MỘT SỐ BIỂU HIỆN KIỂU GEN

Tham khảo tài liệu một số biểu hiện kiểu gen, tài liệu phổ thông, sinh học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
MỘT SỐ BIỂU HIỆN KIỂU GEN Chöông 7: ÑIEÀU HOØA SÖÏ BIEÅU HIEÄN CUÛA GEN I. Caùc hieän töôïng ñieàu hoøa II. Caùc möùc ñieàu hoøa III. Ñieàu hoøa hoaït tính gen cuûa Prokaryotae I. Ñieàu hoøa hoaït tính gen cuûa Eukaryotae II. Söï bieät hoùa teá baøo MaMH: ĐH biểu01/04/11 1 hiện gen 1 I. CAÙC HIEÄN TÖÔÏNG ÑIEÀU HOØA 1. Ñieàu hoøa thích nghi Moät soá amip thay ñoåi theo  moâi tröôøng • ÔÛ trong nöôùc  chuyeån sang daïng coù loâng  bôi. Thieáu dinh döôõng thieáu  daïng t/töï moâ bieåu bì. Vi khuaån  moâi tröôøng dinh döôõng toái thieåu  • toång hôïp amino acid. . . Caùc bieán ñoåi thuaän nghòch => khoâng do bieán dò DT khoâng aûnh höôûng tieàm naêng DT saün coù. MaMH: ĐH biểu01/04/11 2 hiện gen 22. Hoaït ñoäng noái tieáp cuûa caùc gen• Khi phage xaâm nhaäp vi khuaån * DNA cuûa phage luùc ñaàu sao cheùp * Sau ñoù caùc protein khaùc nhau môùi ñöôïc toång hôïpNhö vaäy coù caùc gen “sôùm” enzyme sao cheùp DNA gen “ muoän” x/ñònh caùc t/phaàn cuûa voû.Cô cheá ñieàu hoøa chöùc naêng cuûa gen dieãn ra theo trình töï nghieâm ngaët. Ñaây laø kieåu ñieàu hoøa noái tieáp. MaMH: ĐH biểu01/04/11 3 hiện gen 33. Bieät hoùa teá baøo• Con ngöôøi chöùa nhieàu tæ TB töø moät hôïp töû Hôïp töû tröôûng thaønh cô theå ngöôøi coù  200 loaïi TB khaùc nhau (tb tim, gan, thaän, da …)Quaù trình chuyeân moân hoùa chöùc naêng cuûa teá baøo ñöôïc  söï bieät hoùa.• Tuy coù söï bieät hoùa, nhöng teá baøo vaãn giöõ nguyeân veïn khaû naêng DT cuûa mình.• VD: nuoâi caáy moâ MaMH: ĐH biểu01/04/11 4 hiện gen 4 II. CAÙC MÖÙC ÑIEÀU HOØA 1. Möùc chaát nhieãm saéc (chromatine) * DNase I  caét ôû moät soá vuøng treân DNA laøm thaùo xoaén (1) * DNA Z laø daïng caáu truùc sieâu xoaén coù theå lieân quan ñeán ñoùng môû gen (2) - Söï methyl hoùa caùc base (3).• ÔÛ caùc Prokaryotae söï methyl hoùa  vôùi A vaø C, ÔÛ Eukaryotae söï methyl hoùa  C vò trí 5.• Söï methyl hoùa laøm gen ngöøng hoaït ñoäng.VD: NST X baát hoaït ôû ngöôøi thuoäc loaïi sieâu methyl hoùa. MaMH: ĐH biểu01/04/11 5 hiện gen 52. Möùc phieân maõ• Söï ñieàu hoøa aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán vieäc môû hay ñoùng cuûa gen.Trong ñ/hoøa trao ñoåi chaát & quaù trình bieät hoùa TB• - Söï taùc ñoäng cuûa caùc trình töï cis (ñeàu phía) naèm treân cuøng maïch DNA nhö ñoaïn taêng cöôøng (4) laøm taêng söï phieân maõ.• - Ñieàu hoøa bôûi caùc nhaân toá trans (leäch phía) do caùc nhaân toá khoâng naèm cuøng treân moät maïch DNA (5).• - Choïn löïa ñieåm khôûi ñaàu (promoter) thích hôïp (6) MaMH: ĐH biểu01/04/11 6 hiện gen 63. Möùc sau phieân maõ (Post-transcriptionel)• Treân mRNA caét boû caùc intron vaø gaén caùc exon laïi vôùi nhau ñeå taïo mRNA thoâng tin tröôûng thaønh. Splicing khaùc nhau (7).• Intron : gen khoâng maõ hoùa Protein• Exon : gen maõ hoùa Protein Ñieåm polyadenine hoùa khaùc nhau (polyadenilation)• - Ñoät bieán treân phaân töû mRNA.• - Baùn chu kì phaân huûy cuûa mRNA (8)• - Söï baûo toàn caùc RNA trong teá baøo (9) MaMH: ĐH biểu01/04/11 7 hiện gen 7 4. Möùc dòch maõ (Transductionel ) - Söï bieán ñoåi cuûa caùc nhaân toá khôûi IF (10)5. Möùc sau dòch maõ (post-Transductionel )ÔÛ ñaây coù söï ñieàu hoøa hoaït tính cuûa protein.• - Glycosylation, phosphorylation… (11): gaén theâm caùc nhoùm chaát nhö ñöôøng, phosphore ñeå protein coù hoaït tính.• Protein coù hoaït tính ñc phoùng thích töø moät phöùc hôïp, nhö töø proinsulin  insulin. MaMH: ĐH biểu01/04/11 8 hiện gen 8 III. ÑIEÀU HOØA HOAÏT TÍNH GEN CUÛA PROKARYOTAECô cheá ñieàu hoøa cuûa gen phuï thuoäc :* caáu truù ...