Phát triển nông nghiệp đồng bằng sông Cửu Long từ đầu thế kỷ XXI đến nay thành tựu, hạn chế và khuyến nghị

Nông nghiệp từ lâu đã đóng vai trò quan trọng giúp phát triển kinh tế đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, phát triển nông nghiệp đồng bằng sông Cửu Long vẫn còn nhiều hạn chế và thách thức. Vì vậy, nhìn nhận lại các chính sách phát triển nông nghiệp đồng bằng sông Cửu Long cùng những thành tựu và hạn chế là cần thiết và có ý nghĩa thời sự. Bài viết điểm lại những chính sách tiêu biểu của Đảng và Nhà nước từ đầu thế kỷ XXI đến nay. Qua đó, bài viết trình bày những thành tựu tiêu biểu và làm rõ những hạn chế để trên cơ sở đó đề ra những khuyến nghị góp phần phát triển nông nghiệp đồng bằng sông Cửu Long trong thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển nông nghiệp đồng bằng sông Cửu Long từ đầu thế kỷ XXI đến nay thành tựu, hạn chế và khuyến nghịPHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG TỪ ĐẦU THẾ KỶ XXI ĐẾN NAY THÀNH TỰU, HẠN CHẾ VÀ KHUYẾN NGHỊ NCS. Huỳnh Tâm Sáng  – Hoàng Văn Tuấn TÓM TẮT Nông nghiệp từ lâu đã đóng vai trò quan trọng giúp phát triển kinh tếđồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, phát triển nông nghiệp đồng bằng sôngCửu Long vẫn còn nhiều hạn chế và thách thức. Vì vậy, nhìn nhận lại các chínhsách phát triển nông nghiệp đồng bằng sông Cửu Long cùng những thành tựuvà hạn chế là cần thiết và có ý nghĩa thời sự. Bài viết điểm lại những chínhsách tiêu biểu của Đảng và Nhà nước từ đầu thế kỷ XXI đến nay. Qua đó, bàiviết trình bày những thành tựu tiêu biểu và làm rõ những hạn chế để trên cơ sởđó đề ra những khuyến nghị góp phần phát triển nông nghiệp đồng bằng sôngCửu Long trong thời gian tới. Từ khóa: nông nghiệp, đồng bằng sông Cửu Long, thành tựu, hạn chế,thách thức. 1. Chính sách của Đảng và Nhà nước đối với phát triển nông nghiệpđồng bằng sông Cửu Long Đồng bằng sông Cửu Long là phần lãnh thổ nằm ở cực Nam của Tổ quốcvà nằm ở hạ lưu sông Mekong, phía Đông Bắc giáp Thành phố Hồ Chí Minh,Đông và Nam giáp Biển Đông, Bắc giáp Campuchia, Tây giáp Biển Đông vàvịnh Thái Lan. Đồng bằng sông Cửu Long là một trong những vùng đồng bằngrộng lớn và phì nhiêu nhất của Đông Nam Á với diện tích tự nhiên gần 4 triệuha và dân số trên 17 triệu người 1, bao gồm “các dân tộc Việt, Hoa, Chăm,Khmer cùng cộng cư trên vùng đất này đã tạo nên một nguồn lực to lớn trong  Trường Đại học Thủ Dầu Một.  Trường Đại học Thủ Dầu Một. 1 Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ và Trung tâm thông tin Sài Gòn (2005), Tây Nam Bộ tiến vào thếkỷ XXI, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, tr. 17. 48 PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG KỶ YẾU HỘI THẢO TỪ THỰC TIỄN ĐẾN CHÍNH SÁCHviệc khai khẩn và phát triển đồng bằng sông Cửu Long” 1. Xét về mặt địa giớihành chính, đồng bằng sông Cửu Long gồm 13 tỉnh thành trên tổng số 63 tỉnhthành của cả nước: Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Đồng Tháp, Vĩnh Long, TràVinh, Hậu Giang, Sóc Trăng, An Giang, Kiên Giang, Bạc Liêu, Cà Mau vàThành phố Cần Thơ. Trong 13 tỉnh thành, đồng bằng sông Cửu Long có 6 tỉnhthành không có biển (An Giang, Cần Thơ, Đồng Tháp, Hậu Giang, Long An) và7 tỉnh có biển (Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, KiênGiang, Cà Mau). Là vùng nông nghiệp trọng điểm của cả nước và sở hữu nhiềunguồn lực và tiềm năng phát triển, đồng bằng sông Cửu Long giữ vị trí trọngyếu trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Tây Nam Bộ nói riêng và cảnước nói chung 2. Tuy là một vùng “đất mới” (cả theo nghĩa địa chất và nghĩa lịch sử)nhưng đồng bằng sông Cửu Long sở hữu nhiều điều kiện thuận lợi để phát triểnnông nghiệp, từ điều kiện tự nhiên đến điều kiện kinh tế - xã hội. Về điều kiệntự nhiên, trước hết phải kể đến khí hậu. Đồng bằng sông Cửu Long có nềnnhiệt cao và ổn định trong toàn vùng nên có thể phát triển một nền nông nghiệpnhiệt đới với nhiều chủng loại cây trồng, vật nuôi, tạo nên sự đa dạng trong sảnxuất và trong chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp. Thứ hai là đất đai,được lũ bồi đắp phù sa hàng năm nên đất đai của vùng rất màu mỡ. Thêm nữa,đồng bằng sông Cửu Long còn có khá nhiều loại đất đai khác nhau phục vụ chosản xuất nông nghiệp, bao gồm: 1,2 triệu ha đất phù sa tốt (chiếm 29,7%), 1,6triệu ha đất phèn (chiếm 40%), 744 ngàn ha đất mặn (chiếm tỷ lệ 16,7%), 134ngàn ha đất xám (chiếm 3,4%). Thứ ba là nguồn nước, sở hữu khoảng 2.500kmsông rạch tự nhiên, 3.000km kênh nhân tạo và 1 triệu ha bề mặt ngập nước theomùa nên đồng bằng sông Cửu Long có nguồn nước mặt rất lớn phục vụ chohoạt động sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Bên cạnh đó, các consông rạch tự nhiên, các kênh đào và khoảng 1 triệu ha bề mặt ngập nước theomùa còn là nơi sinh trưởng và cư trú của nhiều hệ động, thực vật thích nghi với 1 Trần Phỏng Diểu, “Sự giao lưu văn hóa giữa các dân tộc ở Đồng bằng sông Cửu Long”, Tạpchí Văn hóa – Lịch sử An Giang, số 97, 4-2013, tr. 14. 2 Phát biểu khai mạc của Thường trực Ban Chỉ đạo Diễn đàn MDEC - Sóc Trăng 2014. BộNông nghiệp và Phát triển nông thôn – Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ - Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng,Kỷ yếu Hội thảo “Tái cơ cấu phát triển nông nghiệp gắn xây dựng nông thôn mới thích ứng với biếnđổi khí hậu vùng đồng bằng sông Cửu Long, 2014, tr. 3. 49cả môi trường nước ngọt và mặn, trong đó nhiều loài cho ...