Một số cách tiếp cận khái niệm 'năng lực' trong giáo dục

Trong những năm gần đây, khái niệm năng lực được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực giáo dục đại học, đào tạo nghề và quản trị nhân sự. Tuy vậy, không có một định nghĩa thống nhất cho thuật ngữ “năng lực”. Trong nghiên cứu này, bài viết trình bày khảo sát sự đa dạng của các định nghĩa để đề xuất một định nghĩa có thể bao quát được các đặc tính chính của khái niệm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số cách tiếp cận khái niệm “năng lực” trong giáo dục VJE Tạp chí Giáo dục, Số 462 (Kì 2 - 9/2019), tr 24-28 MỘT SỐ CÁCH TIẾP CẬN KHÁI NIỆM “NĂNG LỰC” TRONG GIÁO DỤC Nguyễn Tuấn Anh - Trường Đại học Nguyễn Tất Thành Ngày nhận bài: 18/6/2019; ngày chỉnh sửa: 01/8/2019; ngày duyệt đăng: 05/8/2019. Abstract: In recent years, the concept of competency has been popularly used in higher education, in vocational training and human resources administration. However, there is no uniform definition for the term “competency”. In this article, we explore the diversity of the definitions to propose our own definition that would capture most of the main characteristics of the concept. Keywords: Competency, define, approach, education. 1. Mở đầu Thương binh và Xã hội giải thích “NL của người học đạt Trong những năm gần đây, khái niệm “năng lực” được sau khi tốt nghiệp là những kiến thức, kĩ năng, thái (NL) được sử dụng ngày càng phổ biến trong lĩnh vực độ, trách nhiệm nghề nghiệp và khả năng làm việc của cá đào tạo nghề, giáo dục đại học. Phát triển NL được xem nhân trên cơ sở áp dụng các kiến thức, kĩ năng và trách là một cách tiếp cận hiện đại giúp nâng cao chất lượng nhiệm trong giải quyết công việc tương ứng với trình độ GD-ĐT và cải thiện hiệu quả quản trị. Từ “NL” xuất hiện và ngành, nghề đào tạo”. Với cách hiểu này, nội hàm của trong bài báo khoa học, tài liệu giảng dạy và cả văn bản NL vuợt lên phẩm chất tâm lí và sinh lí; NL như vậy là pháp quy. Tuy vậy, khảo sát các văn bản này cho thấy có danh mục các thuộc tính kiến thức, kĩ năng, khả năng [2]. sự khác nhau về định nghĩa và cách hiểu thuật ngữ “NL”. Trong một chuyên đề đào tạo nghề, Đỗ Mạnh Cường Hiện trạng này không phải là duy nhất cho Việt Nam mà coi NL “như là sự tích hợp của kiến thức - kĩ năng - thái là trên cả thế giới (ít nhất là tại các nước Âu - Mĩ). Bằng độ làm thành khả năng thực hiện một công việc sản xuất phương pháp nghiên cứu văn bản, bài viết chỉ ra thực và được thể hiện trong thực tiễn sản xuất”. Như vậy, NL trạng đa dạng trong việc sử dụng thuật ngữ “NL” tại Việt là một bước tiến vượt trên danh mục các thuộc tính kiến Nam và trên thế giới để từ đó tìm kiếm một định nghĩa thức, kĩ năng, thái độ [3]. phù hợp cho lĩnh vực GD-ĐT. Trong lĩnh vực giáo dục, cũng có nhiều định nghĩa 2. Nội dung nghiên cứu khác nhau về NL. Nguyễn Thu Hà xem NL là sự kết hợp Bài viết này sử dụng phương pháp khảo sát tài liệu của các khả năng, phẩm chất, thái độ của một cá nhân để cho thấy sự khác nhau trong việc định nghĩa và sử hoặc tổ chức để thực hiện một nhiệm vụ có hiệu quả [4]. dụng thuật ngữ NL tại Việt Nam và trên thế giới. Sự Tương tự, theo Nguyễn Lộc và Nguyễn Thị Lan Phương khác nhau này được giải thích bởi lịch sử và vai trò đa thì “NL của một người là nói đến khả năng kết hợp các dạng của thuật ngữ trong nghiên cứu. Để làm rõ sự đa kiến thức, kĩ năng (nhận thức và thực hành), thái độ, động dạng của thuật ngữ, chúng tôi thống kê tất cả các cách cơ, cảm xúc, giá trị, đạo đức để thực hiện các nhiệm vụ tiếp cận và phân loại NL, các đặc tính của nó. Đây là trong bối cảnh, tình huống thực tiễn có hiệu quả” thể hiện cũng là nền tảng để đi tới một định nghĩa NL phù hợp quan điểm NL như là sự kết hợp các thuộc tính đầu vào cho GD-ĐT. [5]. Trong khi đó, thông tư về đào tạo giáo viên của Bộ 2.1. Thuật ngữ “năng lực” tại Việt Nam GD-ĐT định nghĩa “NL của người học đạt được sau khi Theo Từ điển tiếng Việt thì NL có 2 nghĩa chính, tốt nghiệp là khả năng làm việc cá nhân và làm việc nhóm một là: “Khả năng, điều kiện chủ quan hoặc điều kiện trong… tương ứng với trình độ và ngành đào tạo trên cơ tự nhiên sẵn có để thực một hoạt động nào đó”; hai là: sở những kiến thức, kĩ năng, thái độ, ý thức trách “Phẩm chất tâm lí và sinh lí tạo cho con người khả năng nhiệm…, tính chủ động sáng tạo trong giải quyết các vấn hoàn thành một loại hoạt động nào đó với chất lượng đề liên quan, tuân thủ các nguyên tắc về đạo đức…”, như cao” [1]. Trong hai nghĩa này, thì nghĩa thứ 2 gắn với vậy nhấn mạnh NL như là việc đạt đến kết quả đầu ra [6]. thuộc tính con người và hầu hết các thảo luận về NL Một số nghiên cứu về quản trị nhân sự lại xem NL là gần đây đều hướng đến. Thế nhưng, nội hàm “phẩm “toàn bộ ki ...