Những Điều Cần Biết Về Multiple Myeloma

Multiple Myeloma là một loại ung thư bắt nguồn từ plasma cell, một loại tế bào bạch cầu, còn có tên là plasma cell myeloma. Mỗi năm taị Hoa Kỳ có khoảng 20 ngàn bệnh nhân mới. Mọi tế bào máu bắt nguồn từ những tế bào trong tủy gọi là tế bào gốc (stem cells). Tủy nằm tại trung tâm của các xương trong cơ thể.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những Điều Cần Biết Về Multiple Myeloma Những Điều Cần Biết Về Multiple Myeloma Bác sĩ Trần Lý Lê, Chuyên Khoa Nội Thương và Khảo Cứu UngThư Tài liệu của Viện Ung Thư Quốc Gia Hoa Kỳ Multiple Myeloma là một loại ung thư bắt nguồn từ plasma cell, mộtloại tế bào bạch cầu, còn có tên là plasma cell myeloma. Mỗi năm taị HoaKỳ có khoảng 20 ngàn bệnh nhân mới. Mọi tế bào máu bắt nguồn từ những tế bào trong tủy gọi là tế bào gốc(stem cells). Tủy nằm tại trung tâm của các xương trong cơ thể. Tế bào gốc trưởng thành (mature) và trở nên những loại tế bào máukhác nhau, mỗi loại tế bào máu làm một công việc đặc biệt: - Bạch cầu: giúp cơ thể chống lại sự nhiễm trùng. Có nhiều loại bạchcầu. - Hồng cầu: đưa dưỡng khí (oxy) đến mọi mô trong cơ thể. - Tiểu cầu: giúp máu đông khi chảy máu. Tế bào Plasma là một loại bạch cầu tạo ra kháng thể (kháng tố,antibody). Kháng thể là thành phần chính trong hệ đề kháng (immunesystem) giúp cơ thể chống lại bệnh tật. Mỗi loại tế bào plasma tiết ra một thứkháng thể khác nhau. Tế bào Myeloma Myeloma, như những loại ung thư khác, xuất phát từ tế bào. Bìnhthường, tế bào sinh trưởng, tạo ra tế bào mới khi cần thiết. Khi tế bào giàlão, chết, và được thay thế bởi tế bào mới. Sự tuần hoàn có thứ tự này thayđổi khi bị ung thư. Tế bào mới được sinh sản khi cơ thể không cần đến, tếbào già lão không chết, cứ tiếp tục sống. Những tế bào dư thừa này tạo thànhmột khối u gọi là bướu. Myeloma bắt đầu khi tế bào plasma trở nên bấtthường. Những tế bào bất thường sinh sản tạo ra những tế bào mới, cũng bấtthường như tế bào mẹ, càng lúc, cơ thể càng có nhiều tế bào bất thường khinhững tế bào này tiếp tục sinh sản. Những tế bào plasma bất thường đượcgọi là tế bào myeloma. Khi tế bào myeloma sinh sản quá mức trong tủy xương, sẽ chiếm chỗcủa những tế bào máu khác. Tế bào myeloma cũng tích tụ tại những phầnđặc khác của xương, ngoài tủy xương. Chứng ung thư này được gọi làmultiple myeloma vì chứng bệnh ảnh hưởng đến nhiều xương; khi tế bàomyeloma tích tụ trong một xương, khối u này gọi là plasmacytoma. Tế bào myeloma tạo ra những kháng thể gọi là M protein và nhữngprotein khác. Các protein này tích tụ trong máu, nước tiểu và các bộ phận. Những yếu tố gia tăng tỷ lệ multiple myeloma (risk factor): Dù chưa khẳng định được những nguyên nhân gây ra chứng ung thưnày, Y học đã nhận ra những yếu tố có thể làm gia tăng tỷ lệ multiplemyeloma: - Tuổi tác: Tuổi 65 trở lên có tỷ lệ ung thư multiple myeloma cao hơn,hiếm thấy ở tuổi dưới 35. - Chủng tộc: tỷ lệ ung thư cao nhất ở những người da đen, và thấpnhất ở những người Á Châu. - Giới tính: nam phái có tỷ lệ bệnh cao hơn nữ phái. - Đã bị bệnh monoclonal gammopathy of undetermined significance(MGUS): Chứng MGUS xảy ra khi tế bào plasma bất thường tạo ra mộtlượng kháng thể M protein thấp; chứng bệnh này thường không gây nguyhiểm nhưng gia tăng tỷ lệ multiple myeloma. Hiện nay, bác sĩ chỉ theo dõivà thử máu để đo lượng M protein và chữa trị khi triệu chứng xuất hiện. - Có thân nhân bị Multiple Myeloma sẽ có tỷ lệ bệnh tật cao hơn. Chưa có tài liệu nào khẳng định được những yếu tố khác như phóngxạ, thuốc khai quang, thuốc nhuộm tóc, vài loại siêu vi khuẩn, di thể, chứngmập phì...có làm gia tăng tỷ lệ ung thư multiple myeloma hay không. Triệu chứng Những triệu chứng thông thường gồm có: - Gãy xương, thường gãy xương sống - Đau đớn trong xương, thường là đau lưng, ngực - Yếu đuối, mệt mỏi - Khát nước trầm trọng - Nóng sốt, bị nhiễm trùng thường xuyên - Xuống ký - Buồn nôn hoặc táo bón - Đi tiểu nhiều lần Những triệu chứng này có thể gây ra bởi nhiều nguyên nhân khácnhau, chưa hẳn là do ung thư. Tuy nhiên, khi có những triệu chứng này, cầngặp bác sĩ để tìm nguyên nhân. Chẩn bệnh Đôi khi bác sĩ nhận ra bệnh multiple myeloma qua việc thử máu,nhưng thông thường, bác sĩ tìm ra bệnh qua hình quang tuyến tìm dấu vếtcủa xương gãy. Ngoài việc khám bệnh và tìm hiểu bệnh sử, bác sĩ có thểdùng những cách chẩn bệnh sau: 1. Thử máu: tìm sự bất thường và số lượng của các loại tế bào máu.Myeloma tạo ra một lượng tế bào plasma cao và một lượng calcium cao.Hầu hết bệnh nhân bị thiếu máu (giảm hồng cầu). Myeloma cũng tạo ranhiều protein với một số lượng cao, M protein, beta-2-microglobulin, vànhững loại protein khác. 2. Thử nước tiểu: đo lượng Bence Jones protein (một loại M protein)trong nước tiểu qua 24 tiếng đồng hồ. Khi lượng Bence Jones protein lêncao, gây nghẽn mạch máu; bác sĩ sẽ cần theo dõi tình trạng hoạt động củathận vì bệnh nhân có nguy cơ thận suy. 3. Quang tuyến: tìm xương gãy hoặc những dấu hiệu của xương bịmỏng (bone thinning). ...