Một số chuyên đề về bất đẳng thức

Đây là tài liệu toán lớp 12 - một số chuyên đề về bất đẳng thức gửi đến các bạn học sinh tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số chuyên đề về bất đẳng thức DongPhD Problems Book SeriesM t S Chuyên Đ V B t Đ ng Th cT ng h p các Chuyên đ v B t đ ng th c đư c chia s trên m ng Đ is Gi i tích vnMath.com D ch vGiáo án Sách (Free) Toán h c dichvutoanhoc@gmail.com Hình h c Các lo i khác Thông tin b ích Bài báo (Free) Toán h c vui Ki m ti n trên m ng B n đi n t chính th c có t i http://www.vnmath.com http://book.vnmath.com Contributors Bùi Vi t Anh Võ Qu c Bá C n Nguy n Anh Cư ng Ph m Kim Hùng Phan Thành Nam Võ Thành Văn Phan Thành Vi t Editors DongPhD Ghi chúSách g m nhi u phương pháp ch ng minh b t đ ng th c hay, ch ng h n ABC, GLA, SOS, pqr, Mixing variables, etc. Các chuyên đ này đư c t ng h p t các trang web sau: diendantoanhoc.net, mathvn.com, mathvn.org, vnmath.com . PHÖÔNG PHAÙP DOÀN BIEÁN Phan Thaønh VieätNoäi dung:1. Giôùi thieäu.2. BÑT 3 bieán vôùi cöïc trò ñaït ñöôïc ñoái xöùng.3. Doàn bieán baèng kó thuaät haøm soá.4. BÑT 3 bieán vôùi cöïc trò ñaït ñöôïc taïi bieân.5. BÑT 4 bieán.6. Doàn bieán baèng haøm loài.7. Doàn bieán veà giaù trò trung bình.8. Ñònh lyù doàn bieán toång quaùt.9. Nhìn laïi.10. Baøi taäp.1. Giôùi thieäu. Caùc baïn thaân meán, raát nhieàu trong soá caùc BÑT maø ta ñaõ gaëp coù daáuñaúng thöùc khi caùc bieán soá baèng nhau. Moät ví duï kinh ñieån laø √Ví duï 1: (BÑT Cauchy) Cho x, y, z > 0 thì x + y + z ≥ 3 3 xyz. Coù theå noùi soá löôïng BÑT nhö vaäy nhieàu ñeán noãi nhieàu baïn seõ thaáyñieàu ñoù laø ... hieån nhieân. Taát nhieân, khoâng haún nhö vaäy. Tuy nhieân, trongtröôøng hôïp ñaúng thöùc khoâng xaûy ra khi taát caû caùc bieán baèng nhau thì talaïi raát thöôøng rôi vaøo moät tröôøng hôïp khaùc, toång quaùt hôn: ñoù laø coù moät soá(thay vì taát caû) caùc bieán baèng nhau. ÔÛ ñaây chuùng toâi daãn ra moät ví duï seõñöôïc chöùng minh ôû phaàn sau.Ví duï 2: (VMO) Cho x, y, z ∈ R, x2 + y 2 + z 2 = 9. Thì 2(x + y + z ) − xyz ≤ 10 Trong BÑT naøy thì daáu = xaûy ra khi x = y = 2, z = −1 (vaø caùc hoaùnvò). 1 Coù theå nhieàu baïn seõ ngaïc nhieân khi bieát raèng coøn coù nhöõng baát ñaúngthöùc maø daáu = xaûy ra khi caùc bieán ñeàu khaùc nhau. Ví duï sau ñaây cuõngseõ ñöôïc chöùng minh ôû phaàn sau.Ví duï 3: (Jackgarfukel) Cho a, b, c laø 3 soá thöïc khoâng aâm vaø coù toái ñamoät soá baèng 0. Thì ta luoân coù: 5√ a b c √ +√ +√ ≤ a+b+c 4 c+a a+b b+c ÔÛ ñaây, daáu ñaúng thöùc xaûy ra khi a = 3b > 0, c = 0 (vaø caùc daïng hoaùn vò).Caùc baïn coù theå töï hoûi laø caùc giaù trò chaúng haïn nhö (3, 1, 0) coù gì ñaëc bieätmaø laøm cho ñaúng thöùc xaûy ra. Moät caùch tröïc giaùc, ta thaáy döôøng nhö ñieåmñaëc bieät ñoù laø do coù moät bieán baèng 0. Vì giaû thieát laø caùc bieán khoâng aâm,neân bieán baèng 0 coøn ñöôïc goïi laø bieán coù giaù trò treân bieân. Toùm laïi, trong caùc BÑT maø ta gaëp, coù caùc tröôøng hôïp daáu = xaûyra raát thöôøng gaëp: ñoù laø tröôøng hôïp taát caû caùc bieán baèng nhau (ta goïi laø cöïctrò ñaït ñöôïc taïi taâm), toång quaùt hôn laø tröôøng hôïp coù moät soá caùc bieán baèngnhau (ta goïi laø cöïc trò ñaït ñöôïc coù tính ñoái xöùng), moät tröôøng hôïp khaùclaø daáu = xaûy ra khi coù moät bieán coù giaù trò treân bieân (vaø ta goïi laø cöïc tròñaït ñöôïc taïi bieân ...