Sáng kiến kinh nghiệm: Phân tích một số sai lầm thường gặp khi giải bài tập Hóa học phần kim loại

Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm: Phân tích một số sai lầm thường gặp khi giải bài tập Hóa học phần kim loại là nhằm giúp các em học sinh tránh các sai lầm, tránh các “bẫy” trong khi làm bài; giúp các em hiểu đúng và sâu về bản chất hóa học, về phương pháp giải toán hóa học. Từ đó tạo hứng thú trong học tập, hình thành kĩ năng giải bài tập Hóa học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm: Phân tích một số sai lầm thường gặp khi giải bài tập Hóa học phần kim loại A.MỞĐẦU I.Lýdochọnđềtài. Trongquátrìnhgiảicácbàitậphóahọc,họcsinhthườngcónhữngthiếusót,suyluậnsailầm,bỏ quamộtsố quátrìnhhóahọcxảyratronghệ dẫn đếnnhữngsaisótđángtiếc. Vớixuhướngđổimớiphươngphápdạy,học,đổimớihìnhthứcthi, kiểmtrađánhgiáthìviệcgiáoviêndạychohọcsinhcáccáchgiảinhanh,thôngminhvàhọcsinhápdụngnhữngcáchgiảinàyđểhoànthànhcácbàitậphóahọcdướidạngtrắcnghiệmtrongmộtthờigianngắnlàmộttấtyếu.Tuy nhiên,songsongvớicáchgiảinhanhđóchínhlànhữngsailầmdễ vấpváp. Đặctrưngcủathitrắcnghiệmlàsốcâunhiều,thờigianngắn,cácđápánđưa ra,cácđápánnhiễulạiđượcxâydựngtrênnhữngsailầmmàhọcsinhcóthểgặpnênviệcpháthiệnrasailầmtrongquátrìnhgiảitoánlàđiềurấtcần thiết.Từđóđểgiúphọcsinhtránhmộtsốsailầmtrongviệcgiảibàitậphóahọcnhằmnângcaonănglựctưduycủahọcsinh,tôiđưarađềtài “Phântích mộtsốsailầmthườnggặpkhigiảibàitậphóahọcphầnkimloại”. II.Mụcđíchcủanghiêncứu. Nhằmgiúpcácemhọcsinhtránhcácsailầm,tránhcác“bẫy”trong khilàmbài. Giúpcácemhiểuđúngvàsâuvề bảnchấthóahọc,về phươngphápgiảitoánhóahọc.Từđótạohứngthútronghọctập,hìnhthànhkĩnănggiải bàitậphóahọc. Nângcaonănglựctư duycủahọcsinhthôngquaphântíchmộtsố sai lầmthườnggặp. III.Nhiệmvụcủanghiêncứu. Đưaravàphântíchmộtsố sailầmthườnggặptrongviệcgiảicácbài tậpphầnkimloại. Ápdụngthửnghiệmvớimộtsốlớp12. IV.Giớihạnnghiêncứucủađềtài. Sailầmmàhọcsinhmắcphảitrongviệcgiảicácbàitậphóahọclàrấtđadạng,trongbàiviếtnàytôichỉviếtvềcácsailầmtrongphầnkimloại,vàápdụngchủyếuchohọcsinhkhối12sắpthitốtnghiệpvàđạihọc. 1 B.NỘIDUNG I.Cơsởlíluận: TheoTrungTâmtừđiểnhọc,từđiểntiếngViệt(NhàxuấtbảnKhoahọcxãhội,HàNội,1994)thì“sailầm”là“tráivớiyêucầukháchquan,lẽ phải,dẫnđếnhậuquả khônghay”.Sailầmkhôngchỉ xuấthiệntrongcuộcsống màcònxuấthiệncảtronghọctậpvànghiêncứukhoahọc.AlberEinsteinnói về táchạicủasailầmtrongnghiêncứukhoahọc:“Nếutôimắcsailầmthìchỉ cầnmộtlầncũngđủ rồi”.Tronggiáodục,I.A.Konmenskykhẳngđịnh:“Bấtkìmộtsailầmnàocũngcóthể làmchohọcsinhkémđinếunhư giáo viênkhôngchúýngayđếnsailầmđó,bằngcáchhướngdẫnhọcsinhnhậnra vàsữachữa,khắcphụcsailầm” .A.A.Stoliarcũngđãlêntiếngnhắcnhỡgiáoviênrằng:“khôngđượctiếcthờigianđể phântíchtrêngiờ họccácsai lầmcủahọcsinh”. II.Cơsởthựctiễn. Thôngquatìmhiểucáclớptôitrựctiếpgiảngdạy,tìmhiểuquátrìnhcác emhọcsinhgiảibàitậpthìcácmộtsốsailầmcácemthườnggặplà: Sailầmcủahọcsinhvềcáchhiểuvàvậndụnglíthuyếthóahọctrong giảibàitập. Chưacóphươngphápphântíchtổnghợpkiếnthức. Khigiảitoánchưacânbằngphươngtrìnhhóahọc. Vậndụngcácphươngphápgiảitoánmộtcáchkhônghợplívàtriệtđểtrongviệcgiảicácbàitậphóahọc. Khôngxéthếtcáctrườnghợpdẫnđếnthiếunghiệm. Thiếukĩnăngthựchànhhóahọc,cácbàitoánthựcnghiệmcònmangnặngtínhlýthuyết,khôngsátthựctế. Đọckhôngkĩđềradẫnđếnhiểunhầmkiếnthức,khôngpháthiệnđượccácnộidungchính(các“chốt”)trongbàitập. Nhưvậyviệcpháthiệnvàphântíchnhữngsailầmtrongquátrìnhhướng dẫnhọcsinhgiảibàitậphóahọcrấtcóýnghĩa.Theotôi,nếugiáoviêncó khảnăngdựđoáncácsailầmmàhọcsinhthườngmắcphải,sẽtạonênđược cáctìnhhuốnghấpdẫntrongbàitậpmàtacóthểgọilà“bẫy”.Mộtgiáoviêngiỏi,cókinhnghiệmtrongdạyhọc,sẽ cókhả năngdự đoánđượcnhiềusailầmcủahọcsinh,làmcơsởđểxâydựngcácbàitậphóahọccónộidungsâu 2sắc,kiểmtrađượcnhữngsaiphạmmàhọcsinhmắcphảitrongquátrìnhhọctậpmônhóahọc,để từ đóđiềuchỉnhquátrìnhdạyhọcnhằmkhắcphục nhữngsailầmxảyra,từđógiúphọcsinhnắmvữngvàsâukiếnthứchơn. III.Nộidungnghiêncứu. IIIA.Xâydựngcácdạngsailầmthườnggặpvàphântích cácsailầm. 1.Dạng1.Họcsinhkhôngchúýđếnvịtrícủacáccặpoxihóakhử. 1.1.Ghinhớ: Fe 2 Cu 2 Fe 3 Ag Khôngchúđếnvịtrícủa4cặpoxi–hóakhử: Fe ; ; Cu Fe 2 ; Ag Chẳnghạnnhưcácemthườngchorằngcácphảnứngsaukhôngxảyra. AgNO3+Fe(NO3)2 Cu+Fe3+ Fe+Fe3+ Từđódễdẫnđếnsailầm,nhưngnếucácemchúýđến4cặpoxihóakhửtrênvàápdụngquytắc thìcácphảnứngtrêntrởnênđơngiản.1.2.Phântíchcácvídụ. VD1.Cho5,6gamFetácdụngvớidungdịchAgNO 3dư.Giảsửphảnứng xảyrahoàntoànthìkhhiFetácdụnghếtsẽthuđượcbaonhiêugamAg?Hướngdẫn.*)Phântích:DoAgNO3dưnêntacó:2AgNO3+Fe Fe(NO3)2+2Ag(1)AgNO3+Fe(NO3)2 Fe(NO3)3+Ag(2) 3AgNO3+Fe Fe(NO3)3+3Ag(3) *)Cáchsuyluậnsailầm:HSthườnglầmlàphảnứng(2)khôngxảyravìcảhaiđềulàmuốinitrat,nênchỉtínhtoántheophảnứng(1)thôinênkếtquảs ...