Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 5 giải toán có lời văn

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là giáo viên là yếu tố quan trọng nhất, có ảnh hưởng lớn đến nhận thức của các em vì hằng ngày các em đều quan sát, luyện tập theo GV. Mỗi phương pháp dạy học có ưu điểm nhất định, GV cần nắm rõ để phối hợp một cách hợp lí các phương pháp dạy học thích hợp nhằm giúp các em hiểu được từng dạng toán. Sử dụng hình thức dạy học linh động phù hợp với đặc điểm sinh lí và tâm lí của HS.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 5 giải toán có lời văn CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến Trường TH & THCS Thanh Lương Tôi ghi tên dưới đây: Số Họ và tên Ngày Nơi công tác Chức Trình Tỷ lệ (%) TT tháng danh độ đóng góp năm chuyên vào việc tạo sinh môn ra sáng kiến 1 VŨ 04/02/ Trường TH & Giáo ĐHSP 100% TRỌNG 1972 THCS Thanh viên dạy GDTH HUẤN Lương, thị xã lớp 5 Bình Long, tỉnh Bình Phước 1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Biện pháp hướng dẫn họcsinh lớp 5 giải toán có lời văn” 2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Tác giả đồng thời là chủ đầu tư tạo ra sángkiến. 3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục ( Môn Toán ) 4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: Ngày 07/9/ 2020. 5. Mô tả bản chất của sáng kiến: 5.1. Tính mới của sáng kiến:Thực tế qua nhiều năm trực tiếp giảng dạy ở khối lớp 5, tôi nhận thấy học sinh khigiải các bài toán có lời văn thường rất chậm so với các dạng bài tập khác. Các emthường chưa đọc kĩ đề bài và hay nhầm lẫn giữa các dạng toán, chưa biết phân tíchcâu từ, chưa bám sát vào yêu cầu bài toán để tìm lời giải thích hợp với các phép 2tính. Một số em tiếp thu bài một cách thụ động, ghi nhớ bài còn máy móc nên cònchóng quên các dạng bài toán. Hầu hết các em chỉ thích làm toán tương tự. Bên cạnhđó, vẫn còn một số bộ phận giáo viên chưa chú ý phân tích và khai thác triệt để mụctiêu mỗi bài tập rèn luyện kĩ năng làm bài cho học sinh nên kết quả giải toán có lờivăn còn rất nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu của ngành. Chính vì vậyhướng dẫn học sinh lớp 5 giải toán có lời văn là một vấn đề vô cùng cần thiết. Nếukhông giải quyết được vấn đề này sẽ dẫn đến hậu quả học sinh không giải được cácbài toán có lời văn.Vì thế phải có phương pháp khắc sâu kiến thức cho HS. Là một giáo viên đã có nhiều năm trực tiếp chủ nhiệm và giảng dạy ở khốilớp 5. Sau thời gian đi sâu tìm hiểu, học hỏi và nghiên cứu nhiều tài liệu có liênquan và giờ đây tôi đã có được kinh nghiệm trong việc hướng dẫn học sinh giải toáncó lời văn cho HS lớp Năm, xin được trình bày với các đồng nghiệp. 5.2. Nội dung sáng kiến: CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ THỰC HIỆN : a.TÌM HIỂU THỰC TRẠNG : a.1. Thuận lợi : - Hàng năm, hướng dẫn cho HS luyện giải toán cho học Tiểu học được BộGiáo dục, Sở Giáo dục, Phòng Giáo dục, Ban giám hiệu nhà trường, các thầy côgiáo và các bậc cha mẹ HS đặc biệt quan tâm. - Ban giám hiệu nhà trường tạo mọi điều kiện giúp đỡ. - Bản thân GV nhiều năm có kinh nghiệm giảng dạy. - Đa số HS đều có ý thức tự giác và yêu thích môn học. a.2. Khó khăn - Lớp học có nhiều HS còn khó khăn bố mẹ đi làm xa. - Trình độ nhận thức của các em không đồng đều. - Một số HS chưa có ý thức tự giác trong học tập.. b. TÌM HIỂU CÁC YÊU CẦU: - GV là yếu tố quan trọng nhất, có ảnh hưởng lớn đến nhận thức của các emvì hằng ngày các em đều quan sát, luyện tập theo GV. 3 - Mỗi phương pháp dạy học có ưu điểm nhất định, GV cần nắm rõ để phốihợp một cách hợp lí các phương pháp dạy học thích hợp nhằm giúp các em hiểuđược từng dạng toán. - Sử dụng hình thức dạy học linh động phù hợp với đặc điểm sinh lí và tâm lícủa HS. c. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH CHO MỖI YÊU CẦU: Việc vận dụng phương pháp cải tiến để hướng dẫn giải toán có lời văn lànhiệm vụ của người giáo viên trong nhà trường Tiểu học.Nhưng không phải giáoviên nào cũng thực hiện thành công. Muốn thành công mỗi giáo viên Tiểu học phảitinh thông về chuyên môn, có kiến thức vững vàng để vận dụng đa dạng hóa phươngpháp, phải biết sáng tạo,đổi mới cách dạy, cách rèn cho học sinh đạt được chấtlượng cao nhất. Biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 5 giải các bài toán có lời vănđược thực hiện cụ thể như sau: 1.Giải pháp 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu các dạng toán có lời văn trongchương trình : Để hiểu rõ ý nghĩa, nội dung của bài toán có lời văn thì giáo viên cần giúp họcsinh: + Nắm được các dạng toán có lời văn điển hình ở lớp 5 là : - Ôn về dạng tìm số trung bình cộng. - Giải toán về tỉ số phần trăm. - Ôn tập tìm 2 số khi biết tổng và hiệu của 2 số đó. - Ôn tập tìm 2 số khi biết tổng và tỉ số của 2 số đó. - Ôn tập tìm 2 số khi biết hiệu và tỉ số của 2 số đó. - Bài toán về đại lượng tỉ lệ . - Bài toán có nội dung hình học (chu vi, diện tích một số hình tam giác, hìnhthang, hình tròn,..). 4 + Giúp các em hiểu rõ 3 yếu tố cơ bản của bài toán: - Dữ kiện là cái đã cho, đã biết. - Ẩn số là cái phải tìm, cần tính toán. - Điều kiện là quan hệ giữa dữ kiện và ẩn số. + Giúp học sinh tìm hiểu nội dung bài toán. Cần cho học sinh đọc kĩ đề toán giúp học sinh hiểu hiểu được các từ, cụm từquan trọng được diễn đạt bằng nhiều hình thức khác nhau. Ví dụ : “số học sinh nambằng 1/2 số học sinh nữ ” cũng có nghĩa là “số học sinh nữ gấp 2 lần số học sinhnam”; “đáy nhỏ bằng 2/3 đáy lớn” cũng có nghĩa là “đáy lớn gấp 1,5 lần đáy nhỏ ”.Nếu trong bài toán có từ nào mà học sinh chưa hiểu rõ thì giáo viên cần hướng dẫncho học sinh hiểu được ý nghĩa của đề, sau đó giúp học sinh tóm tắt đề toán bằngcách đặt câu hỏi trực tiếp: “ Bài toán cho gì? ...