Quá trình thực hiện giáo trình phát triển nền kinh tế nhà nước trong nhiều lĩnh vực p1

Tham khảo tài liệu quá trình thực hiện giáo trình phát triển nền kinh tế nhà nước trong nhiều lĩnh vực p1, luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quá trình thực hiện giáo trình phát triển nền kinh tế nhà nước trong nhiều lĩnh vực p1 PhÇn më ®Çu Sau n¨m 1991 cïng víi sù sôp ®æ cña Liªn X« vµ hÖthèng c¸c níc x· héi chñ nghÜa(XHCN) ë §«ng ¢u, nÒnkinh tÕ – chÝnh trÞ thÕ giíi ®· chuyÓn tõ tr¹ng th¸i hai cùc®èi ®Çu sang nÒn kinh tÕ chÝnh trÞ ®a cùc, ®a ph¬ng ho¸,®a d¹ng ho¸ theo xu híng hoµ b×nh, ®èi tho¹i, hîp t¸c ph¸ttriÓn cïng cã lîi. Trong bèi c¶nh ®ã, tõ viÖc nhËn thøc ®óng ®¾n trongthùc tiÔn vµ lý luËn víi môc tiªu ®a níc ta ph¸t triÓn héinhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi. Ngay tõ ®¹i héi §¶ng VI,§¶ng ta ®· x¸c ®Þnh “ChuyÓn ®æi m« h×nh kinh tÕ chØ huymang nÆng tÝnh b¶o thñ tr× trÖ sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸nhiÒu thµnh phÇn vµ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sùqu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN ”. HiÖn naynÒn kinh tÕ níc ta bao gåm 6 thµnh phÇn kinh tÕ trong ®ãthµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o, cïng víic¸c thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ t¹o nªn mét nÒn t¶ng v÷ngch¾c cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Sau 17 n¨m ®æi míi, níc ta ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnhtùu quan träng, nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn rÊt s«i ®éngmë ra cho níc ta nhiÒu vËn héi míi, ®ång thêi còng ph¸tsinh kh«ng Ýt khã kh¨n vµ th¸ch thøc. Trªn c¬ së nh÷ngthµnh tùu ®· ®¹t ®îc vµ nh÷ng khã kh¨n tríc m¾t. B¸oc¸o chÝnh trÞ ®¹i héi §¶ng IV mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh quyÕtt©m cña §¶ng vµ Nhµ Níc ta “thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnhs¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn” vµ nãi râ thªm“C¸c thµnh phÇn kinh tÕ kinh doanh theo ph¸p luËt ®Òu lµbé phËn cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng®Þnh híng XHCN cïng ph¸t triÓn l©u dµi, hîp t¸c vµ c¹nhtranh lµnh m¹nh, trong ®ã kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ®¹o”. Lµ nh÷ng nhµ kinh tÕ, lµ nh÷ng c¸n bé qu¶n lý kinh tÕtrong t¬ng lai th× viÖc sinh viªn kinh tÕ t×m hiÓu vÒ kinh tÕNhµ níc (KTNN) vµ vai trß chñ ®¹o cña nã trong nÒn kinhtÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN ë ViÖt Nam lµ hÕt søc quanträng vµ cÇn thiÕt bëi qua ®ã sÏ n©ng cao ®îc tr×nh ®é vµnhËn thøc vÒ KTNN ®ång thêi t¹o hµnh trang v÷ng ch¾ccho nh÷ng t duy vµ ho¹t ®éng kinh tÕ cña m×nh sau nµy. Víi t c¸ch lµ mét sinh viªn cña trêng ®¹i häc KinhTÕ Quèc D©n t«i xin ®a ra ®Ò ¸n cña m×nh trong viÖcnghiªntrình KTNNhiện giáo trình ®¹o cña KTNN trong Quá cøu thực vµ vai trß chñ phát triển nền kinh tế nhà nước trong nhiều lĩnh vựcnÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN ViÖt Nam. Tuynhiªn do lÇn ®Çu tiªn tiÕp xóc víi mét vÊn ®Ò kinh tÕ cã tÝnhchÊt kh¸ réng vµ quy m« nªn trong ®Ò ¸n nµy kh«ng thÓtr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh.T«i rÊt mong cã sù nhËn xÐt, ®ãng gãp ý kiÕn nhiÖt t×nh cñathµy c« bé m«n vµ c¸c b¹n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n. PhÇn néi dungI – Kh¸i qu¸t chung vÒ thµnh phÇn kinhtÕ Nhµ níc1- Thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ níc HiÖn nay cã nhiÒu ý kiÕn vµ cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸cnhau quan niÖm vÒ kinh tÕ nhµ níc (KTNN), tuy nhiªnchóng ta kh«ng thÓ ®ång nhÊt mét c¸ch gi¶n ®¬n KTNN víidoanh nghiÖp Nhµ níc (DNNN). Bëi lÏ, ta biÕt r»ng khuvùc KTNN bao gåm mäi ho¹t ®éng cña Nhµ níc mµ trong®ã DNNN lµ bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi vµ ho¹t ®éng cñanã lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chñ yÕu. §©y lµ lùc lîngvËt chÊt c¬ b¶n, ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªukinh tÕ x· héi cña Nhµ níc. 1.1 Kh¸i niÖm thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc Do tÝnh chÊt réng lín vµ ®a d¹ng cña thµnh phÇn KTNN bao chïm nÒn kinh tÕ nªn kh¸i niÖm vÒ thµnh phÇn KTNN còng mang tÝnh chÊt t¬ng ®èi. Nªn xÐt vÒ khÝa c¹nh h×nh thøc tæ chøc, th× khu vùc KTNN bao gåm: - C¸c DNNN ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c DNNNho¹t ®éng c«ng Ých - C¸c doanh nghiÖp cã cæ phÇn Nhµ níc chi phèi hoÆc cã cæ phÇn ®Æc biÖt cña Nhµ níc (theo quy ®Þnh cña LuËt DNNN) - C¸c doanh nghiÖp cã vèn ®ãng gãp cña Nhµ níc - C¸c tæ chøc sù nghiÖp kinh tÕ cña Nhµ níc Cßn nÕu xÐt vÒ khÝa c¹nh cña lÜnh vùc ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ th× khu vùc KTNN bao gåm c¸c ho¹t ®éng cña Nhµ níc trong viÖc. - Qu¶n lý vµ khai th¸c c¸c nguån tµi nguyªn - §Çu t, qu¶n lý vµ khai th¸c c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇngkü thuËt (®êng x¸ , bÕn b·i, c¶ng, c¸c khu c«ng nghiÖp tËptrung vv…) - C¸c tæ chøc kinh tÕ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc c«ngnghiÖp, n«ng nghiÖp, th¬ng m¹i, dÞch vô, trong lÜnh vùc tµichÝnh, tÝnh dông, ng©n hµng1.2 C¬ së h×nh thµnh kinh tÕ nhµ níc KTNN mµ tríc tiªn lµ c¸c DNNN ®îc h×nh thµnhtrªn c¬ së: - Nhµ níc ®Çu t x©y dùng - Quèc h÷u ho¸ c¸c doanh nghiÖp t b¶n t nh©n - Gãp cæ phÇn khèng chÕ víi c¸c doanh nghiÖp t nh©n Ngoµi ra víi b¶n chÊt XHCN cña m×nh Nhµ níc ta ®·x¸c ®Þnh: §Êt ®ai, tµi nguyªn thiªn nhiªn, tµi chÝnh, ng©nhµng Do Nhµ níc n¾m gi÷vµ qu¶n lý víi môc ®Ých chiphèi vµ ®iÒu tiÕt dÞnh híng sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi1.3 §Æc ®iÓm cña TPKTNN §Æc ®iÓm c¬ b¶n, næi bËt nhÊt cña thµnh phÇn KTNNlµ nã thuéc së h÷u cña Nhµ níc. Tuy nhiªn ë ®©y ta ph¶iph©n biÖt ro rµng gi÷ ph¹m trï së h÷u Nhµ níc víi ph¹mtrï quyÒn sö dông cña thµnh phÇn KTNN.Së h÷u Nhµ níc lµ mét ph¹m trï réng lín h¬n nÕu ta ®emso s¸nh víi ph¹m trï KTNN víi lý do: §· nãi ®Õn thµnhphÇn KTNN th× tríc hÕt nã ph¶i thuéc quyÒn së h÷u cñaNhµ níc. Nhng së h÷u cña Nhµ níc cã thÓ do c¸c thµnhphÇn kinh tÕ kh¸c sö dông, vÝ dô nh ®Êt ®ai lµ tµi s¶n mµNhµ níc ®¹i ®iÖn cho toµn d©n vÒ së h÷u, nhng kinh tÕ hégia ®×nh (c¸ thÓ tiÓu chñ), c¸c hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, haydoanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c vÉn ®îc Nhµníc giao quyÒn sö dông ®Êt l©u dµi, chÝnh viÖc nµy ®· gi¶ithÝch ®îc viÖc mua b¸n ®Êt ®ai trªn thÞ trêng hiÖn nay. VÒthùc chÊt th× ®©y chØ lµ viÖc mua b¸n quyÒn sö dông ®Êt bëiv× ®Êt ®ai lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn con ngêi kh«ng thÓtiÕn hµnh s¶n xuÊt ra nã ®îc. Vµ ngîc l¹i nh÷ng tµi s¶nthuéc quyÒn së h÷u cña Nhµ níc th× kh«ng h¼n ®· ph¶i lµdo thµnh phÇn KTNN sö dông, mµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ...