THỰC HÀNH NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM, ĐOẠN TRÍCH VĂN XUÔI

Qua một số bài tập (đề văn) giúp HS rèn luyện thêm kĩ năng phân tích đề, lập dàn ý trong một bài văn nghị luận về một tác phẩm hoặc đoạn trích văn xuôi. B/ Tiến trình bài dạy: I. Vấn đề thảo luận: Đề I: Trong tác phẩm “Vợ nhặt” của Kim Lân, anh Tràng nhặt được vợ trước cáI đói và cáI chết đe doạ là một tình huống vui mà tội nghiệp. Vì sao? Đề II: “Chỉ khi Chí Phèo ngật ngưỡng bước ra từ trang sách của Nam Cao, người ta mới thấm thía...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
THỰC HÀNH NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM, ĐOẠN TRÍCH VĂN XUÔI THỰC HÀNH NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM, ĐOẠN TRÍCH VĂN XUÔIA/ Yêu cầu cần đạt: Qua một số bài tập (đề văn) giúp HS rèn luyện thêm kĩ năng phân tích đề,lập dàn ý trong một bài văn nghị luận về một tác phẩm hoặc đoạn trích vănxuôi.B/ Tiến trình bài dạy:I. Vấn đề thảo luận:Đề I: Trong tác phẩm “Vợ nhặt” của Kim Lân, anh Tràng nhặt được vợ trướccáI đói và cáI chết đe doạ là một tình huống vui mà tội nghiệp. Vì sao?Đề II: “Chỉ khi Chí Phèo ngật ngưỡng bước ra từ trang sách của Nam Cao,người ta mới thấm thía nỗi khổ của người nông dân sống ngắc ngoải sau luỷtre làng” ý kiến của anh chị như thế nào?II. Gợi ý:Đề I:1.Tìm hiểu đề: - Nội dung vấn đề: Giải thích vì sao lại là một tình huống vui mà tộinghiệp - Thể loại: Nghị luận tác phẩm văn xuôi: Tình huống truyện - Thao tác chính: giải thích, chứng minh và bình luận. - Phạm vi tư liệu: văn bản “Vợ nhặt”2.Dàn ý:* Mở bài:* Thân bài: Cần trình bày những ý cơ bản sau:- Tình huống vui vì:+ Đã nên vợ nên chồng. Họ đưa nhau về qua xóm ngụ cư, cáI đói, sự thấtvọng của những người xung quanh không át được niềm vui của đôI vợchồng trẻ+ Bà cụ Tứ đã nhận dâu, nhận con. Tình người là đáng trọng.+ Không khí đầm ấm trong gia đình, dọn nhà dọn cửa. Bà cụ Tứ nói toànchuyện làm ăn. Họ tin tưởng vào ngày mai.- Tình huống tội nghiệp vì:+ Người con gái heo Tràng vì 4 bát bánh đúc. Thân phận con người quá rẽrúng.+ Bữa cơm đầu đón nàng dâu mơI thật thảm hại+ CáI đói và cái hết đang đe doạ mọi người*Kết bài: Đánh giá ý nghĩa tình huống truyện: phơI bày thảm cảnh nạn đói1945 vơI những số phận bi thảm; khẳng định tình người và nỗi khat khaohạnh phúc của những con người nghèo khổ; niềm tin tưởng lạc quan vàotương lai…Đề II:1.Tìm hiểu đề: - Nội dung vấn đề: nghệ thuật khắc hoạ nhân vật điển hình - Thể loại: Nghị luận tác phẩm văn xuôi: nghệ thuật xây dựng nhân vật - Thao tác chính: phân tích, chứng minh - Phạm vi tư liệu: văn bản “Chí Phèo”2.Dàn ý:* Mở bài:* Thân bài: Cần trình bày những ý cơ bản sau:- Nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm cùng tên của Nam Cao là điển hình tiêubiểu về nỗi khổ của người nông dân trước Cách mạng tháng Tám năm 1945.- Chí điển hình cho nỗi đau xót xa vì bị cự tuyệt quyền làm người+ Muốn làm người lương thiện không được+ Muốn sống như một con quỷ dữ không xong (kẻ thù giai cấp vẫn tìm cáchlợi dụng)+ Gặp Thị Nở, Chí hoàn lương nhưng định kiến của xã hội không cho Chíthực hiện. chí lại uống rượu, lại vác dao đi đâm chết kẻ thù và tự sát.- So sánh một số tác phẩm viết về cùng đề tài:+ Ngô Tất Tố phơi bày cẩnh sống sưu cao thuế nặng, bức tử người laođộng(Tắt đèn)+ Nguyễn Công Hoan phanh phui nạn cho vay lãi và lợi dụng mánh khoéđòn xóc hai đầu để dồn nén người nông dân đến “bước đường cùng”+ Nam Cao đã đặt ra số phận con người, dự báo cuộc đấu tranh giai cấp ởnông thôn sẽ quyết liệt, đẫm máu. vì thế nhân vật Chí Phèo trở thành nhânvật điển hình sắc sảo.* Kết bài:+Đánh giá nghệ thuật: - Dựng chân dung nhân vật - Phân tích tâm lí nhân vật+ ý nghĩa của hình tượng nhân vật Chí PhèoIII. Bài tập về nhà:Suy nghĩ của anh (chị) về “Những đứa con trong gia đình” của Nguyễn Thi?