MỘT CA HẠ THẤP TIỂU CẦU DO ROSUVASTATIN

Statin là nhóm thuốc điều trị rối lọan lipid huyết, với cấu trúc giống như Hydroxy-MethylGlutaryl-coenzym A (HMG-CoA), một tiền chất của cholesterol, và là chất ức chế cạnh tranh của HMG-CoA Reductase, bước giới hạn cuối cùng trong tổng hợp cholesterol bên trong cơ thể. Tác dụng nghịch của nhóm statin thường gặp là rối lọan tiêu hóa, đau cơ bắp và viêm gan. Một tác dụng nghịch khác hiếm gặp là tiểu cầu xuống thấp trầm trọng (thrombocytopenia). Báo The annals of Pharmacotherapy số tháng 9 năm 2010 đăng lại 1 báo cáo trong South Medical Journal...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
MỘT CA HẠ THẤP TIỂU CẦU DO ROSUVASTATIN MỘT CA HẠ THẤP TIỂU CẦU DO ROSUVASTATIN Statin là nhóm thuốc điều trị rối lọan lipid huyết, với cấu trúc giốngnhư Hydroxy-MethylGlutaryl-coenzym A (HMG-CoA), một tiền chất củacholesterol, và là chất ức chế cạnh tranh của HMG-CoA Reductase, bướcgiới hạn cuối cùng trong tổng hợp cholesterol bên trong cơ thể. Tác dụng nghịch của nhóm statin thường gặp là rối lọan tiêu hóa, đaucơ bắp và viêm gan. Một tác dụng nghịch khác hiếm gặp là tiểu cầu xuốngthấp trầm trọng (thrombocytopenia). Báo The annals of Pharmacotherapy sốtháng 9 năm 2010 đăng lại 1 báo cáo trong South Medical Journal một cagiảm tiểu cầu do dùng Rosuvastatin (biệt dược Crestor) của nhóm bác sĩ đạihọc y khoa tại Hy-lạp. Một phụ nữ 65 tuổi được giới thiệu đến phân khoa huyết học với mứctiểu cầu 31 ngàn trong mỗi mm khối (bình thường 150-300 ngàn). Mức tiểucầu của người bệnh một năm trước đây ở mức bình thường. Bệnh sử trướcđây của bà này gồm lọan lipid huyết, nên được bác sĩ điều trị bằngrosuvastatin trong 1 năm, lang ben cách đây 25 năm và mổ cắt ruột thừa khicòn nhỏ. Khám bệnh không thấy điều gì đáng chú ý. Đếm máu tòan phần pháthiện bạch cầu 6400 tế bào/mm3 (neutrophil 53%, tế bào lymphô 37%, đơnbào 7%, eosinophil 3%), hemoglobin 13.9 g/dL và tiểu cầu 31 x 109/L. Tốcđộ lắng máu 25 mm trong giờ đầu. Thời gian đông máu, chất điện giải, chứcnăng gan, thận và tuyến giáp đều bình thường. Sàng lọc hệ miễn nhiễm tựđộng, C-Reactive Protein (CRP), sàng lọc viêm gan và chất đánh dấu u bướuđều trong giới hạn bình thường. Chụp hình ngực và siêu âm bụng khôngthấy gì bất thường. Phiến phết máu ngọai vi xác nhận tiểu cầu thấp màkhông thấy thêm điều gì bất thường. Sinh thiết tủy xương thấy số lượng vàhình thể tế bào nhân khổng lồ (megakaryocyte) cũng như tạo tế bào tủy vàtạo hồng cầu bình thường. Vì Rosuvastatin là thuốc duy nhất bệnh nhân đang dùng, bác s ĩ chongưng thuốc này. Sáu ngày sau, tiểu cầu tăng lên 55 ngàn và tăng dần lên150 ngàn/mm3 6 tháng sau. Điều này khiến phải suy nghĩ là rosuvastatin làtác nhân gây thấp tiểu cầu. Chúng tôi cũng xin nhắc lại vài điểm cơ bản trong việc chọn statincho bệnh nhân: Rosuvastatin có đặc điểm dược động học cần 5 giờ mới đạt nồng độđỉnh và thời gian bán thải là 19 giờ. Thông thường, chúng ta muốn nồng độstatin lúc nửa đêm cao nhất là lúc cơ thể bắt đầu tổng hợp cholesterol. Nếuuống rosuvastatin khi đi ngủ như các statin khác, thì đến nửa đêm thuốcchưa đạt đỉnh, nên giảm hiệu lực của Rosuvastatin. Ngòai ra, thời gian bánthải dài, nên cho uống bữa trưa hay bữa tối tốt hơn là cho uống khi đi ngủ. Rosuvastatin thải qua phân chứ không qua gan hay thận như các statinkhác, nên có thể dùng cho người suy thận hay suy gan. Thuốc chuyển hóaqua CYP 2C9 chứ không qua CYP 3A4 như simvastatin (Zocor) hayAtorvastatin (Lipitor) nên ít tương tác hơn hai statin kia. Một điểm nữa cần chú ý là Atorvastatin mạnh gấp rưỡi đến gấp 2simvastatin và Rosuvastatin mạnh gấp đối Atorvastatin, do đó liều 5 mgRosuvastatin tương đương với liều 10 mg Atovastatin hay 20 mgsimvastatin. Một số bác sĩ dùng liều bắt đầu quá cao nên dễ bị tác dụngnghịch đau nhức cơ. Dược sĩ Lê-Văn-Nhân