Tài liệu bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí lớp 12 chuyên sâu

Tài liệu bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí lớp 12 chuyên sâu được biên soạn dựa trên kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi nhiều năm qua ở trường Phổ thông. Cấu trúc cuốn sách này được sắp xếp theo hệ thống các chủ đề, mỗi chủ đề sẽ có các nội dung tương ứng. Trong mỗi nội dung, gồm có hệ thống các câu hỏi và kèm theo gợi ý làm bài. Tài liệu bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí lớp 12 chuyên sâu gồm các chủ đề sau: Chủ đề 1: Việt Nam trên đường đổi mới và hội nhập; Chủ đề 2: Địa lí tự nhiên; Chủ đề 3: Địa lí dân cư; Chủ đề 4: Địa lí kinh tế; Chủ đề 5: Địa lí các vùng kinh tế. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí lớp 12 chuyên sâuTrang 1BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI ĐỊA LÍ 12 CHUYÊN SÂU PHẦN 1: NHỮNG NGUỒN LỰC CHÍNH ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI Ở NƯỚC TA. A - CÁC NGUỒN LỰC TỰ NHIÊNNguồn lực 1: VTĐL van phạm vi lãnh thổ nước ta. Câu 1: Nêu đặc điểm VTĐL và phạm vi lãnh thổ nước ta. Những thuận lợivà khó khăn của VTĐL với phát triển kinh tế xã hội. *Đặc điểm phạm vi lãnh thổ: Lãnh thổ nước ta gồm 2 phần: phần đất liền và phần biển. - Phần đất liền rộng 331212 km2( niên giám thống kê năm 2006) và nằm trong hệ toạ độ địa lý như sau: + Cực Bắc: là xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang: 23023/ vĩ độ Bắc và 102020/ kinh độ Đông. +Cực Nam: là xóm Rạch Tàu, huyện Năm Căn, tỉnh Cà Mau. Toạ độ 8034/ vĩ độ Bắc và 104050/ kinh độ Đông. + Cực Đông là xã Vạn Thạnh,huyện, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hoà. Toạ độ 12024/ vĩ độ Bắc và 109024/ kinh độ Đông. + Cực Tây là xã Sín Thầu-huyện Mường Nhé-Tỉnh Điện Biên toạ độ 22024/ vĩ độ Bắc và 102009/ kinh độ Đông. Như vậy lãnh thổ phần đất liền nước ta nằm gọn trong hệ toạ độ từ 8030/đến 23022/ vĩ độ Bắc và từ 102010/ đến 109030/ kinh độ Đông. Phần đất liền của nước ta tiếp giáp với Trung Hoa ở phía Bắc với 1400 km,tiếp giáp với Lào – Campuchia ở phía Tăy với đường biên giới Lào là 2100 km vàđường biên giới Campuchia là 1100 km (Tổng chiều dài đường biên giới đất liền:4600) Còn phía Đông tiếp giáp biển Đông có đường bở biển dài từ Móng Cái đếnHà Tiên là 3264 km. - Phần biển: có diện tích rộng trên 1 triệu km2. Trên đó có 3000 đảo nhỏ và nhiều đảo lớn như: Cát Bà, Côn Đảo, Phú Quốc và 2 quần đảo lớn nhất là Hoàng Sa và Trường Sa. Phần biền nước ta cũng được chia thành những vùng biển có tên goi như sau: + Vùng nội thuỷ: là vùng biển giới hạn bởi bờ biển và đường cơ sở (đườngcơ sở là những đường thẳng trên biển nối liền với các đảo ven bờ và các mũi đấtnhô ra ngoài biển xa nhất là đảo Cồn Cỏ, đảo Lí Sơn, mũi Đại Lãnh, Côn Đảo, đảoThổ Chu, đảo Phú Quốc. Trong vùng nội thuỷ Nhà nước ta có mọi chủ quyền như ởphần đất liền. + Vùng lãnh hải: là vùng biển tính từ đường cơ sở rộng về phía biển tới 12hải lý. Trong vùng lãnh hải Nhà nước ta cũng có mọi chủ quyền khai thác tàinguyên, đánh bắt thuỷ hải sản… + Vùng tiếp giáp lãnh hải là phần biển tính từ đường cơ sở rộng 24 hải lý.Trên vùng tiếp giáp lãnh hải ngoài chủ quyền thăm dò khai thác tài nguyên, đánh Trang 3bắt thuỷ hải sản ta còn có thu thuế hải quan biển, giao thông biển… + Vùng đặc quyền kinh tế là phần biển tính từ đường cơ sở rộng tới 200 hảilý. Trong vùng đặc quyền kinh tế thì ngoài các chủ quyền như các vùng biển phíatrong thì nước ta có thể cho phép nước ngoài đặt đường ống dẫn dầu, dẫn khí đốthoặc dây cáp ngầm qua đáy biển nước ta. + Vùng thềm lục địa là phần kéo dài của đất liền dưới đáy biển ra tới hếtdanh giới phía ngoài của vùng đặc quyền kinh tế. Trên thềm lục địa Nhà nước tacó quyền thăm dò và khai thác các nguồn tài nguyên khoáng sản (dầu khí ở vùngthềm lục địa phía Nam). + Vùng trời là khoảng không gian bao trùm lên phần đất liền, phần lãnh hảivà không gian của các đảo và qua đảo ở ngoài khơi. Đất liền, vùng biển, vùng trời là toàn vẹn lãnh thổ bất khả xâm phạm của CHXHCN Việt Nam. *Những đặc điểm của vị trí địa lý nước ta là: - Nước ta nằm gọn trong vành đai khí hậu nhiệt đới bắc bán cầu (từ8034/ → 23023/ vĩ độ Bắc và cũng nằm trong khu vực hoạt động của gió mùa Châuá. - Nước ta lại nằm phía Đông của bán đảo Trung ấn (gồm 6nước Việt Nam, Lào, Cpc, Thái Lan, Myanmar, Malayxia ). - Nước ta lại nằm ở gần trung tâm của khu vực Đông Nam á (gồm 11nước) và cũng nằm trên giao điểm của những đường hàng không, hàng hải quantrọng từ TBDương sang ấĐDương. - Nước ta nằm trong khu vực mà hiện nay được coi là là khu vực đangdiễn ra nhiều sôi động nhất về mặt kinh tế – xã hội đặc biệt là nằm rất gần các nướcNIC – Châu á (Singapore, Đài Loan, Hàn Quốc,vùng lãnh thổ Hồng Kông) và nằmgần 2 nước có nền kinh tế mạnh nhất Châu á (TQ, Nhật Bản). - Nước ta cũng nằm trong khu vực được coi là nhiều thiên tai nhất thế giới. *Những thuận lợi và khó khăn của vị trí địa lý với phát triển kinh tế xã hội. - Thuận lợi : + Do nước ta nằm gọn trong vành đai khí hậu nhiệt đới bắc bán cầu nênthiên nhiên nước ta là thiên nhiên nhiệt đới với nhiệt độ trung bình năm khá cao từ220C → 270C, cán cân bức xạ quanh năm dương, với tổng nhiệt độ hoạt động giaođộng từ 8000 → 100000. Điều kiện này rất thuận lợi để nước ta phát triển một nềnnông nghiệp nhiệt đới đa dạng nhiều vụ quanh năm. + Nước ta lại nằm trong khu vực hoạt động của gió mùa Châu á dẫn đến Trang 4khí hậu phân mùa rất rõ trong năm với chế độ mưa mùa và lượng mưa lớn từ1500 → 2000 mm/năm. Điều kiện này thuận lợi một nền nông nghiệp lúa nướcnhiều vụ quanh năm. + Do nước ta nằm ở phần Đông của bán đảo Trung ấn cho nên có nguồn tàinguyên biển phong phú. Trước hết biển gây ra mưa nhiều ở phần đất liền, sưởi ấmnhững luồng khí lạnh từ phương Bắc xuống, dịu mát những luồng khí nóng từ xíchđạo lên. Cho nên thiên nhiên nhiệt đới nước ta nóng, ẩm, mưa nhiều và rất khác vớithiên nhiên nhiệt đới của nhiều nước nằm trên cùng vĩ độ ( Bắc Phi và Tây á ). Biển là kho tài nguyên về hải sản, về khoáng sản cho nên nhờ đó ta có thểphát triển mạnh các ngành công nghiệp kinh tế biển: khai thác dầu mỏ, đánh bắt,nuôi trồng thuỷ sản, giao thông biển và du lịch biển. + Nước ta lại nằm ở gần trung tâm của khu vực Đông Nam á nên lãnh thổ ...