Phát triển năng lực hiểu biết về nội dung số học và giải thích cơ sở toán học của nội dung số học trong sách giáo khoa toán tiểu học cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học thông qua dạy học các học phần toán

Trong bài viết này, chúng tôi trình bày việc phát triển năng lực hiểu biết về nội dung số học và giải thích cơ sở toán học của nội dung số học trong sách giáo khoa môn Toán ở tiểu học cho sinh viên ngành Giáo dục Tiểu học thông qua dạy học các học phần Toán theo các cách sau đây: Dạy học các học phần Toán cho sinh viên theo hướng có liên hệ với nội dung số học trong sách giáo khoa môn Toán tiểu học,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển năng lực hiểu biết về nội dung số học và giải thích cơ sở toán học của nội dung số học trong sách giáo khoa toán tiểu học cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học thông qua dạy học các học phần toán HNUE JOURNAL OF SCIENCE Educational Sciences, 2018, Volume 63, Issue 5, pp. 30-38 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn DOI: 10.18173/2354-1075.2018-0059 PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HIỂU BIẾT VỀ NỘI DUNG SỐ HỌC VÀ GIẢI THÍCH CƠ SỞ TOÁN HỌC CỦA NỘI DUNG SỐ HỌC TRONG SÁCH GIÁO KHOA TOÁN TIỂU HỌC CHO SINH VIÊN NGÀNH GIÁO DỤC TIỂU HỌC THÔNG QUA DẠY HỌC CÁC HỌC PHẦN TOÁN Nguyễn Thị Trúc Minh1, Lê Tuấn Anh2 1 Trường Đại học Đồng Tháp, 2Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Những quan điểm, tư tưởng của toán học cao cấp, toán học hiện đại giúp giáo viên tiểu học soi sáng và hiểu rõ hơn những tri thức môn Toán trong chương trình và sách giáo khoa Toán ở tiểu học nói chung, cũng như những tri thức về số và phép tính nói riêng. Trong bài báo này, chúng tôi trình bày việc phát triển năng lực hiểu biết về nội dung số học và giải thích cơ sở toán học của nội dung số học trong sách giáo khoa môn Toán ở tiểu học cho sinh viên ngành Giáo dục Tiểu học thông qua dạy học các học phần Toán theo các cách sau đây: Dạy học các học phần Toán cho sinh viên theo hướng có liên hệ với nội dung số học trong sách giáo khoa môn Toán tiểu học; Tổ chức dạy học các học phần Toán cho sinh viên bằng hình thức seminar chú trọng liên hệ với nội dung số học ở tiểu học; Tổ chức cho sinh viên thực hiện các dự án học tập nhỏ trong dạy học các học phần Toán về liên hệ giữa tri thức của các học phần này với nội dung số học ở tiểu học. Từ khóa: Sinh viên ngành Giáo dục Tiểu học, nội dung Số học, chương trình và sách giáo khoa Toán Tiểu học, các học phần Toán. 1. Mở đầu Để trở thành người giáo viên dạy tốt môn Toán phụ thuộc nhiều vào sự chuẩn bị toán học ở trường đại học. Giáo viên phải nắm được bản chất, nguồn gốc của các khái niệm, tính chất cần dạy, biết áp dụng chúng một cách linh hoạt vào thực tiễn dạy học. Các học phần Toán trong chương trình đào tạo dành cho sinh viên (SV) ngành Giáo dục tiểu học (GDTH) ở trường đại học thường bao gồm những kiến thức nền tảng của toán học như: lí thuyết tập hợp (tập hợp, quan hệ, ánh xạ), logic toán (logic mệnh đề, logic vị từ, suy luận và chứng minh). Học phần này nhằm trang bị những tri thức toán học cần thiết cho người giáo viên tiểu học tương lai. Những nghiên cứu về cơ sở toán học của môn Toán ở tiểu học đã được nhiều tác giả nghiên cứu như Trần Diên Hiển, Nguyễn Thủy Chung [4], Nguyễn Thị Châu Giang [8]… Bên cạnh đó, công trình của các tác giả Đào Tam, Nguyễn Thị Châu Giang [10] đã nghiên cứu vận dụng các lí luận này vào thực tiễn dạy học cho SV. Trong bài báo này, chúng tôi tiếp tục hướng nghiên cứu vận dụng các lí luận này thực tiễn dạy học các học phần Toán cho SV ngành GDTH, một mặt giúp SV thấy được việc học các học phần Toán là bổ ích và thiết thực, mặt khác phát triển cho SV khả năng phân tích chương trình môn Toán ở tiểu học và giải thích cơ sở Toán học của những nội dung họ sẽ dạy ở Tiểu học góp phần hình thành và phát triển năng lực dạy học (NLDH) nói chung, NLDH số học nói riêng cho SV ngành GDTH. Ngày nhận bài: 7/2/2017. Ngày sửa bài: 27/4/2018. Ngày nhận đăng: 5/5/2018. Tác giả liên hệ: Nguyễn Thị Trúc Minh. Địa chỉ e-mail: nguyenthitrucminh@dthu.edu.vn 30 Phát triển năng lực hiểu biết về nội dung số học và giải thích cơ sở toán học của nội dung số học… 2. Nội dung nghiên cứu Có rất nhiều quan niệm và cách diễn đạt khác nhau của các tác giả về khái niệm năng lực (NL), chẳng hạn Weinert [13], Tremblay [12], Bùi Hiền [2]... Theo các tài liệu này, NL được thể hiện qua hiệu quả đạt được của một hoạt động nào đó của cá nhân và NL chỉ tồn tại trong quá trình vận động, phát triển của một hoạt động trong những tình huống, sự kiện cụ thể, đồng thời phát triển trong chính hoạt động đó. Như vậy, có thể hiểu: “NL là sự tương tác hiệu quả của cá nhân với môi trường thông qua sự huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực của cá nhân”. Năng lực hiểu biết về nội dung số học và giải thích cơ sở Toán học của nội dung số học trong sách giáo khoa môn Toán tiểu học là khả năng xác định ý nghĩa và mối quan hệ của mạch kiến thức số học với các mạch kiến thức khác (các yếu tố hình học, đại lượng và đo đại lượng, các yếu tố thống kê và giải toán có lời văn) trong chương trình môn Toán tiểu học; xác định cấu trúc nội dung, chuẩn kiến thức, kĩ năng của mạch kiến thức số học ở từng lớp; xác định vị trí các bài dạy số học trong toàn bộ chương trình môn Toán tiểu học và mối liên hệ giữa nội dung các bài học đó với nhau; xác định cơ sở Toán học, mục tiêu và nội dung của từng bài dạy thuộc nội dung số học. Để đạt được năng lực này, SV cần đạt các yêu cầu sau: - Nhận biết được một đơn vị kiến thức thuộc mạch số học hay không; - Xác định được cấu trúc nội dung, chuẩn kiến thức, kĩ năng của mạch số học ở từng lớp; - Xác định được chuẩn kiến thức, kĩ năng cơ bản, ...