 95 trường hợp, ta sẽ có thể biết được làmình đang mơ. Còn thức dậy trong giai đoạn non REM, chỉ trong khoảng 5đến 20 phần trăm các trường hợp, ta sẽ biết là mình đã có mơ.) Vì xảy ratrong giai đoạn REM, và ta bị giật mình thức giấc trong giai đoạn này, nên“chuyện phim” của ác mộng thường có thể được nhớ và kể lại với chi tiếtsinh động. Bên cạnh ác mộng, những cơn sợ hãi làm ta thức giấc (night-terrors),là những giấc mơ mờ mịt, hư ảo làm ta giật mình, ú ớ, hoặc rú lên, toát mồhôi vì sợ hãi, nhưng có thể không thức dậy hẳn, hoặc thức dậy nhưng có thểngủ trở lại nhanh chóng. Vì night-terrors, xảy ra trong giai đoạn non-REMsleep, nên ta thường không nhớ được chi tiết của những “giấc mộng khủngbố” làm ta hết hồn này. Những cơn sợ hãi trong khi ngủ này thường xảy ra ởtrẻ em từ 4 đến 7 tuổi, và đây chỉ là một hiện tượng bình thường trong sựphát triển của trẻ em. Ở người lớn, các cơn sợ hãi ban đêm, nếu gặp thườngxuyên, thường xảy ra hơn ở những người nghiện xì ke ma túy, lạm dụngthuốc (ví dụ như thuốc ngủ), và các bệnh nhân bị rối loạn tâm thần trầm cảmhay/và hưng cảm (affective disorders). Ðể tránh các cơn ác mộng, điều đầu tiên (cũng như trong việc chữa trịđại đa số các rối loạn khác) là tránh các nguyên nhân gây ra ác mộng. Ví dụnhư nhờ bác sĩ xem xét lại các thuốc đang uống và điều chỉnh nếu có thểđược, tìm cách để đối phó và thích nghi với các căng thẳng hàng ngày trongcuộc sống. Như đã trình bày, ở trẻ em, ác mộng có thể thường xảy ra hơntrong một giai đoạn phát triển bình thường của trẻ, do đó đừng quá lo lắng(làm cho trẻ lo hơn và dễ gặp ác mộng hơn), tìm hiểu về các giai đoạn pháttriển bình thường này, để biết cách thích ứng và giáo dục trẻ đúng cách, làcách tốt nhất. Chú ý về sự an toàn trong lúc ngủ, ví dụ như làm sao để nếu có bị hếthồn thức giấc, trẻ cũng không bị lăn và rớt từ một giường quá cao xuống sàncứng.., cũng là điều cần thiết cho trẻ. Cho đến nay, các chuyên gia cho rằngkhông cần và không nên dùng thuốc trong các trường hợp này. Nếu bị nặngmột cách bất thường, các điều trị về tâm lý và hành vi (cho các trẻ lớn đã cóthể nói chuyện) bởi các chuyên gia tâm lý thường là cách tốt nhất. Ác mộng xảy ra trong các rối loạn xảy sau các chấn thương tâm lý(post-traumatic stress disorder -PTSD), nếu trầm trọng cũng thường cầnđược điều trị bởi bác sĩ tâm thần và các ...