Phân tích xu hướng và ứng dụng của các phương pháp ra quyết định đa tiêu chí

Nghiên cứu này nhằm phân loại các phương pháp MCDM và khám phá các bối cảnh thực tế mà chúng được áp dụng bằng cách khai thác dữ liệu từ các từ khóa và tóm tắt của 14,089 bài nghiên cứu khoa học trong cơ sở dữ liệu Scopus sử dụng kỹ thuật khai phá văn bản.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích xu hướng và ứng dụng của các phương pháp ra quyết định đa tiêu chí TẠP CHÍ KHOA HỌCTRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN Phân tích xu hướng và ứng dụng của các phương pháp ra quyết định đa tiêu chí Tôn Nguyễn Trọng Hiền*, Choat Inthawongse, Noppadol Amm-dee Khoa Quản lý Công nghệ Công nghiệp, Trường Đại học Rajabhat Muban Chom Bueng, Thái Lan Ngày nhận bài: 20/09/2024; Ngày sửa bài: 11/12/2024; Ngày nhận đăng: 20/12/2024; Ngày xuất bản: 28/12/2024TÓM TẮT Các phương pháp ra quyết định đa tiêu chí (MCDM) cung cấp các công cụ hiệu quả để đánh giá, so sánhvà xếp hạng các lựa chọn dựa trên nhiều tiêu chí, từ đó hỗ trợ các nhà ra quyết định đưa ra những lựa chọn hợplý và có căn cứ. Nghiên cứu này nhằm phân loại các phương pháp MCDM và khám phá các bối cảnh thực tế màchúng được áp dụng bằng cách khai thác dữ liệu từ các từ khóa và tóm tắt của 14,089 bài nghiên cứu khoa họctrong cơ sở dữ liệu Scopus sử dụng kỹ thuật khai phá văn bản. Trong những năm gần đây, nghiên cứu về MCDMđã phát triển đáng kể, được thúc đẩy bởi sự đóng góp từ châu Á và châu Âu và trải rộng trên các lĩnh vực đa dạngnhư khoa học máy tính, kỹ thuật, toán học. Được hỗ trợ bởi nguồn tài trợ đáng kể, các nghiên cứu này làm nổi bậttính ứng dụng rộng rãi và tác động lâu dài của MCDM đối với việc ra quyết định. Phân tích cho thấy sự đa dạngcủa các phương pháp như quá trình phân cấp phân tích (AHP), phương pháp xếp hạng theo độ tương đồng với giảipháp lý tưởng (TOPSIS), và các biến thể mờ được xác định là các phương pháp trung tâm với các ngữ cảnh ứngdụng từ quản lý chuỗi cung ứng và đánh giá hiệu suất đến quản lý năng lượng và môi trường, và các lĩnh vực khác.Hơn nữa, phân tích độ nhạy thường được áp dụng do vai trò quan trọng của nó trong việc nâng cao độ tin cậy củacác phương pháp MCDM, đảm bảo rằng những thay đổi nhỏ trong các tham số đầu vào không ảnh hưởng đáng kểđến kết quả quyết định cuối cùng. Các phát hiện bổ sung, bao gồm các ứng dụng cụ thể và xu hướng phương phápluận, sẽ được thảo luận thêm trong phần thảo luận. Những phát hiện này cung cấp một cái nhìn toàn diện về sựphổ biến và xu hướng sử dụng các phương pháp MCDM, đồng thời làm nổi bật các khoảng trống nghiên cứu vàứng dụng tiềm năng trong tương lai.Keywords: MCDM, đánh giá hệ thống, kkhai thác văn bản.*Corresponding author.Email: 66p951003@mcru.ac.th https://doi.org/10.52111/qnjs.2024.18611 Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quy Nhơn, 2024, 18(6), 135-145 135QUY NHON UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE Analysis of trends and applications of Multi-Criteria Decision-Making methods Ton Nguyen Trong Hien*, Choat Inthawongse, Noppadol Amm-dee Department of Industrial Technology Management, Faculty of Industrial Technology Muban Chom Bueng Rajabhat University, Thailand Received: 20/09/2024; Revised: 11/12/2024; Accepted: 20/12/2024; Published: 28/12/2024ABSTRACT Multi-Criteria Decision-Making (MCDM) methods provide effective tools for evaluating, comparing, andranking alternatives based on multiple criteria, thereby assisting decision-makers in making rational and well-founded choices. This study aims to categorize MCDM methods and explore the practical contexts in whichthey are applied by mining data from the keywords and abstracts of 14,089 scientific research articles in theScopus database using text mining techniques. In recent years, MCDM research has grown significantly, drivenby contributions from Asia and Europe and spanning diverse fields like computer science, engineering, andmathematics. Supported by substantial funding, these studies highlight MCDM’s broad applicability and enduringimpact on decision-making. The analysis reveals the diversity of methods such as the Analytic Hierarchy Process(AHP), Technique for Order Preference by Similarity to the Ideal Solution (TOPSIS), and fuzzy variants areidentified as central methods with application contexts ranging from supply chain management and performanceevaluation to energy and environmental management, among others. Moreover, sensitivity analysis is frequentlyapplied due to its critical role in enhancing the reliability of MCDM methods, ensuring that small changes ininput parameters do not significantly impact the final decision outcomes. Additional findings, including specificapplications and methodological trends, will be further discussed in the discussion section. These findings providea comprehensive overview of the prevalence and usage trends of MCDM methods, while also highlighting researchgaps and potential future applications.Keywords: MCDM, systematic review, text mining.1. INTRODUCTION often conflicting, criteria. MCDM can be considered both old and new; old because it datesHumans constantly make decisions, and decision- back to the 1700s, and new because the groupmaking is inherently complex and challenging. of MCDM methods has continuously evolvedMCDM methods represent a crucial field in over time.1 During its development process, toresearch and practice, addressing complex enhance decision-making capabilities underdecision-making problems where multiple uncertainty, one of the significant advancementscriteria must be considered ...