Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số phương pháp đặc trưng dạy học tích hợp liên môn toán theo mô hình trường học mới

Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm này nhằm giúp các em rèn luyện và phát triển kĩ năng làm việc, kĩ năng giao tiếp, tạo điều kiện cho học sinh học hỏi lẫn nhau, phát huy vai trò trách nhiệm, tính tích cực xã hội trên cơ sở làm việc hợp tác.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số phương pháp đặc trưng dạy học tích hợp liên môn toán theo mô hình trường học mới SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI MÃ SKKN:SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMMỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP ĐẶC TRƯNGDẠY HỌC TÍCH HỢP LIÊN MÔN TOÁNTHEO MÔ HÌNH TRƯỜNG HỌC MỚI Lĩnh vực : Toán Cấp học : Trung học cơ sở NĂM HỌC 2016- 2017 Một số phương pháp đặc trưng dạy học tích hợp liên môn toán theo mô hình trường học mới PHẦN THỨ NHẤT. ĐẶT VẤN ĐỀI. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trong thời đại ngày nay, khi mà khoa học công nghệ ngày càng phát triểnkéo rất nhiều thứ thay đổi trong đó có giáo dục. Một xu thế tất yếu của nền giáodục nước ta là phải thay đổi hình thức giáo dục để tạo ra một lớp người mớinăng động, tự tin, làm chủ chính mình và biết hợp tác. Trên thế giới việc thayđổi phương thức giáo dục đã diễn ra từ lâu và mang lại nhiều thành công. Hìnhthức giáo dục mới này chuyển từ cách dạy học truyền thống thầy dạy trò nghe,ghi chép thụ động sang hình thức giáo dục hiện đại trò làm việc trải nghiệmchiếm lĩnh kiến thức, thầy quan sát giúp đỡ. Nổi bật ở hình thức dạy học này cònlà cách tổ chức chỗ ngồi, học sinh được ngồi theo nhóm, được tự do thảo luậnđưa ra ý kiến của mình. Để đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội trong thời kỳ hội nhập, thì giáodục nước ta không ngừng được đổi mới và lần đổi mới này là bước tiến quantrọng trong cải cách giáo dục. Một trong những sự đổi mới mang tính cách mạngvề cách dạy và học của nước ta chính là đưa mô hình trường học mới vào trườngphổ thông. Bắt đầu từ năm học 2011 – 2012, Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai môhình trường học mới đối với cấp tiểu học. Năm học 2014 – 2015, triển khai thíđiểm thành công đối với cấp THCS ở 6 tỉnh. Năm học 2015 – 2016 nhân rộng rakhắp các tỉnh và thành phố trong cả nước. Phương pháp dạy và học theo mô hình trường học mới là: Coi quá trình tựhọc của học sinh là trung tâm hoạt động giáo dục, giáo viên là người hướng dẫn,đồng hành với học sinh, giúp học sinh tự tìm hiểu và lĩnh hội kiến thức. Là hìnhthức dạy học đặt học sinh vào môi trường học tập tích cực, trong đó học sinhđược tổ chức thành nhóm học tập một cách thích hợp. Cách học này giúp các emrèn luyện và phát triển kĩ năng làm việc, kĩ năng giao tiếp, tạo điều kiện cho họcsinh học hỏi lẫn nhau, phát huy vai trò trách nhiệm, tính tích cực xã hội trên cơsở làm việc hợp tác. Đối với cấp THCS, việc rèn cho các em các kỹ năng học hợp tác là hếtsức cần thiết, tạo điều kiện để các em có nhiều cơ hội giao lưu, học hỏi lẫn nhau,giúp đỡ lẫn nhau, góp phần vào việc giáo dục toàn diện nhân cách cho học sinh. Trong mô hình trường học mới, giáo viên không phải đứng trên bục giảnggắn liền với phấn trắng bảng đen nữa thì việc chọn lựa các phương pháp,phương tiện hỗ trợ giảng dạy theo mô hình trường học mới như thế nào? Họcsinh có tiếp thu được kiến thức đầy đủ và hiệu quả hơn cách dạy và học như hiện 1/30 Một số phương pháp đặc trưng dạy học tích hợp liên môn toán theo mô hình trường học mớinay hay không? Đó luôn là điều trăn trở của các cấp quản lý, giáo viên, phụhuynh, học sinh và của toàn xã hội. Cũng vì đó, làm cho giáo viên chưa đủ tự tinvề cả phương pháp cũng như kĩ năng để vận dụng vào quá trình dạy học. Chính vì vậy lớp học theo mô hình trường học mới rất khó khăn trong quátrình tổ chức dạy học nói chung và môn toán, cũng như vật lý nói riêng. Họcsinh gặp nhiều khó khăn trong quá trình trải nghiệm, thực hành, chiếm lĩnh kiếnthức. Xuất phát từ thực tế này và với mong muốn hoàn thiện các phương phápgiảng dạy nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn toán và môn vật lý trong môhình trường học mới, tôi chọn đề tài “Một số phương pháp đặc trưng dạy họctích hợp liên môn toán theo mô hình trường học mới”.II. ĐỐI TƯỢNG:Đối tượng nghiên cứu của giải pháp là học sinh mô hình trường học mới tạitrường THCS.III. PHẠM VI NGHIÊN CỨUGiải pháp được nghiên cứu đối với môn toán và Vật lý ở trường THCS.IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU- Nghiên cứu cơ sở lý luận, phương pháp bộ môn.- Tham khảo tài liệu về một số bài soạn mẫu trong quyển một số vấn đề đổi mớiphương pháp dạy học ở trường THCS. Tìm đọc các tài liệu tham khảo và nghiêncứu kĩ SGK.- Điều tra khảo sát kết quả học tập của học sinh.-Tham khảo ý kiến cũng như phương pháp giảng dạy của đồng nghiệp thông quacác buổi sinh hoạt chuyên môn, dự giờ thăm lớp, các buổi hội thảo, hội giảngcác cấp .- Đưa ra bàn luận theo tổ, nhóm chuyên môn, cùng nhau thực hiện.- Tham khảo tài liệu, sách báo trên internet- Tham khảo các trường bạn, ý kiến đóng góp của các thầy cô dạy lâu năm có nhiềukinh nghiệm. 2/30 Một số phương pháp đặc trưng dạy học tích hợp liên môn toán theo mô hình trường học mới PHẦN THỨ 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀI. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN1. Cơ sở lý luận Theo các kết quả nghiên cứu về đổi mới giáo dục trong mô hình trườnghọc mới thì phương pháp dạy học là cách dạy hướng tới việc học tập chủ động,chống lại thói quen học tập thụ động. “Tích cực” trong phương pháp được dùngvới nghĩa chủ động hoạt động, trái nghĩa với bị động, chứ không dùng theo tráinghĩa với tiêu cực. Mô hình trường học mới đòi hỏi phát huy tính tích cực của cảngười dạy và người học. Thực chất mô hình này đòi hỏi người dạy phải pháthuy được tính tích cực, chủ động của người học. Mô hình dạy học này thể hiện ở các dấu hiệu đặc trưng như: - Dạy học thông qua tổ chức các hoạt động của học sinh: Nhân cáchcủa người học được hình thành và phát triển thông qua các hoạt động chủ động,thông qua các hành động có ý thức. Trí tuệ của trẻ được phát triển nhờ sự “đốithoại” giữa chủ thể với đối tượng và môi trường. Học sinh là chủ thể của hoạtđộng học tập do giáo viên tổ chức và chỉ đạo, thông qua đó tự lực khám phánhững điều mình chưa biết chứ không phải là th ...