Thử phân tích về hiện tượng ăn chung, ăn riêng của người cao tuổi qua một số cuộc khảo sát xã hội học - Nguyễn Thị Phương

Bài viết "Thử phân tích về hiện tượng ăn chung, ăn riêng của người cao tuổi qua một số cuộc khảo sát xã hội học" do Nguyễn Thị Phương thực hiện nhằm tìm hiểu nguyên nhân hiện tượng ăn chung, ăn riêng của người cao tuổi từ đó đưa ra một số kiến nghị về chính sách xã hội đối với người cao tuổi. Đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn chuyên ngành Xã hội học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thử phân tích về hiện tượng ăn chung, ăn riêng của người cao tuổi qua một số cuộc khảo sát xã hội học - Nguyễn Thị PhươngX· héi häc sè 2 (58), 1997 99 Thö ph©n tÝch vÒ hiÖn t−îng ¨n chung, ¨n riªng cña ng−êi cao tuæi qua mét sè cuéc kh¶o s¸t x· héi häc nguyÔn thÞ ph−¬ng Qua c¸c cuéc nghiªn cøu vÒ ®êi sèng ng−êi cao tuæi, cã mét hiÖn t−îng ®¸ng l−u ý: mét sè ng−êicao tuæi khi ®ang sèng víi con ch¸u l¹i cã t− t−ëng muèn t¸ch ra ë ®éc lËp (sèng riªng hoÆc ¨n riªng).Ng−îc l¹i, còng cã mét sè ng−êi cao tuæi ®ang sèng riªng l¹i cã t− t−ëng muèn quay trë vÒ víi con ch¸u.T¹i sao l¹i cã hiÖn t−îng nh− vËy? Trong bµi viÕt nµy, chóng t«i cè g¾ng t×m hiÓu mét sè nguyªn nh©n cña hiÖn t−îng trªn, tõ ®ã ®ÒxuÊt mét sè kiÕn nghÞ vÒ chÝnh s¸ch x· héi ®èi víi ng−êi cao tuæi. §Ó thu thËp ®−îc nh÷ng th«ng tin vÒ vÊn®Ò nµy, chóng t«i kh«ng chØ dùa vµo c¸c sè liÖu thèng kª s½n cã mµ cßn dùa vµo kÕt qu¶ ®iÒu tra th«ng quac¸c b¶ng hái vµ pháng vÊn s©u tõng hoµn c¶nh cô thÓ, nh»m thu thËp th«ng tin mang tÝnh chÊt ®Þnh l−îngvµ ®Þnh tÝnh1. Nh÷ng ng−êi ®−îc nghiªn cøu gåm nh÷ng ng−êi hoÆc ®ang sèng víi con ch¸u hoÆc hiÖn kh«ngsèng víi con ch¸u cã tû lÖ nam - n÷ ngang nhau, chia thµnh ba nhãm tuæi: 60 - 69 tuæi, 70 - 79 tuæi, tõ 80tuæi trë lªn, trong ®ã tû lÖ c¸c cô «ng so víi c¸c cô bµ cµng gi¶m nhanh tõ ®é tuæi 75 trë lªn . Nh− vËy, gi¶ thuyÕt mµ chóng t«i ®−a ra lµ: gi÷a c¸c thÕ hÖ lu«n lu«n cã mét sù kh¸c nhau vÒ lèisèng, sù kh¸c nhau nµy l¹i phô thuéc vµo hoµn c¶nh sèng cô thÓ cña tõng gia ®×nh. ChÝnh ®iÒu ®ã dÉn ®ÕnxuÊt hiÖn hiÖn t−îng: khi c¸c cô hiÖn kh«ng sèng víi con ch¸u l¹i muèn quay vÒ sèng víi con ch¸u, ng−îcl¹i mét sè cô ®ang sèng víi con ch¸u l¹i muèn t¸ch riªng (sèng riªng hoÆc ¨n riªng). Tr−êng hîp ®Çu cãthÓ gi¶i thÝch mét c¸ch chñ quan lµ: cã thÓ do sèng kh«ng cã con ch¸u th× ng−êi giµ c¶m thÊy c« ®¬n (nhÊtlµ c¸c cô gãa), céng víi søc kháe yÕu kh«ng cã ng−êi ch¨m sãc khi cÇn - phÇn nµy ta kh«ng t×m hiÓu s©u.Tr−êng hîp sau cã nhiÒu nguyªn nh©n phøc t¹p, còng lµ phÇn cÇn quan t©m. §Ó t×m hiÓu lÝ do t¹i sao c¸c côl¹i muèn ¨n riªng hoÆc sèng riªng khi ®ang ¨n chung víi con ch¸u, ta thö t×m hiÓu mét sè khÝa c¹nh. V× sao c¸c cô l¹i muèn ¨n riªng hoÆc ¨n chung: C¸c cô ®· tr¶ lêi vÊn ®Ò nµy ra sao, h·y xem xÐt c¸c kÕt qu¶ ®iÒu tra sau: + C¸c lý do ¨n chung: gÇn 50% c¸c cô ( ë H¶i H−ng) ®· tr¶ lêi lµ c¸c cô ¨n chung v× muèn vuicïng con ch¸u, 14% ®Ó qu¶n lý, chØ ®¹o gia ®×nh; 10% v× con ch−a lËp gia ®×nh; h¬n 10% gióp conch¸u; cßn l¹i cã 14% lµ ®Ó dùa vµo con ch¸u. Nh− vËy, trong viÖc ¨n chung cña c¸c cô, c¸c cô gÇn nh−hoµn toµn chñ ®éng mµ lý do ®Çu c¸c cô nªu ra lµ nhiÒu nhÊt, nÆng vÒ t×nh c¶m nhÊt. ViÖc dùa vµo conxem ra c¸c cô kh«ng tin t−ëng nhiÒu l¾m v× sè nªu ra chØ h¬n m−êi phÇn tr¨m. ChÝnh v× c¸c cô chñ ®éng trong viÖc ¨n chung víi lý do vui... mµ lý do kinh tÕ kh«ng ®−îc c¸ccô coi träng hµng ®Çu, cho nªn nhiÒu gia ®×nh con c¸i dï cã nghÌo, thiÕu thèn mét chót nh−ng vui... th×c¸c cô thÝch ¨n chung. Kh¸i niÖm vui ë ®©y cÇn hiÓu lµ nhËn ®−îc t×nh c¶m cña con ch¸u dµnh cho m×nh.Ng−îc l¹i, nÕu kh«ng nhËn ®−îc t×nh c¶m ®ã th× ë nhiÒu gia ®×nh con c¸i giµu cã, lµm ¨n ph¸t ®¹t c¸c côcòng kh«ng thÝch ¨n chung.1 C¸c sè liÖu ®iÒu tra vÒ ng−êi giµ thuéc ®Ò tµi Ng−êi giµ.. cña Phßng ChÝnh s¸ch x· héi vµ C«ng t¸c x· héi, ViÖn X· héi häc : H¶iH−ng -1993; Hµ Néi - 1993; §ång b»ng s«ng Hång - 1996. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn100 Thö ph©n tÝch hiÖn t−îng ¨n chung, ¨n riªng cña ng−êi cao tuæi ... + Lý do ¨n riªng: nh×n chung cã thÓ nªu lªn cã 3 lý do chÝnh. Tr−íc hÕt lµ ®Ó tù do tho¶i m¸ichiÕm 85,7% sè c¸c cô tr¶ lêi. Do hoµn c¶nh b¾t buéc cã mét m×nh hai «ng bµ, con ch¸u ë xa hoÆc kh«ngcã con chiÕm 8,6% . Cßn l¹i ®Ó con ch¸u tù lËp cuéc sèng. Râ rµng lµ kinh tÕ kh«ng ph¶i lµ nguyªnnh©n chÝnh khiÕn c¸c cô muèn ¨n riªng. C¸c cô nãi c¸c cô muèn ¨n riªng ®Ó tho¶i m¸i nghÜa lµ ®Ó c¶ haiphÝa (giµ vµ trÎ) cïng c¶m thÊy tho¶i m¸i, nghÜa lµ viÖc ¨n riªng cña c¸c cô lµ v× lîi Ých cña c¶ hai, cho b¶nth©n vµ cho c¶ con ch¸u m×nh. §Ó hiÓu phÇn nµo lý do khiÕn c¸c cô ¨n chung hay ¨n riªng, (ë ®©y t«i l−u ý nhiÒu tíi c¸c tr−êng hîp®ang ¨n chung muèn ¨n riªng) chóng ta xem qua phÇn t©m sù cña c¸c cô th«ng qua viÖc pháng vÊn s©u: a. «ng D. (Th−êng TÝn, Hµ T©y): - Gia c¶nh: sèng víi bµ hai (bµ c¶ ®· chÕt), cïng s©n, cïng cæng víi con trai thø (con víi bµ hai) - Khã kh¨n: ®· cho con trai c¶ (con bµ c¶) ®Êt lµm nhµ ë cïng lµng nh−ng vÉn vÒ ®Ó ®ßi thªm phÇn®Êt «ng ®ang ë. - Lý do ®Ó ¨n riªng: anh em chóng nhßm ngã, th»ng c¶ lu«n tÞ n¹nh cho r»ng «ng cho th»ng hainhiÒu h¬ ...