Thiết kế E-learning dạy học một số kiến thức hạt nhân nguyên tử vật lí 12 nhằm rèn luyện kĩ năng tự học cho học sinh

Bài viết trình bày thiết kế các khóa học E-learning dạng phân nhánh theo các quy luật nhận thức của học sinh, tổ chức cho học sinh tự học và rèn luyện các kĩ năng tự học, đáp ứng yêu cầu đổi mới dạy học bộ môn vật lí.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiết kế E-learning dạy học một số kiến thức hạt nhân nguyên tử vật lí 12 nhằm rèn luyện kĩ năng tự học cho học sinh JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE DOI: 10.18173/2354-1075.2015-0005 Educational Sci., 2015, Vol. 60, No. 1, pp. 38-46 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn THIẾT KẾ E-LEARNING DẠY HỌC MỘT SỐ KIẾN THỨC HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ VẬT LÍ 12 NHẰM RÈN LUYỆN KĨ NĂNG TỰ HỌC CHO HỌC SINH Mai Văn Trinh1 , Trương Thị Phương Chi2 1 Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo; 2 Nghiên cứu sinh khoa Vật lí, Đại học Vinh Tóm tắt. Dạy học với sự hỗ trợ của E-learning có nhiều ưu điểm khác biệt so với dạy học truyền thống. Cho đến nay đã có những nghiên cứu về E-learning, về những ưu điểm mà phương tiện dạy học hiện đại này mang lại. Tuy nhiên ở các nghiên cứu này, quy trình tổ chức học tập của E-learning chưa đảm bảo yêu cầu phân hóa người học, tương tác giữa giáo viên và học sinh còn ít, hiệu quả rèn luyện và phát triển các kĩ năng chưa cao. Bài báo này chúng tôi thiết kế các khóa học E-learning dạng phân nhánh theo các quy luật nhận thức của học sinh, tổ chức cho học sinh tự học và rèn luyện các kĩ năng tự học, đáp ứng yêu cầu đổi mới dạy học bộ môn vật lí. Từ khóa: Tự học, E-learning, phương tiện dạy học hiện đại, hạt nhân nguyên tử. 1. Mở đầu E-learning bao gồm tất cả các hình thức dạy học được hỗ trợ bởi phương tiện điện tử. Các hệ thông tin và truyền thông đóng vai trò như một môi trường cụ thể để tiến hành quá trình học tập. Về cơ bản, E-learning là quá trình chuyển tải kĩ năng và kiến thức dựa vào máy tính và mạng internet [6]. Học tập với E-learning đã phát huy được những ưu điểm và giải quyết những hạn chế của phương pháp dạy học truyền thống, đáp ứng được các tiêu chí giáo dục hiện đại: Học mọi nơi, học mọi lúc, học theo sở thích và học suốt đời. Tính phân hóa cao và nội dung học mềm dẻo, người học chủ động trong quá trình học tập, tổ chức một môi trường học tập thuận lợi cho người học tự mình khám phá, chiếm lĩnh kiến thức,. . . là những ưu điểm giải quyết những hạn chế mà phương pháp dạy học truyền thống còn mắc phải. E-learning đã mở ra cơ hội cho giáo viên phát huy hơn nữa những thành tựu của phương pháp dạy học truyền thống, đáp ứng mục tiêu giáo dục hiện đại: Dạy học theo quan điểm phát triển năng lực người học. Cho đến nay đã có một số công trình nghiên cứu về E-learning và những ưu điểm của phương tiện dạy học hiện đại này như luận án của tác giả Trần Thanh Bình [1] xây dựng hệ thống E-learning hỗ trợ dạy học phần dao động sóng cơ nhưng tác giả chỉ nghiên cứu các hình thức dạy học có thể triển khai trên E-learning mà chưa đi sâu khai thác các khía cạnh có thể phát triển năng lực cá nhân cho học sinh khi học bằng E-learning. Luận án của tác giả Nguyễn Thị Thanh Hồng [2], Lê Thanh Huy [4] nghiên cứu những ưu điểm khi ứng dụng E-learning vào dạy học cho đối tượng sinh viên đại học, là đối tượng mà thể chất, nhân cách đã hoàn thiện và trưởng thành hơn so với học sinh trung học phổ thông. Luận án của tác giả Nguyễn Văn Hồng [3] đã nghiên cứu khá Ngày nhận bài: 10/10/2014. Ngày nhận đăng:17/01/2015 . Liên hệ: Trương Thị Phương Chi, e-mail: phuongchi.it@gmail.com. 38 Thiết kế E-learning dạy học một số kiến thức hạt nhân nguyên tử Vật lí 12... cụ thể những ứng dụng E-learning vào dạy học Toán lớp 12,... Tuy nhiên, ở các nghiên cứu này chưa đề cập đến những tiêu chuẩn và ứng dụng cụ thể của E-learning vào dạy học vật lí trung học phổ thông nhằm bồi dưỡng và rèn luyện năng lực tự học cho học sinh. Chính vì vậy, chúng tôi đã thiết kế các khóa học Hạt nhân nguyên tử trên E-learning để có thể khai thác triệt để những hiệu quả của phương tiện dạy học hiện đại này mang lại. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Thiết kế khóa học E-learning vật lí rèn luyện kĩ năng tự học cho học sinh Tự học là quá trình người học tự giác, tích cực, chủ động tác động vào đối tượng học qua đó tự mình chiếm lĩnh kiến thức, kĩ năng, hoàn thiện bản thân. Tự học là hoạt động độc lập, mang đậm sắc thái cá nhân của học sinh, nhưng hiệu quả tự học không chỉ phụ thuộc vào sự nỗ lực của học sinh mà còn chịu sự ảnh hưởng rất lớn từ hoạt động dạy tự học, từ những “kịch bản” giáo án được giáo viên thiết kế nhằm điều khiển, tổ chức cho học sinh tự mình chiếm lĩnh kiến thức, rèn luyện kĩ năng, để có thể tự học suốt đời. Đối với cấp THPT, hoạt động tự học của học sinh bao gồm toàn bộ những công việc học tập của cá nhân trên lớp, trước giờ lên lớp (chuẩn bị bài), sau giờ lên lớp (ôn lại bài, đọc tham khảo). Học sinh THPT chủ yếu tự học với sự hướng dẫn của giáo viên và sự hợp tác của bạn bè. Vì vậy, ở nghiên cứu này chúng tôi tập trung vào mô hình tự học có hướng dẫn với sự hỗ trợ của E-learning. Các khóa học ...