Tự tình Hồ Xuân Hương

Cảm nhận được tâm trạng vừa buồn tủi vừa phẫn uất trước tình cảnh éo le và khát vọng sống,khát vọng hạnh phúc của Hồ xuân Hương - Thấy được tài năng nghệ thuật thơ Nôm của Hồ Xuân Hương: Việt hoá thơ Đường luật; cách dùng từ ngữ hình ảnh giản dị giàu sức biểu cảm; táo bạo mà tinh tế B- Chuẩn bị phương tiện * Thầy : SGK,SGV, tài liệu đọc tham khảo ( Hồ Xuân Hương-từ cội nguồn vào thế tục - Đào Thái Tôn); thiết kế bài giảng ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tự tình Hồ Xuân Hương Tự tình Hồ Xuân HươngA- Mục tiêu bài dạy :Giúp Hs- Cảm nhận được tâm trạng vừa buồn tủi vừa phẫn uất trước tình cảnh éo levà khát vọng sống,khát vọng hạnh phúc của Hồ xuân Hương- Thấy được tài năng nghệ thuật thơ Nôm của Hồ Xuân Hương: Việt hoáthơ Đường luật; cách dùng từ ngữ hình ảnh giản dị giàu sức biểu cảm; táobạo mà tinh tếB- Chuẩn bị phương tiện * Thầy : SGK,SGV, tài liệu đọc tham khảo ( Hồ Xuân Hương-từ cội nguồnvào thế tục - Đào Thái Tôn); thiết kế bài giảng * Trò : Đọc sgk, sách bài tập và trả lời các câu hỏi gợi ý của sgkC – Phương pháp sử dụng : * Kết hợp đọc hiểu văn bản với phương pháp gợi mở nêu vấn đề, thuyếttrình * Tích hợp với bài “ Lời nói-sản phẩm của cá nhân”D- Nội dung và tiến trìnhHoạt động của GV và HS Nội dung và yêu cầu cần đạt Hoạt động 1 (ổn định tổ chức – kiểm tra bài cũ) Hoạt động 2 (Tìm hiểu tiểu dẫn ) I) Tiểu dẫn- Hs đọc Sgk - Hồ Xuân Hương sinh ra và lớn lên trong(?) Qua phần giới thiệu em một giai đoạn lịch sử đầy sóng gió (nửa cuốinhận thấy điểm gì nổi bật TK XVIII nửa đầu TK XIX)trong cuộc đời và tính cách - Con người thông minh có cá tính mạnhcủa Hồ Xuân Hương ? mẽ,giao lưu với nhiều văn sĩ nổi tiếng- Hs trả lời - Cuộc đời và tình duyên éo le ngang trái- Gv nhận xét,khái quát - HXH sáng tác cả thơ Nôm và thơ Hán ( theo giới nghiên cứu bà để llại khoảng 40 bài thơ Nôm truyền tụng và tập “ Lưu Hương kí” gồm 24 bài thơ chữ Hán và 26 bài chữ Nôm) - HXH là nhà thơ của phụ nữ, nhà thơ trào phúng mà trữ tình, đậm đà chất văn học dân gian - Tự tình II nằm trong chùm 3 bài cùng tên Hoạt động 3 của HXH ( Đọc hiểu văn bản )- Gv yêu cầu Hs đọc văn bản ( II) Đọc hiểu văn bảnĐọc chậm rãi,hơi trầm thểhiện nỗi buồn kín đáo xót xa )- Hs đọc/ Gv yêu cầu Hs nêu 1) Bốn câu thơ đầucảm nhận chung nhất về bàithơ ( Buồn,thấm thía côđơn,quạnh vắng ) a) Hai câu đầu(?) Hai câu đầu cho thấy tácgiả đang ở trong hoàn cảnh vàtâm trạng như thế nào ? - Không gian, thời gian : rộng lớn, vắng- Hs trao đổi,suy nghĩ , đại lặng,đêm khuya, một con người cô độc ngồidiện trả lời đối diện với lòng mình --> Bẽ bàng- Gv định hướng gợi mở + Trống canh dồn : Thời khắc,bước đi của(?) Mở đầu bài thơ là khungcảnh gì ? Thời gian có gì đặc thời gian --> nhắc nhở con người rằng tìnhbiệt ? Tiếng trống văng vẳng yêu,tuổi trẻ cũng đang tàn lụi --> Tănggợi cho em cảm giác gì ? cái yên tĩnh,vắng lặng(?) Giữa khung cảnh đó HXH + “Trơ cái hồng nhan”: Sự bẽ bàng củahiện lên như thế nào ? Trong duyên phận --> Từ “trơ” đầu câu nhấncâu thơ thứ 2 ,anh chị ấntựợng với từ nào nhất ? tại mạnh cái tủi hổ bẽ bàng --> Từ “cái” đi liền vớisao? “hồng nhan” gợi sự rẻ rúng mỉa mai(?) Nhịp điệu câu thơ thứ 2 cótác dụng như thế nào trongviệc diễn tả tâm trạng củanhân vật trữ tình ?- Cá nhân suy nghĩ,trả lời + Nhịp điệu 1/3/3 --> câu thơ như bị ngắt làm 3, một tiếng nấc nghẹn ngào hay lời trì triết chính mình “ đưa cái hồng nhan của mình ra mà mạt sát”(?) Hai câu thực giúp anh chịhiểu thêm gì về nhân vật trữtình ?- hs suy nghĩ- Gv gợi ý(?) Cụm từ “ say lại tỉnh” gợilên điều gì ? Hình ảnh vầngtrăng ccó lien quan gì đếnthân phận nữ sĩ họ Hồ ? b) Hai câu thực- Hs trình bày- Gv nhận xét, tổng hợp --> Nói rõ hơn thực cảnh và thực tình của HXH + “ Say lại tỉnh”: Gợi vòng quẩn quanh : càng say, càng tỉnh,càng cảm nhận nỗi đau thân phận + “ Vầng trăng....chưa tròn” : Gợi sự đồng nhất giữa người và cảnh , vầng trăng ...gợi sự dở dang, muộn mằn. Cảnh tình của HXH* Gv hướng dẫn Hs tổng kết 4 được gợi qua hình ảnh chứa đựng sự éo le “ Trăng sáp tàn mà chưa tròn- tuổi xuân đãcâu thơ đầu, nhấn mạnhnhững ý cơ bản “ Nỗi buồn trôi qua mà nhân duyên không trọn vẹn .tủi,xót xa,sự bẽ của nhân vật Hương rượu thoảng qua để lại vị đắngtrữ tình được biểu hiện qua chát,hương tình qua để chỉ còn phận hẩmnghệ thuật độc đáo” duyên ôi”(?) Anh chị cảm nhận đượctâm trạng gì của nhân vật trữtình trong 2 câu thơ 5-6 ? hãyphân tích tâm trạng đó ?- Hs suy nghĩ,trao đổi thảoluận 2) Bốn câu thơ cuối- Gv gợi ý :(?) Hai câu thơ là 2 hình ảnh a) hai câu 5-6thiên nhiên,những hình ảnh - Nỗi niềm phãn uất gửi gắm qua hìnhthiên nhiên đó nói lên điều gì tượng thiên nhiên + Rêu và đá : sự vật vô tri và mềm yếu?(?) Anh chị có nhận xét gì về nhưng có một sức sống mãnh liệt. Chúngtrật tự các từ ngữ trong 2 câu không bị hoàn cảnh trói buộc cứ xiên ngangthơ? Trật tự đó có tác dụng mà vươn lên trên mặt đất,cứ xé toạc chânnhư thế nào trong việc diễn tả mây mà biểu hiện khí pháchcảnh và tình ? + Nghệ thuật đảo ngữ : Làm nổi bật sự phẫn ...