Nhân giống in vitro loài lan Bạch hạc Dendrobium wattii từ nuôi cấy đỉnh sinh trưởng

Nghiên cứu nhân giống in vitro lan Bạch hạc nhằm bảo tồn và phát triển giống lan quý này. Kết quả cho thấy protocorm-like body (PLB) hình thành từ nuôi cấy đỉnh sinh trưởng trên môi trường ½ Murashige and Skoog (1962, ½ MS) bổ sung NAA sau 42 ngày nuôi cấy.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhân giống in vitro loài lan Bạch hạc Dendrobium wattii từ nuôi cấy đỉnh sinh trưởngTẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 14 * 2017 41 NHÂN GIỐNG IN VITRO LOÀI LAN BẠCH HẠC DENDROBIUM WATTII TỪ NUÔI CẤY ĐỈNH SINH TRƯỞNG Trần Thị Ngọc Lan*Tóm tắt Nghiên cứu nhân giống in vitro lan Bạch hạc nhằm bảo tồn và phát triển giống lanquý này. Kết quả cho thấy protocorm-like body (PLB) hình thành từ nuôi cấy đỉnh sinhtrưởng trên môi trường ½ Murashige and Skoog (1962, ½ MS) bổ sung NAA sau 42 ngàynuôi cấy. Các PLB được hình thành khi nuôi cấy các lát mỏng tế bào theo chiều dọc (lTCL)của PLB trên môi trường MS bổ sung 1 mg/l NAA và 0,5mg/l BA. PLB được nhân lên với hệsố 13,15 PLB/PLB ban đầu khi chúng được cấy chuyền quãng 56 ngày trên môi trường MSbổ sung 20 g/l sucrose, 1 mg/l NAA, 0,5 mg/l BA, 0,5 mg/l than hoạt tính (AC), 2 g/l peptonevà 8 g/l agar. Các PLB hình thành cây và phát triển tốt trên môi trường ½ MS bổ sung 0,5mg/l NAA, 0,5 mg/l BA, 10 g/l sucrose, 10% nước dừa (v/v), 0,5 g/l AC và 8 g/l agar sau 90ngày nuôi cấy. Không có sự thay đổi nào về hình thái ghi nhận được ở các cây này qua conđường nhân giống tạo PLB từ đỉnh sinh trưởng. Từ khóa: 6-Benzylaminopurine (BA), Dendrobium wattii, đỉnh sinh trưởng, lớpmỏng tế bào, α-naphtaleneacetic acid (NAA), peptone, PLB.1. Giới thiệu gieo hạt lan Kim điệp (Dendrobium Chi Lan đa thân Dendrobium có chrysotosum Lindl.) trên môi trường MS bổkhoảng 1.400 loài trên thế giới, chủ yếu sung 20 g/l sucrose, 8 g/l agar, 15% nướcphân bố ở Đông Nam Á. Ở Việt Nam có dừa và 2 mg/l BA. Nguyễn Thị Sơn và cs.107 loài, phân bố ở các vùng núi và một số (2014) nhân giống lan Thạch hộc thiết bìđảo ven biển [5]. Trong đó, loài lan Bạch (Dendrobiumofficinale Kimura et Migo)hạc (Dendrobium wattii, định danh bởi bằng phương pháp gieo hạt trên môi trườngHeinrich Gustav Reichenbach, 1888, trong VW bổ sung 10 g/l sucrose, 6 g/l agar, 10Orchids wiki) cho hoa bền, đẹp thanh nhã % nước dừa và nhân giống vô tính thôngvới hương thơm dễ chịu đang ngày bị khai qua việc sử dụng đoạn thân mang 2 mắtthác cạn kiệt. Để bảo tồn và phát triển loài ngủ từ cây gieo hạt in vitro, nuôi cấy trênlan quý hiếm này, phương thức nhân giống môi trường MS bổ sung 20g/l sucrose, 10%qua con đường nuôi cấy đỉnh sinh trưởng là nước dừa, 0,5 mg/l BA, 0,5mg/l NAA, 6g/lkhả thi. agar. Sunitibala và Kishor (2009) nhân Ở nước ta, nghiên cứu nhân giống giống Dendrobium transparent L. bằngvà nuôi trồng chi lan Dendrobium chủ yếu nuôi cấy đoạn thân mang mắt ngủ từ câyvới các giống lan lai nhập nội nhằm sản gieo hạt in vitro trên môi trường ½ MS bổxuất hoa cắt cành hay trồng chậu làm cây sung 1 mg/l NAA và 2 mg/l BA.Tuy nhiên,cảnh. Quá trình nhân giống thường bằng việc nhân giống loài lan rừng Bạch hạchạt như Nguyễn Văn Song và cs. (2011) bằng phương pháp nuôi cấy đỉnh sinh_________________________________ trưởng chưa được đề cập đến. Chính vì vậy,* TS, Trường CĐ Kinh tế - Kỹ thuật Lâm Đồng mục đích của nghiên cứu là nhân nhanh lan42 TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHÚ YÊNBạch hạc bằng phương pháp nuôi cấy đỉnh 1C.).sinh trưởng, tạo PLB để nhân nhanh và bảo Môi trường nuôi cấy: Sử dụng môitồn giống cây quý này. trường MS (Murashige & Skoog, 1962) và2. Vật liệu và phương pháp nghiên cứu ½ MS. Tùy thuộc từng thí nghiệm sẽ bổ2.1. Vật liệu nghiên cứu sung hay không bổ sung các chất điều hòa Vật liệu được đưa vào nuôi cấy mô sinh trưởng thực vật (CĐHSTTV) kháclà chồi mầm của những cây lan rừng thuộc nhau (NAA, BA). pH của các môi trườngloài lan Bạch hạc (Dendrobium wattii, Hình nuôi cấy: 5,3. Các môi trường nuôi cấy1A., 1B.) tại rừng Bi Đúp, cao nguyên được cho vào các bình thủy tinh (thể tíchLangbian, Đà Lạt. Sử dụng chồi bên làm bình: 250 ml với 40 ml/bình) và được hấpvật liệu để nuôi cấy đỉnh sinh trưởng (Hình khử trùng trong 20 phút ở 121οC, 1 atm. B A A C Hình 1. Cây lan Bạch hạc. A. Chậu cây lan Bạch hạc; B, C. Đoạn thân mang hoa và chồi cây lan Bạch hạc.2.2. Phương pháp nghiên cứu 1mg/l),0,5 mg/l AC và 8 g/l agar với 12.2.1. Nuôi cấy đỉnh sinh trưởng lan Bạch chồi/bình. Mỗi nghiệm thức gồm 4 bình.hạc Các chồi này được nuôi trong 42 ngày để Các chồi bên có chiều dài 2 - 3 cm khảo sát ảnh hưởn ...