Tài liệu: Cytokinin - chất kích thích tăng trưởng

cytokinin. Việc phát hiện ra xytokinin gắn liền với kỹ thuật nuôi cây mô tế bào thực vật. Năm 1955 Miller và Skoog phát hiện và chiết xuất từ tinh dịch cá thu một hợp chất có khả năng kích thích sự phân chia tế bào rất mạnh mẽ trong nuôi cấy mô gọi là kinetin (6- furfuryl - aminopurin C10H 9N 5O).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu: Cytokinin - chất kích thích tăng trưởngCytokinin - Chất kích thích sinh trưởngCytokinin.Việc phát hiện ra xytokinin gắn liền vớikỹ thuật nuôi cây mô tế bào thực vật.Năm 1955 Miller và Skoog phát hiện vàchiết xuất từ tinh dịch cá thu một hợpchất có khả năng kích thích sự phân chiatế bào rất mạnh mẽ trong nuôi cấy môgọi là kinetin (6- furfuryl - aminopurin -C10H 9N 5O). Letham và Miller (1963)lần đầu tiên đã tách được xytokinin tựnhiên ở dạng kết tinh từ hạt ngô gọi làzeatin và có hoạt tính tương tự kinetin.Sau đó người ta đã phát hiện xytokinincó ở trong tất cả các loại thực vật khácnhau và là một nhóm phytohormonequan trọng ở trong cây. Trong các loạixytokinin thì 3 loại sau đây là phổ biếnnhất: Kinetin (6- furfuryl- aminopurin),6-benzin- aminopurin và Hiện nay ngườita đã phát hiện ra nhiều loại xytokinintrong các bộ phận đang sinh trưởng củacây. Nhiều nghiên cứu khẳng định rằngxytokinin được hình thành chủ yếu tronghệ thống rễ. Ngoài ra một số cơ quan cònnon đang sinh trưởng mạnh cũng có khảnăng tổng hợp xytokinin như chồi, lánon, quả non, tầng phát sinh.... Người tacũng đã phát hiện ra kinetin là loạixytokinin có nhiều ở trong nước dừa.Xytokinin được vận chuyển trong câykhông phân cực như auxin, có thể vậnchuyển theo hướng ngọn và hướng gốc.Xytokinin có thể ở dạng tự do và dạngliên kết tương tự như các phytohormonekhác. Ở trong cây chúng bị phân giảidưới tác dụng của enzyme, tạo nên sảnphẩm cuối cùng là urê. Các xytokinintổng hợp được sử dụng trong kỹ thuậtnuôi cấy mô là kinetin và benzyladenin.+ Vai trò sinh lý của xytokinin:Vai trò đặc trưng của xytokinin là kíchthích sự phân chia tế bào mạnh mẽ. Vìvậy người ta xem chúng như là các chấthoạt hóa sự phân chia tế bào, nguyênnhân là do xytokinin hoạt hóa mạnh mẽquá trình tổng hợp axit nucleic và proteindẫn đến kích sự phân chia tế bào.Xytokinin ảnh hưởng rõ rệt lên sự hìnhthành và phân hóa cơ quan của thực vật,đặc biệt là sự phân hóa chồi. Người ta đãchứng minh rằng sự cân bằng giữa tỷ lệauxin (phân hóa rễ) và xytokinin (phânhóa chồi) có ý nghĩa rất quyết định trongquá trình phát sinh hình thái của mô nuôicấy in vitro cũng như trên cây nguyênvẹn. Nếu tỷ lệ auxin cao hơn xytokininthì kích thích sự ra rễ, còn tỷ lệ xytokinincao hơn auxin thì kích thích ra chồi. Ðểtăng hệ số nhân giống, người ta thườngtăng nồng độ xytokinin trong môi trườngnuôi cấy ở giai đoạn tạo chồi. Ở trongcây rễ là cơ quan tổng hợp xytokinin chủyếu nên rễ phát triển mạnh thì hình thànhnhiều xytokinin và kích thích chồi trênmặt đất cũng hình thành nhiều. Xytokininkìm hãm quá trình già hóa của các cơquan và của cây nguyên vẹn. Nếu như látách rời được xử lý xytokinin thì duy trìđược hàm lượng protein và chlorophintrong thời gian lâu hơn và lá tồn tại màuxanh lâu hơn. Hiệu quả kìm hãm sự giàhóa, kéo dài tuổi thọ của các cơ quan cóthể chứng minh khi cành dâm ra rễ thì rễtổng hợp xytokinin nội sinh và kéo dàithời gian sống của lá lâu hơn. Hàm lượngxytokinin nhiều làm cho lá xanh lâu donó tăng quá trình vận chuyển chất dinhdưỡng về nuôi lá. Trên cây nguyên vẹnkhi bộ rễ sinh trưởng tốt thì làm cho câytrẻ và sinh trưởng mạnh, nếu bộ rễ bị tổnthương thì cơ quan trên mặt đất chónggià. Xytokinin trong một số trường hợpảnh hưởng lên sự nảy mầm của hạt vàcủa củ. Vì vậy nếu xử lý xytokinin có thểphá bỏ trạng thái ngủ nghỉ của hạt, củ vàchồi ngủ.Ngoài ra xytokinin còn có mối quan hệtương tác với auxin, xytokinin làm yếuhiện tượng ưu thế ngọn, làm phân cànhnhiều. Xytokinin còn ảnh hưởng lên cácquá trình trao đổi chấtnhư quá trình tổnghợp axit nucleic, protein, chlorophin vàvì vậy ảnh hưởng đến các quá trình sinhlý của cây.+ Cơ chế tác dụng của xytokinin:Tác dụng chủ yếu của xytokinin là kíchthích sự tổng hợp ADN, ARN trong tếbào. Thông qua cơ chế di truyềnxytokinin tác động lên quá trình sinhtổng hợp protein, từ đó ảnh hưởng đến sựtổng hợp protein enzyme cần thiết cho sựphân chia và sinh trưởng của tế bào. Hiệuquả của xytokinin trong việc ngăn chặnsự già hóa có liên quan nhiều đến khảnăng ngăn chặn sự phân hủy protein, axitnucleic và chlorophin hơn là khả năngkích thích tổng hợp chúng. Có lẽxytokinin ngăn chặn sự tổng hợp mARNđiều khiển sự tổng hợp nên các enzymethủy phân.