Nghiên cứu công nghệ khai thác cá ngừ đại dương quanh chà cố định thả ở vùng biển xa bờ

Bài viết xác định ngư trường khai thác cá ngừ đại dương dựa vào tài liệu thống kê thực tế về các yếu tố thủy văn, ngư trường, đối tượng và thiết kế, chế tạo chà cố định thả ở vùng biển xa bờ dựa vào các mô hình chà cố định đang khai thác trên thực tế của Philipin ở các vùng biển tương tự. Để nắm nội dung mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu công nghệ khai thác cá ngừ đại dương quanh chà cố định thả ở vùng biển xa bờ Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn Soá 1/2012 KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU ÑAØO TAÏO SAU ÑAÏI HOÏC NGHIÊN CỨU CÔNG NGHỆ KHAI THÁC CÁ NGỪ ĐẠI DƯƠNG QUANH CHÀ CỐ ĐỊNH THẢ Ở VÙNG BIỂN XA BỜ TECHNOLOGY RESEARCH OF TUNA FISHING IN SURROUNDING FIXED SCRUB IN THE OFFSHORE Lê Văn Bôn1, TS. Hoàng Hoa Hồng2 TÓM TẮT Nghiên cứu được tiến hành ở vùng biển xa bờ miền Trung và Đông Nam Bộ từ năm 2005. Tàu sử dụng nghiên cứu có công suất 160cv. Chà cố định được thả ở độ sâu tới 2.000m quanh các đảo thuộc quần đảo Trường Sa, cá ngừ đại dương và các loại cá nổi khác đã tập trung quanh chà sau 10 – 15 ngày thả chà. Chuyến biển cho sản lượng cao nhất đạt 1.376 kg, trong đó cá ngừ đại dương câu được 1.330 kg, với hình thức câu vàng quanh chà được 677kg, chiếm 51% tổng sản lượng, tiếp theo là câu tay quanh chà được 465 kg, chiếm 35% tổng sản lượng còn câu buộc chà chỉ chiếm 14% sản lượng cá ngừ đại dương câu được ở quanh chà. Từ khóa: Chà cố định, cá ngừ đại dương, câu quanh chà ABSTRACT The study was conducted in the offshore waters of Central and South-east since 2005. Research fishing boat use capacity 160cv. Scrub fixed the drop in depth to 2,000 m around the islands of the Truong Sa islands, tuna and other fishes have focused around the following dates from 10 to 15 on release dates. Sea voyage to reach the highest yield 1376 kg, in which tuna is 1330 kg, for longline in the surrounding scrub is 677kg, accounting for 51% of total production, followed fishing by hands is 465 kg , accounting for 35% of the total production, while forcing the fishing lines to the scrub is only 14%. Key words: fixed scrub, tuna, fishing in surrounding scrub I. ĐẶT VẤN ĐỀ Nghề câu tay cá ngừ đại dương quanh các cụm chà thả ở ngư trường có độ sâu lớn đã được ngư dân Philippin ứng dụng thành công, hiệu quả khai thác thu được khá cao. Đối với ngư dân Việt Nam nghề này còn xa lạ và mới mẻ, vì thế để nghiên cứu ứng dụng nghề câu tay cá ngừ đại dương quanh chà ở ngư trường xa bờ thuộc vùng biển của Việt Nam, đề tài “Nghiên cứu công nghệ khai thác cá ngừ đại dương quanh chà cố định thả ở vùng biển xa bờ” đã thực hiện các nghiên cứu về cải tiến chà cố định và thả chà ở ngư trường xa bờ để tập trung cá ngừ đại dương và nghiên cứu cải tiến ngư cụ, phương pháp khai thác. Từ kết quả nghiên cứu thử nghiệm, bước đầu tác giả cùng các cộng tác viên đã ứng dụng kỹ thuật câu cá ngừ quanh chà vào điều kiện thực tế của vùng biển xa bờ thuộc Việt Nam. 1 2 II. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Nghiên cứu thiết kế chà và thả chà ở vùng biển xa bờ + Xác định ngư trường khai thác cá ngừ đại dương dựa vào tài liệu thống kê thực tế về các yếu tố thủy văn, ngư trường, đối tượng. + Thiết kế, chế tạo chà cố định thả ở vùng biển xa bờ dựa vào các mô hình chà cố định đang khai thác trên thực tế của Philipin ở các vùng biển tương tự. 2. Nghiên cứu thực nghiệm công nghệ khai thác cá ngừ đại dương quanh chà cố định ở vùng biển xa bờ + Phương tiện thí nghiệm: Sử dụng tàu câu cá ngừ đại dương có công suất 160cv; Các thiết bị đo sâu, định vị, dò cá, ... + Các hình thức đánh bắt thử nghiệm: Lớp Cao học Khai thác Thuỷ sản 2008 – Trường Đại học Nha Trang Trường Đại học Nha Trang TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG ❖ 111 Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn Soá 1/2012 vòng cao su,…); dây neo (liên kết từ phần nổi xuống phần đá dằn và neo ở đáy biển); phần đá dằn và neo (được làm bằng các khối bê tông, đá hoặc neo để trợ lực). câu quanh chà với các phương pháp câu sau: - Phương pháp câu tay: Dùng tàu mẹ chở theo các thúng và người ngồi trên thúng để câu tay quanh chà ở các ngư trường có độ sâu từ 20 - 250m. Thời điểm câu: theo kinh nghiệm thực tế tốt nhất là vào lúc hừng đông từ 4h00 - 8h00 và lúc xẩm tối từ 16h00 - 20h00. - Phương pháp câu buộc chà: Buộc nhiều đường dây câu cố định xung quanh chà với các độ sâu thay đổi từ 20 -250m, theo phương pháp này có thể câu suốt cả ngày (24/24h). - Phương pháp câu vàng quanh chà: Thả trôi vàng câu có chiều dài khoảng 5.000m bao quanh chà phía trên hướng nước chảy so với phao chà, thường câu vào lúc hừng đông từ 4h00 - 8h00 và lúc xẩm tối từ 16h00 - 20h00. + Các số liệu khảo sát thực nghiệm được ghi chép vào nhật ký thực nghiệm hàng ngày phục vụ cho việc thống kê, phân tích và đánh giá. 2. Tập tính của cá ngừ đại dương quanh chà Độ sâu ăn mồi của cá quanh chà: Qua thực tế đánh bắt thử nghiệm cho thấy cá ngừ vây vàng và cá ngừ mắt to ăn câu nhiều ở độ sâu 20 - 60m nước. Đặc biệt câu thử nghiệm bắt được khá nhiều cá ngừ vây vàng ở độ sâu 40 - 60m (chiếm 54,86% tổng sản lượng khai thác). Thời gian cá ăn mồi quanh chà: Kết quả khai thác thử nghiệm cho thấy thời điểm cá ngừ vây vàng và cá ngừ mắt to ăn mồi nhiều nhất là lúc 4h30 - 5h30 và từ 17h30 - 18h30. Các loài cá khác như cá cam, cá nục heo, cá cờ,… thường ăn câu đều vào các thời điểm từ 4h00 - 20h00. Vị trí đàn cá tập trung quanh chà: Cá ngừ vây vàng và cá ngừ mắt to ăn mồi ở vị trí cách chà từ 0 - 4.000m. Cá tập trung chủ yếu ở vị trí cách chà từ 0-600m. Càng ra xa chà cá ngừ càng ít ăn câu hơn. Cá ngừ đại dương loại nhỏ từ 2-5kg thường tập trung thành đàn, nổi sát mặt nước ở vị trí cách chà từ 10-100m. III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 1. Các mô hình chà cố định thả ở vùng biển xa bờ Đề tài đã sử dụng chà cố định để tập trung cá ngừ đại dương. Chà cố định gồm các bộ phận chính: phần nổi (được làm bằng các vật liệu nổi như: phao nhựa, tre, phao sắt…); phần tạo bóng râm (có dạng dây được làm bằng: lưới cũ, lá dừa, 3. Sản lượng và năng suất khai thác Sản lượng cá ngừ và các loài cá khác câu được ở quanh các cụm chà được trình bày ở bảng 1. Bảng 1. Sản lượng khai thác cá quanh chà Phương pháp câu Cá ngừ vây vàng Cá ngừ mắt to Cá khác Tổng sản lượng (kg) Số con (con) Sản lượng (kg) Số con (con) Sản lượng (kg) Số con (con) Sản lượng (kg) Câu tay 44 433,0 8 32,5 72 218,7 684,2 Câu buộc chà 23 159,5 7 28,0 13 61,0 248,5 Câu và ...