Phẫu thuật nội soi phá nang màng nhện dịch não tủy

Tài liệu "Phẫu thuật nội soi phá nang màng nhện dịch não tủy" nhằm cung cấp cho học viên những nội dung về đại cương, chỉ định - chống chỉ định, các bước chuẩn bị, các bước tiến hành, theo dõi và xử trí tai biến sau phẫu thuật nội soi phá nang màng nhện dịch não tủy. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phẫu thuật nội soi phá nang màng nhện dịch não tủy PHẪU THUẬT NỘI SOI PHÁ NANG MÀNG NHỆN DỊCH NÃO TỦY PGS.TS Đồng Văn HệI. ĐẠI CƢƠNG Nang dịch dưới nhện là hiện tượng ứ nước não tủy hình thành nang trongsọ gây chèn ép các cấu trúc não. Phẫu thuật là phương pháp điều trị quan trọngnhất. Nếu như trước đây, chúng ta điều trị nang dịch dưới nhện bằng cách dẫnlưu nang-ổ bụng, bóc thành nang, mở thông nang với khoang dưới nhện hoặcmở thông nang với não thất với kính vi phẫu thì ngày nay, chúng ta có thể sửdụng nội soi để mở thông nang. Người ta sử dụng nội soi để mở thành nangthông với khoang dưới nhện, hoặc thông với não thất. Đây là phương pháp phẫuthuật ít xâm lấn và hiệu quả.II. CHỈ ĐỊNH Nang dịch dưới nhện có nhiều kích thước và vị trí khác nhau. Nang dịchlớn, chèn ép gây triệu chứng lâm sàng cần thiết phải điều trị. Khi nang dịch dướinhện lớn, chèn ép sẽ gây các triệu chứng như đau đầu, nôn, buồn nôn, nhìn mờ,liệt dây thần kinh sọ, động kinh, biến dạng đầu, hạn chế sự phát triển của thùynão… Chỉ định mổ đối với tất cả các nang dịch dưới nhện có chèn ép. Tất cảnang dịch dưới nhện có biểu hiện lâm sàng cần thiết phải phẫu thuật. Chúng tacó thể thực hiện phẫu thuật nội soi đối với các loại nang dịch dưới nhện sau: - Nang dịch dưới nhện vùng hố yên - Nang dịch dưới nhện vùng góc cầu tiểu não - Nang dịch dưới nhện vùng lỗ chẩm (vùng bể lớn) - Nang dịch dưới nhện cạnh não thất - Nang dịch dưới nhện vùng thái dươngIII. CHỐNG CHỈ ĐỊNH Không có chống chỉ định đối với phương pháp nội soi trong điều trị nangdịch dưới nhện. Tuy nhiên, phương pháp nội soi rất hiệu quả với một số nangdịch dưới nhện nhưng ít hiệu quả đối với một số nang dịch khác. Phương pháp HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 22nội soi thành công khoảng 50% đối với nang dịch dưới nhện vùng thái dương,nhưng thành công 95% đối với nang dịch dưới nhện vùng hố yên.IV. CHUẨN BỊ1. Người thực hiện kỹ thuật: Phẫu thuật viên.2. Phương tiện: - Trong một số trường hợp sử dụng hệ thống định vị neuronavigation cầnthiết phải chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ in đĩa CD. - Chuẩn bị tại phòng mổ: cần phải chuẩn bị dụng cụ nội soi, nguồn sáng,camera, cáp quang, dụng cụ nội soi, sắp đặt vị trí hệ thống nội soi, màn hình.Đặt tư thế, cố định đầu với khung chuyên dụng (Mayfield, Doro). Cài đặt hệthống định vị neuronavigation (nếu cần). Bố trí vị trí phẫu thuật viên, phụ mổ,dụng cụ viên, hệ thống định vị, hệ thống nội soi… Quan trọng nhất là vị trí mànhình với phẫu thuật viên, phụ mổ và dụng cụ viên. Phải bố trí vị trí màn hình saocho phẫu thuật viên, phụ mổ, dụng cụ viên và bác sỹ gây mê cùng nhìn rõ mànhình trong quá trình phẫu thuật.- Dụng cụ nội soi: ống nội soi 0, 30, 45, 70 độ. Kéo, panh, dao, dụng cụ phẫutích các loại.3. Người bệnh: Chuẩn bị mổ theo qui trình mổ (vệ sinh, kháng sinh dự phòng).Khám gây mê hồi sức. Giải thích người bệnh và gia đình theo qui định. Hoànthiện các biên bản pháp lý.4. Hồ sơ bệnh án: Đúng theo quy định Bộ Y tế.V. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH1. Kiểm tra hồ sơ: Đầy đủ theo quy định Bộ Y tế.2. Kiểm tra người bệnh: Đúng người (tên, tuổi,…), đúng bệnh.3. Thực hiện kỹ thuật: Phẫu thuật nội soi hỗ trợ cắt u não bao gồm 4 bước sau: mở nắp sọ, mở màngcứng và tiếp cận nang dịch dưới nhện, cắt nang hoặc mở thông, đóng vết mổ. - Bước 1- Mở nắp sọ: Rạch da, bộc lộ xương sọ, khoan và mở nắp sọ; Vịtrí rạch da, mở nắp sọ tùy thuộc vị trí, kích thước nang dịch và đường mổ. HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 23Nguyên tắc chọn lựa vị trí mở xương: đường ngắn nhất từ nơi rạch da tới nang,không qua vùng chức năng, không qua vùng nhiễm trùng. - Bước 2-Mở màng cứng và tiếp cận nang dịch dưới nhện: Mở màngcứng; Bộc lộ nang dịch dưới nhện; Bộc lộ phần thành trước nang sao cho đủrộng để ống nội soi và các dụng cụ khác có thể đưa vào trong lòng nang dịchqua phần thành nang sẽ được mở. - Bước 3-Cắt nang hoặc mở thông nang: Đây là thì quan trọng nhất, kéodài nhất; Ống nội soi được sử dụng bao gồm ống 0, 30, 45 và 70 độ. Mở thànhtrước nang và hút nước não tủy; Đưa ống nội soi vào trong nang: đánh giá mặttrong nang dịch, các cấu trúc thành nang, mạch máu, dây thần kinh, bể nước nãotủy, não thất ngay sát nang dịch dưới nhện. Xác định vị trí thành nang sẽ mởthông hoặc phần thành nang sẽ cắt bỏ; Trong trường hợp khó xác định vị tríthành nang sẽ mở thông, cần sự trợ giúp của hệ thống neuronavigation; Nếuthành nang rộng, cắt bỏ một phần thành nang; Kiểm tra kỹ trong nang trước khiđóng màng cứng. - Bước 4-Đóng vết mổ: bao gồm đóng màng cứng, cố định nắp sọ và đóng da.VI. THEO DÕI - Ngay sau mổ: theo dõi hô hấp, tuần hoàn, tri giác, liệt, đồng tử, liệt cácdây thần kinh sọ, rối loạn cảm giác. - Chảy máu vết mổ: thay băng, băng ép, khâu vết thương - Chảy máu trong sọ: tri giác xấu dần, liệt tăng dần, dãn đồng tử. - Nhiễm trùng: sốt, bạch cầu cao, máu lắng cao, xét nghiệm nước não tủyVII. XỬ TRÍ TAI BIẾN - Chảy máu trong sọ: nếu nghi ngờ chảy máu trong sọ, tăng áp lực trongsọ cần thiết phải chụp cắt lớp vi tính. Mổ cấp cứu lấy máu tụ, cầm máu nếu khốimáu tụ chèn ép. - Nhiễm trùng: phân lập kháng sinh đồ, sử dụng kháng sinh. HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 24 ...