Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo môn Vật lí cấp trung học cơ sở

Mục đích của đề tài, tôi và giáo viên trong tổ chuyên môn Vật lí của trường TH-THCS Thanh Phú tìm hiểu các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo, vận dụng phù hợp với nội dung môn Vật lý cấp THCS, nhằm góp phần đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo môn Vật lí cấp trung học cơ sở CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến trường TH-THCS Thanh Phú. Tôi ghi tên dưới đây: S Họ và tên Ngày Nơi công tác Chức Trình độ Tỷ lệ (%)TT tháng (hoặc nơi danh chuyên đóng góp năm thường trú) môn vào việc tạo sinh ra sáng kiến 1 NGUYỄN 25/08/ Trường TH- Giáo viên ĐHSP 100% THỊ THU 1975 THCS Thanh dạy môn Vật lý TRANG Phú – TX Vật lý Bình Long – (lớp Bình Phước 6,7,8,9) 1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiếnTổ chức hoạt động trảinghiệm sáng tạo môn vật lí cấp trung học cơ sở. 2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến (trường hợp tác giả không đồng thời làchủ đầu tư tạo ra sáng kiến):Tác giả đồng thời là chủ đầu tư tạo ra sáng kiến 3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục (Vật lí) 4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: 1/10/2020 5. Mô tả bản chất của sáng kiến: 5.1. Tính mới của sáng kiến: Theo Dự thảo Đề án đổi mới chương trình và sách giáo khoa giáo dục phổthông mới: “Hoạt động trải nghiệm sáng tạo bản chất là những hoạt động giáodục nhằm hình thành và phát triển cho HS những phẩm chất tư tưởng, ý chí tìnhcảm, giá trị, kỹ năng sống và những năng lực cần có của con người trong xã hộihiện đại. Hiện nay, Thực hiện hướng dẫn của ngành GD&ĐT các trường trung họccơ sở trong huyện đã đưa hoạt động trải nghiệm sáng tạo vào kế hoạch dạy họcnăm học 2020-2021. Trong quá trình thực hiện vừa học, vừa làm, tôi đã nghiêncứu thực hiện đề tài này. 1 Để hoạt động trải nghiệm sáng tạo được tổ chức theo đúng mục tiêu mà BộGiáo dục & Đào tạo đã đề ra, hoạt động trải nghiệm cần phải có những hướngmở để phù hợp hơn với điều kiện giáo dục của từng địa phương và trườngTHCS hiện nay. Mục đích của đề tài, tôi và giáo viên trong tổ chuyên môn Vật lí của trườngTH-THCS Thanh Phú tìm hiểu các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm sángtạo, vận dụng phù hợp với nội dung môn Vật lý cấp THCS, nhằm góp phần đổimới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh. 5.2. Nội dung sáng kiến: a. Cơ sở lý luận Khái niệm về hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường phổ thôngtheo tài liệu “Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường phổthông”, tác giả Nguyễn thị Liên (Chủ biên) – Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam: Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là các hoạt động giáo dục thực tiễn đượctiến hành song song với hoạt động dạy học trong nhà trường phổ thông. Hoạtđộng trải nghiệm sáng tạo là một bộ phận của quá trình giáo dục, được tổ chứcngoài giờ học các môn văn hóa ở trên lớp và có mối quan hệ bổ sung, hỗ trợ chohoạt động dạy học thông qua các hoạt động thực hành, những việc làm cụ thể vàcác hành động của học sinh. Nội dung giáo dục của Hoạt động trải nghiệm sáng tạo thiết thực và gần gũivới cuộc sống thực tế, đáp ứng được nhu cầu hoạt động của học sinh, giúp cácem vận dụng những hiểu biết của mình vào trong thực tiễn cuộc sống một cáchdễ dàng, thuận lợi. b. Thực trạng đề tài Việc tổ chức hoạt động học tập trải nghiệm tại trường trung học cơ sở hiệnnay là công việc không dễ thực hiện. Mặc dù trong kế hoạch giáo dục năm học2020-2021, ở mỗi tổ bộ môn của trường đều xây dựng kế hoạch liên quan đếnhoạt trải nghiệm nhưng khi bắt tay vào thực hiện đang lúng túng và gặp rấtnhiều khó khăn. Khó khăn lớn nhất là sự khó khăn về thời gian tổ chức. Việc xây dựng kếhoạch, chương trình dạy học hiện nay kín về thời lượng, nếu muốn tổ chức mộthoạt động trải nghiệm bổ trợ cho môn Vật lí, chương trình học thì rất khó bố trívào khoảng thời gian của các tiết học. Một khó khăn nữa là các địa điểm như khu di tích, bảo tàng, các địa danhhay các khu công nghiệp, nông trại... không phải trường học nào cũng có sựthuận lợi về khoảng cách khi tổ chức các hoạt động trải nghiệm. Việc tổ chức học tập trải nghiệm cần có khoản kinh phí nhất định để phụcvụ cho hoạt động. Nhưng kinh phí dành cho hoạt động học tập trải nghiệm ở cáctrường hiện nay khó đáp ứng nhu cầu. 2 Khó khăn còn xuất phát từ phía giáo viên và học sinh. Việc học tập thôngqua hoạt động trải nghiệm đối với học sinh hiện nay khá mới mẻ, bởi lâu naythầy cô giáo chúng ta vẫn chú trọng những tiết học trên lớp, qua kênh sách giáokhoa. c. Nội dung và giải pháp thực hiện Năm học 2020-2021, căn cứ tình hình thực tế của trường, tôi đã tổ chứccác hình thức hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Mỗi hình thức hoạt động đềumang ý nghĩa giáo dục. Sau đây là một số hình thức tổ chức của hoạt động trảinghiệm sáng tạo tại trường TH-THCS Thanh Phú mà tôi đã thực hiện: *Giải quyết vấn đề từ tình huống thực tế liên quan đến kiến thức bàihọc Việc tổ chức cho học sinh giải quyết tình huống thực tế liên quan đến kiếnthức bài học là một phương pháp giáo dục nhằm phát triển năng lực tư duy, sángtạo của các em. Học sinh được đặt trong tình huống thực tế liên quan đến kiếnthức bài học, thông qua việc giải quyết vấn đề đặt ra giúp học sinh lĩnh hội trithức, hình thành các kỹ năng chủ động và tích cực hơn. Phương pháp thực hiện: Giải quyết vấn đề từ tình huống thực tế, tôi tiến hành theo các bước cụ thểnhư sau: Bước 1: Đặt vấn đề và nêu ra mục đích yêu cầu. Trong bước nà ...