Phân lập các dẫn chất phenol từ rễ củ cây Bạch chỉ nam Millettia pulchra Kurz thu hái tại An Giang

Đề tài được thực hiện với mục đích phân lập các hợp chất chính góp phần nghiên cứu thành phần hoá học, thử tác dụng sinh học và kiểm nghiệm dược liệu Bạch chỉ nam thu hái tại An Giang nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng trong điều trị bệnh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân lập các dẫn chất phenol từ rễ củ cây Bạch chỉ nam Millettia pulchra Kurz thu hái tại An GiangNghiên cứu Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 24 * Số 3 * 2020 PHÂN LẬP CÁC DẪN CHẤT PHENOL TỪ RỄ CỦ CÂY BẠCH CHỈ NAM MILLETTIA PULCHRA KURZ THU HÁI TẠI AN GIANG Đinh Thị Bách*, Trần Thị Tâm Nguyên**, Mã Chí Thành*TÓM TẮT Mở đầu: Rễ củ Bạch chỉ nam (Millettia pulchra Kurz Fabaceae) là một vị thuốc nam được thu hái và sửdụng phổ biến tại An Giang. Bạch chỉ nam được dùng trong y học cổ truyền để chữa nóng sốt, nhức đầu, phongthấp, viêm da do dị ứng. Hiện nay, các nghiên cứu về thành phần hóa học và tác dụng dược lý của dược liệunày ở Việt Nam còn rất hạn chế. Do đó, việc phân lập các hợp chất từ Bạch chỉ nam góp phần quan trọngtrong việc nghiên cứu về hoá học, thử tác dụng sinh học và kiểm tra chất lượng dược liệu Bạch chỉ nam thuhái tại An Giang. Phương pháp nghiên cứu: Rễ củ Bạch chỉ nam được xay nhỏ và chiết ngấm kiệt với cồn 96%, cô quay thuhồi dung môi thu được cao cồn 96%. Cao cồn toàn phần được tách thành các phân đoạn đơn giản bằng phươngpháp chiết phân bố với các dung môi hữu cơ có độ phân cực khác nhau. Các hợp chất tinh khiết được phân lập từcác cao phân đoạn bằng phương pháp sắc ký cột (silica gel, Sephadex LH-20) và kết tinh phân đoạn. Cấu trúc cáchợp chất phân lập được xác định bằng các phương pháp phổ MS, NMR và so sánh với giá trị phổ trong các tàiliêu tham khảo. Kết quả: Từ 6,0 kg dược liệu Bạch chỉ nam, chiết được 2,7 lít cao cồn 96% đậm đặc. Bằng phương phápchiết phân bố với các dung môi khác nhau thu được các phân đoạn cao n-hexan (50,0 g), ethyl acetat (17,6 g) vàn-butanol (147,0 g). Từ phân đoạn ethyl acetat, 4 hợp chất tinh khiết đã được phân lập và xác định là karanjin(1150 g), fujikinetin (3,0 mg), acid 4-O-methyl-karanjic (5,5 mg) và acid 5-methoxy-2,2-dimethyl-2H-chromen-6-carboxylic (3,2 mg). Kết luận: Từ phân đoạn cao ethyl acetat của rễ củ Bạch chỉ nam đã phân lập được 4 hợp chất tinhkhiết. Cấu trúc các hợp chất được xác định là: karanjin, fujikinetin, acid 4-O-methyl-karanjic và acid5-methoxy-2,2-dimethyl-2H-chromen-6-carboxylic. Trong đó, hợp chất karanjin là thành phần chính có hàmlượng cao nhất trong Bạch chỉ nam. Các hợp chất này sẽ làm tiền đề cho các nghiên cứu về hoạt tính sinh học(chống oxi hoá, kháng viêm, độc tế bào), cũng như tiêu chuẩn hoá chất lượng dược liệu Bạch chỉ nam. Từ khóa: Milletia pulchra, Bạch chỉ nam, flavonoid, karanjinABSTRACT ISOLATION OF PHENOL DERIVATIVES FROM THE RADIX OF MILLETTIA PULCHRA KURZ COLLECTED IN AN GIANG PROVINCE Dinh Thi Bach, Tran Thi Tam Nguyen, Ma Chi Thanh * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Vol. 24 - No. 3 - 2020: 114 - 119 Introduction: The radix of Millettia pulchra Kurz (Bach chi nam) has been collected and used as a popularherbal medicine in An Giang province. Bach chi nam was used in traditional medicine for the treatment of fever,headache, rheumatism, allergire dermatitis. Up to now, the research reported on the chemical constituents of M.pulchra collected in Vietnam was rare and limited. Hence, the aim of this study is to isolate and identify thestructures of compound from M. pulchra radix for further biological studies and quality control of this herbs.* Khoa Dược, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh** Viện Kiểm nghiệm Thuốc Thành phố Hồ Chí MinhTác giả liên lạc: TS. Mã Chí Thành ĐT: 0988611055 Email: mcthanh@ump.edu.vn 114Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 24 * Số 3 * 2020 Nghiên cứu Methods: The radix of M. pulchra was ground and extracted with ethanol 96%, the solvent was evaporatedto obtain the total extract. The crude extract was further subjected to liquid-liquid distribution based on thepolarity of compounds. The pure compounds were isolated by the column chromatographic (silica gel, SephadexLH-20) and crystallization methods. The structures of isolated compound were deduced by means of spectroscopicmethods (MS, NMR). Results: From 6.0 kg of dried M. pulchra radix, the concentrated ethanolic extract were obtained (2.7 liters).The crude extract was partitioned with n-hexane, ethyl acetate and n-butanol to afford 50.0, 17.6, and 147.0 g ofextracts, respectively. From ethyl acetate extract, 4 compounds were isolated and determined as karanjin(1150 mg), fujikinetin (3.0 mg), 4-O-methyl-karanjic acid (5.5 mg) and 5-methoxy-2,2-dimethyl-2H-chromene-6-carboxylic acid (3.2 mg). Conclusions: From the ethyl acetate fraction of M. pulchra radix, four compounds were isolated andidentified. In there, karanjin is presented as the main component in M. pulchra. These compounds could be usedfor further biological assays such as antioxidant, anti-inflammatory, and anti-cancer, as well as quality control ofM. pulchra radix collected in An Giang province. Keywords: Milletia pulchra, Bạch chỉ nam, flavonoid, karanjinĐẶT VẤNĐỀ cách so sánh về hình thái thực vật với các tài Bạch chỉ nam (Millettia pulchra) là một loài liệu thực vật học chuyên ngành. Mẫu nghiênthuộc họ Đậu, hiện nay mọc hoang chủ yếu ở các cứu (MP-112018) được lưu giữ tại Bộ môntỉnh An Giang, Kiên Giang, Tây Ninh, Đồng Nai, Dược liệu, khoa Dược, Đại học Y Dược TP. HồBình Phước và một số tỉnh phía Bắc như Bắc Chí Minh.Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Yên Bái(1). Trong y Nguyên liệu được thái nhỏ, phơi khô, sauhọc cổ truyền, rễ củ Bạch chỉ nam được dùng để đó xay thành bột thô (7,5 kg) dùng để chiếttrị cảm mạo, sốt nóng, nhức đầu, phong thấp xuất và phân lập các hợp chất.đau xương, nhức m ...