Tăng trưởng xanh trong mối quan hệ với phát triển bền vững ở Việt Nam

Mục tiêu của bài viết nhằm đưa ra một định nghĩa chung nhất về tăng trưởng xanh trong mối quan hệ với phát triển bền vững. Bên cạnh đó, dựa trên những kinh nghiệm tăng trưởng xanh của một số quốc gia, thực tế chiến lược tăng trưởng xanh trong mối quan hệ với phát triển bền vững ở Việt Nam, nghiên cứu đề xuất một số định hướng nhằm triển khai thành công các mục tiêu cụ thể tăng trưởng xanh ở Việt Nam, nhấn mạnh vào việc kết hợp hài hòa mục tiêu tăng trưởng và phát triển bền vững.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tăng trưởng xanh trong mối quan hệ với phát triển bền vững ở Việt Nam Hội thảo khoa học cấp Quốc gia “Phát triển kinh tế Việt Nam thích ứng với bối cảnh mới” TĂNG TRƯỞNG XANH TRONG MỐI QUAN HỆ VỚI PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG Ở VIỆT NAM TS. Nguyễn Thị Thu Hà TÓM TẮT Tăng trưởng xanh là một khái niệm mới và được sử dụng rất phổ biến hiện nay để giải quyết mâu thuẫn giữa mục tiêu tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững. Tuy nhiên, làm thế nào để xây dựng thành công chiến lược tăng trưởng xanh của một quốc gia vẫn là câu hỏi lớn đặt ra. Mục tiêu của bài viết nhằm đưa ra một định nghĩa chung nhất về tăng trưởng xanh trong mối quan hệ với phát triển bền vững. Bên cạnh đó, dựa trên những kinh nghiệm tăng trưởng xanh của một số quốc gia, thực tế chiến lược tăng trưởng xanh trong mối quan hệ với phát triển bền vững ở Việt Nam, nghiên cứu đề xuất một số định hướng nhằm triển khai thành công các mục tiêu cụ thể tăng trưởng xanh ở Việt Nam, nhấn mạnh vào việc kết hợp hài hòa mục tiêu tăng trưởng và phát triển bền vững. Từ khóa: Chiến lược; Tăng trưởng kinh tế; Tăng trưởng xanh; Phát triển bền vững. ABSTRACT GREEN GROWTH IN RELATION TO SUSTAINABLE DEVELOPMENT IN VIETNAM Green growth is a new concept and is widely used today to resolve the contradiction between the goals of economic growth and sustainable development. However, how to successfully build a country's green growth strategy is still a big question. The article aims to provide a general definition of green growth in relation to sustainable development. Besides, based on the green growth experiences of some countries, the reality of green growth strategy in relation to sustainable development in Vietnam, The study proposes a number of orientations to successfully implement the specific goals of green growth in Vietnam, emphasizing the harmonious combination of growth and sustainable development goals. Keywords: Strategy; Economic growth; Green growth; Sustainable development. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Tăng trưởng xanh luôn là mục tiêu hàng đầu trong chính sách phát triển kinh tế ở các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, làm sao để đạt được mục tiêu kép “tăng trưởng kinh tế” và “phát triển bền vững” trong chiến lược phát triển của quốc gia đang là vấn đề khó khăn mà hầu hết các quốc gia phải đối mặt. Thực tế, để nâng cao chất lượng cuộc sống hiện đại và phát triển nền kinh tế quốc dân, nhiều quốc gia, đặc biệt là các quốc gia đang phát triển ở châu Á đã ưu tiên khai thác các nguồn tài nguyên thiên nhiên mà ít quan tâm đến những hậu quả đối với sức khỏe cộng đồng và môi trường. Hệ quả là các quốc gia này đang phải đối mặt với những thách thức về môi trường mà điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bền vững trong tương lai. Những vấn đề môi trường như ô nhiễm, suy thoái môi trường sống… càng trở nên nghiêm trọng hơn dưới tác động của biến đổi khí hậu và sự gia tăng dân số nhanh chóng của dân số, đặc biệt là ở các khu vực đô thị gần các hệ thống ven biển. Hơn nữa, nhận thức của cộng đồng về quản lý môi trường ở nhiều nước châu Á vẫn còn ở mức độ chưa đầy đủ đối với việc bảo vệ môi trường sống tự nhiên, tài nguyên môi trường và sức khỏe. Để kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững, một khái niệm mới “tăng trưởng xanh” ra đời và hiện nay được sử dụng rất phổ biến. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có một khái niệm chung và thuật ngữ này thường được trộn lẫn và đôi khi được sử dụng thay thế 216 Hội thảo khoa học cấp Quốc gia “Phát triển kinh tế Việt Nam thích ứng với bối cảnh mới” với các từ “phát triển bền vững” hoặc với một thuật ngữ cũ hơn “phát triển sinh thái”. Việc sử dụng hoán đổi cho nhau của hai thuật ngữ này tạo ra nhầm lẫn, không chỉ đối với những người không chuyên mà còn trong cộng đồng khoa học, về sự chính xác định nghĩa và ý nghĩa của từng thuật ngữ. Nhận thấy tầm quan trọng của tăng trưởng xanh, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt “Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050” tại Quyết định số 1658/QĐ-TTg, có hiệu lực ngày 1/10/2021. Tuy nhiên, nhận thức của một số bộ, ngành và chính quyền địa phương ở Việt Nam về Chiến lược tăng trưởng xanh chưa rõ ràng. Đến cuối năm 2018, mới chỉ có 7 bộ, ngành và 34/63 tỉnh, thành ban hành kế hoạch thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh. Ngoài ra, Việt Nam còn thiếu cơ chế thúc đẩy tăng trưởng xanh, thiếu định hướng cho việc triển khai thành công các mục tiêu đối với hoàn cảnh cụ thể của quốc gia. Bài viết tổng hợp các khái niệm nhằm phân biệt thuật ngữ phát triển bền vững và tăng trưởng xanh, từ đó đưa ra một định nghĩa chung nhất về tăng trưởng xanh. Tiếp theo, dựa trên kinh nghiệm phát triển tăng trưởng xanh của một số quốc gia cũng như đánh giá việc thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh trong mối quan hệ với phát triển bền vững ở Việt Nam, nghiên cứu đề xuất định hướng nhằm triển khai thành công các mục tiêu cụ thể tăng trưởng xanh ở Việt Nam trong việc kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng và phát triển bền vững. Để thực hiện mục tiêu trên, nghiên cứu sử dụng các nguồn số liệu thứ cấp từ các báo cáo của các cơ quan, tổ chức… Phương pháp nghiên cứu bao gồm phương pháp phân tích và tổng hợp. 2. CÁC KHÁI NIỆM LIÊN QUAN 2.1. Khái niệm phát triển bền vững và tăng trưởng xanh Vào đầu những năm 70, các câu hỏi liên quan đến giới hạn của tăng trưởng kinh tế và những hậu quả của nó đối với môi trường và xã hội bắt đầu được quan tâm (Meadows và cộng sự, 1972). Năm 1973, thuật ngữ phát triển sinh thái được đưa ra ở Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) (1973) đó là “phát triển bảo tồn dựa trên việc tối ưu hóa lâu dài các nguồn tài nguyên sinh quyển” và “một cách thức để phát triển thông qua sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên bằng c ...