Thiết kế e-book hỗ trợ dạy học Sinh học 10 nhằm tăng cường năng lực tự học cho học sinh

Nghiên cứu này trình bày ứng dụng phần mềm Kotobee Author trong việc thiết kế và sử dụng e-book trong dạy học chủ đề Vai trò của Protein đối với sức khỏe con người, Sinh học 10. Thực nghiệm sư phạm đã chứng tỏ e-book có thể tăng cường năng lực của HS Trung học phổ thông.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiết kế e-book hỗ trợ dạy học Sinh học 10 nhằm tăng cường năng lực tự học cho học sinh 322 THIẾT KẾ E-BOOK HỖ TRỢ DẠY HỌC SINH HỌC 10 NHẰM TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH TS. Nguyễn Thị Thúy Quỳnh1 PGS.TS. Nguyễn Chí Thành Lê Thị Tâm Tóm tắt: Sách điện tử (e-book) là một trong những công cụ đắc lực giúp học sinh (HS) tiếp cận tri thức thông qua các phương tiện như máy tính, máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh... Kotobee Author là phần mềm ứng dụng hỗ trợ trong việc thiết kế, xây dựng e-book hay bài giảng điện tử, và tăng cường năng lực tự học (NLTH) cho HS. Nghiên cứu này trình bày ứng dụng phần mềm Kotobee Author trong việc thiết kế và sử dụng e-book trong dạy học chủ đề Vai trò của Protein đối với sức khỏe con người, Sinh học 10. Thực nghiệm sư phạm đã chứng tỏ e-book có thể tăng cượng năng lực của HS trung học phổ thông. Từ khóa: e-book, NLTH, phần mềm Kotobee Author, sinh học 10 1. Đặt vấn đề 1.1 Sách điện tử (e-book) Việc tiếp cận các thông tin và tri thức mới cho giáo viên (GV) và HS trường trung học phổ thông là rất cần thiết trong quá trình dạy học. Bên cạnh đó, trong thời lượng một tiết học, GV khó có thể thể truyền tải hết lượng thông tin mở rộng ngoài chương trình phổ thông. Vì vậy, HS cần phải rèn luyện NLTH. E-book là tài liệu kĩ thuật số hỗ trợ dạy học một môn học, thường có các nội dung: lý thuyết, thí nghiệm mô phỏng, câu hỏi và bài tập. So với sách giấy truyền thống, e-book có một số ưu điểm như: có thể chuyển tải kiến thức đến người học bằng nhiều dạng khác nhau (văn bản, hình ảnh, video), dễ dàng sử dụng mọi lúc mọi nơi, giá thành rẻ và lưu trữ được lượng thông tin đồ sộ... [1]. Với các lý do này, e-book đã và đang trở thành công cụ tiện ích phổ biến trong quá trình dạy và học [3, 5]. 1. Trường Đại học Giáo dục; Email: quynhntt-bio@vnu.edu.vn. THIẾT KẾ E-BOOK HỖ TRỢ DẠY HỌC SINH HỌC 10 NHẰM TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH 323 Trong nghiên cứu này chúng tôi tiến hành thiết kế e-book và tổ chức dạy học nội dung kiến thức chủ đề “Vai trò của protein đối với sức khỏe con người”, Sinh học 10 nhằm phát huy tính tích cực và phát triển NLTH của HS. 1.2 Năng lực tự học Trong Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, NLTH và tự chủ nằm trong số 3 năng lực chung. NLTH có vai trò quan trọng vì tự học chính là chìa khóa để tiến vào thế kỉ XXI với quan niệm học tập suốt đời và xã hội học tập trong bối cảnh của Cách mạng công nghiệp 4.0 [2]. NLTH có thể hiểu là khả năng vận dụng tri thức, nhân sinh quan và thế giới quan vào giải quyết vấn đề để chiếm lĩnh một lĩnh vực hiểu biết nào đó của nhân loại và biến nó thành sở hữu của mình. Một số nghiên cứu đã chỉ ra một số hình thức sử dụng e-book nhằm nâng cao NLTH như: (i): HS nghiên cứu trước e-book ở nhà, GV sử dụng e-book để dạy trên lớp; (ii) Một nhóm HS nghiên cứu trước e-book ở nhà sau đó thuyết trình trên lớp, GV kết luận; (iii) HS nghiên cứu e-book và tự học qua mạng Internet; (iv): HS ôn tập và củng cố kiến thức tại nhà bằng e-book . 1.3 Vai trò của e-book trong dạy học và phát triển NLTH Sinh học là môn khoa học kết hợp chặt chẽ giữa lí thuyết và thực tế. Trong quá trình dạy học ở trường phổ thông, hầu hết các GV gặp phải một số khó khăn như: chuyển tải nội dung lí thuyết trừu tượng, nhiều thí nghiệm khó tiến hành do hạn chế về cơ sở vật chất và các điều kiện làm thí nghiệm... Những vấn đề này được giải quyết nhanh chóng dưới sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và ứng dụng chúng vào trong quá trình dạy học [3]. E-book được sử dụng trong dạy học nhằm nâng cao hứng thú của người học, từ đó kích thích người học tự tìm tòi, khám phá và chiếm lĩnh tri thức [4]. Với giao diện thân thiện, tính tương tác tương đối cao, hình ảnh, âm thanh rõ ràng, hấp dẫn và dễ hiểu góp phần giúp HS giảm bớt khó khăn trong tự học [5]. 2. Phương pháp nghiên cứu Với tổng quan một cách khái quát về NLTH cũng như khả năng tăng cường NLTH của việc sử dụng e-book, trong nghiên cứu này chúng tôi sẽ thiết kế một e-book hỗ trợ dạy và học nội dung Sinh học lớp 10. Để kiểm chứng giả thuyết “thiết kế e-book với cấu trúc và tiêu chí được xây dựng trong nghiên cứu này có thể hỗ trợ tăng cường NLTH” của HS, chúng tôi tiến hành thực nghiệm trên lớp học, kiểm tra (test) sau tiết học và phỏng vấn lấy ý kiến của một số HS tham gia thực nghiệm. KỶ YẾU HỘI THẢO QUỐC TẾ: GIÁO DỤC CHO MỌI NGƯỜI 324 PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL CONFERENCE EDUCATION FOR ALL 2.1. Thiết kế e-book 2.1.1. Phần mềm thiết kế e-book Hiện nay có nhiều phần mềm miễn phí, thương mại hỗ trợ xây dựng giáo trình e-book như: Kotobee Author, eXe, Lectora... Trong ngh ...