Ngộ độc thức ăn: Nguyên nhân? Vi trùng? Triệu chứng?

Mùa lễ lạc đã đến. Đó đây, nơi nào cũng tổ chức tiệc tùng. Phần lớn những bữa tiệc này đều dưới hình thức “pot luck”, tức mỗi người dự tiệc tự mang thức ăn đến rồi tất cả cùng ăn. Người thì đặt ở tiệm, người thì tự nấu lấy ở nhà. Đối với người Việt ngay tại thủ đô tị nạn quận Cam, việc đặt thức ăn ở các tiệm “food to go” thật là dễ dàng, thực đơn lại rất phong phú, món gì của miền nào cũng có. Gần đây nhờ sự “chiếu cố” đặc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngộ độc thức ăn: Nguyên nhân? Vi trùng? Triệu chứng? Ngộ độc thức ăn: Nguyên nhân? Vi trùng? Triệu chứng? Mùa lễ lạc đã đến. Đó đây, nơi nào cũng tổ chức tiệc tùng. Phần lớnnhững bữa tiệc này đều dưới hình thức “pot luck”, tức mỗi người dự tiệc tựmang thức ăn đến rồi tất cả cùng ăn. Người thì đặt ở tiệm, người thì tự nấulấy ở nhà. Đối với người Việt ngay tại thủ đô tị nạn quận Cam, việc đặt thứcăn ở các tiệm “food to go” thật là dễ dàng, thực đơn lại rất phong phú, móngì của miền nào cũng có. Gần đây nhờ sự “chiếu cố” đặc biệt của Sở Y Tế, đa số bà con ta đềuđược học kỹ về vệ sinh thực phẩm nên ít thấy có vụ ngộ độc thức ăn nào xẩyra. Tuy nhiên, với thức ăn làm lấy ở nhà, chúng ta nên tìm hiểu kỹ về cáchbảo quản thực phẩm để tránh gây ra ngộ độc cho thực khách. Ngộ độc thực phẩm xẩy ra khi nạn nhân ăn phải thức ăn bị nhiễm vitrùng hay chất độc, phần lớn là nhiễm vi trùng. Vi trùng có thể xâm nhập ởbất cứ giai đoạn nào trong việc chế tạo món ăn và độ nặng nhẹ của việc ngộđộc tùy thuộc vào loại vi trùng, số lượng ăn vào, tuổi tác và sức khỏe củanạn nhân. Triệu chứng Thường gồm có -Buồn nôn hay ói mửa -Tiêu chảy -Đau bụng hay quặn bụng -Không muốn ăn -Mệt -Sốt Những triệu chứng này có thể xẩy ra vài giờ hay vài ngày sau khi ăn.Bệnh có thể kéo dài 1 tới 10 ngày, đa số chỉ một vài ngày và tự hết nhưngcũng có thể nặng đến phải nằm bệnh viện hoặc gây ra cái chết. Nguyên nhân Từ lúc trồng cấy, gặt hái, lưu trữ, chế biến, chuyên chở hay nấunướng, các loại thức ăn đều có thể bị vi trùng xâm nhập. Vi trùng cũng cóthể truyền từ một môi trường này đến môi trường khác. Thí dụ vi trùng từthịt gà dính trên mặt thớt hay dao truyền qua rau xà lách, hành ngò được cắttrên cùng mặt thớt hay cùng con dao. Sau đó rau xà lách hay hành ngò đượcăn sống, gây ngộ độc cho người ăn. Những món ăn sống như món rau trộn,nước xốt salsa... thường dễ gây bệnh nhất. Có rất nhiều loại vi trùng, siêu vi hay ký sinh trùng có thể gây ra ngộđộc thức ăn. Sau đây là danh sách một số tác nhân gây ngộ độc: -Vi trùng Campylobacter: gây triệu chứng 2 tới 5 ngày sau khi ăn, lâyqua món thịt bị dính vi trùng từ phân (có thể từ mặt thớt và dao hay từ tayngười) . Ta cũng có thể nhiễm vi trùng từ sữa không được khử trùng(pasteurized) hay nước bẩn. -Vi trùng Clostridium perfringens: Gây triệu chứng 8 tới 16 giờ saukhi nhiễm, lây qua thịt, món hầm stew hay nước xốt gravies. Bệnh lây từ những đĩa dọn ăn không được giữ nóng đủ hoặc thứ ănlạnh quá chậm. -Escherichia coli hay E. Coli O157:H7: Gây triệu chứng từ 1 tới 8ngày sau. Thịt bò bị nhiễm vi trùng này từ phân trong khi xẻ thịt. Khi thịtđược xay ra làm bò băm và nấu không kỹ, không giết được vi trùng, ta ănvào sẽ bị nhiễm độc. Vi trùng này cũng có trong sữa và nước táo khôngđược khử trùng, alfalfa sprouts và nước bẩn. -Ký sinh trùng Giardia lamblia: Gây triệu chứng từ 1 tới 2 tuần sa u,lây qua rau hay trái cây ăn sống đã làm sẵn trong bọc. Người làm thức ăn đểtay bẩn cũng có thể làm lây bệnh. -Siêu vi viêm gan A: Gây triệu chứng sau 28 ngày, qua rau và trái câylàm sẵn, sò hến từ nước bẩn. Người làm thức ăn (food handlers) đang bịbệnh và để tay bẩn cũng có thể làm lây bệnh. -Vi trùng Listeria: Gây triệu chứng từ 9 đến 48 giờ sau, lây qua thịthot dog, thịt nguội, sữa và phô mai không dược khử trùng, và rau trái làmsẵn. Cũng có thể lây từ nước bẩn hay đất cát. -Siêu vi Noroviruses: Gây triệu chứng từ 12 tới 48 giờ, lây qua rau tráiăn sống làm sẵn và sò hến bắt từ nước bẩn. Người làm thức ăn để tay bẩncũng có thể làm lây bệnh. -Salmonella: Gây triệu chứng từ 1 tới 3 ngày sau, lây qua thịt sốnghay thịt, trứng, sữa bị nhiễm vi trùng. Có thể còn sống trong thức ăn chưađược nấu chín kỹ, có thể lây lan qua dao, mặt thớt hay người làm thức ănkhông rửa tay kỹ. -Shigella: Gây triệu chứng từ 24 tới 48 giờ sau, từ rau trái làm sẵn đểăn sống. Người làm thức ăn không rửa tay kỹ cũng có thể làm lây bệnh. -Vi trùng Staph: Gây triệu chứng từ 1 tới 6 giờ sau, lây qua đụngchạm với tay, ho hay hắt hơi. Có thể sống sót và tăng trưởng trong thịt, rautrộn sẵn, sốt kem, bánh ngọt có kem... -Vi trùng vibrio vulnificus: Gây triệu chứng từ 1 tới 7 ngày sau. Cótrong sò hến nghêu scallops ăn sống. Có thể lây lan từ nước bẩn. Ai dễ bị ngộ độc? -Người lớn tuổi, do hệ miễn nhiễm suy yếu -Phụ nữ có thai, do sựthay đổi về biến dưỡng và tuần hoàn trong thời gian mang thai. Bào thaicũng có thể bị ảnh hưởng. -Trẻ nhỏ, do hệ miễn nhiễm chưa tăng trưởng đầy đủ -Người có bệnhkinh niên như tiểu đường, bệnh gan, AIDS hoặc người đang được hóa trị haytrị bằng quang tuyến X, do hệ miễn nhiễm suy yếu. Những người này nên tránh các thức ăn sau: - ...