Thuốc hạ cholesterol máu, dùng sao cho an toàn?

Thuốc hạ cholesterol máu, dùng sao cho an toàn?Cholesterol là một phần quan trọng của tế bào và cũng là thành phần cấu tạo của một số hormon. Gan có thể sản xuất ra tất cả cholesterol mà cơ thể cần. Ngoài ra, cholesterol cũng vào được cơ thể từ những thức ăn có nguồn gốc động vật như: thịt, trứng, sữa. Quá nhiều cholesterol trong máu, đặc biệt là LDL – cholesterol dẫn đến nguy cơ bị bệnh mạch vành.Giải pháp đầu tiên trong điều trị cholesterol máu cao là áp dụng chế độ ăn hợp lý: chế độ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc hạ cholesterol máu, dùng sao cho an toàn? Thuốc hạ cholesterol máu, dùng sao cho an toàn?Cholesterol là một phần quan trọng của tế bào và cũng là thành phần cấu tạo củamột số hormon. Gan có thể sản xuất ra tất cả cholesterol mà cơ thể cần. Ngoài ra,cholesterol cũng vào được cơ thể từ những thức ăn có nguồn gốc động vật như:thịt, trứng, sữa. Quá nhiều cholesterol trong máu, đặc biệt là LDL – cholesteroldẫn đến nguy cơ bị bệnh mạch vành.Giải pháp đầu tiên trong điều trị cholesterol máu cao là áp dụng chế độ ăn hợp lý: chếđộ ăn ít chất béo no và chất béo chuyển hóa; ăn nhiều trái cây và rau, các loại quảhạch và các loại hạt; tránh hút thuốc lá hoặc các sản phẩm từ thuốc lá; giới hạn lượngđồ uống có cồn vào cơ thể. Bên cạnh chế độ ăn, những người có cholesterol máu caocũng cần tăng cường luyện tập và vận động. Nhưng đối với một số người, khi áp dụngnhững biện pháp này đơn thuần không làm giảm được lượng cholesterol trong máu. Dovậy, cần sử dụng thêm thuốc kết hợp với thay đổi thói quen sinh hoạt để đưa lượngcholesterol về mức an toàn.Một số nhóm thuốc hay sử dụng để hạ cholesterol máu gồm:Nhóm statin: Còn được gọi là chất ức chế khử HMG-CoA. Các thuốc này ức chếenzym HMG-CoA reductase, làm chậm quá trình sản xuất cholesterol ở gan. Thuốc làmgiảm LDL-cholesterol (cholesterol “xấu”), triglycerid và tăng nhẹ HDL-cholesterol(cholesterol “tốt”).Ngoài ra, thuốc còn có những tác dụng có lợi đối với bệnh nhân như: làm giảm kíchthước của mảng bám ở mạch máu; ổn định mảng bám, tránh những mảng bám tách ragây nghẽn mạch, nguyên nhân của những cơn đau tim cấp; giảm viêm; giảm lượngCRP; ngăn chặn sự hình thành cục máu đông. Do vậy, các statin là chỉ định đầu bảngcho những bệnh nhân có cholesterol máu cao.Tác dụng phụ hay gặp của thuốc là gây các vấn đề về tiêu hóa (nôn, đầy hơi, kích ứngdạ dày). Tác dụng phụ ít gặp hơn như: đau đầu, rối loạn giấc ngủ, tăng men gan,nhược cơ.Một số thuốc thuộc nhóm statin hay sử dụng là: rosuvastatin (crestor), atorvastatin(lipitor), simvastatin (zocor), fluvastatin (lescol)…Nhóm niacin (acid nicotinic): Được biết như là vitamin B3 hay vitamin PP. Một số biệtdược hay gặp như: nicolar, niaspan. Niacin được bổ sung từ thức ăn (thịt, gan, cá, rauxanh, ngũ cốc, khoai tây) hoặc bổ sung liều cao từ thuốc.Niacin làm giảm LDL-cholesterol, triglycerid và tăng HDL-cholesterol. Cơ chế chưa rõràng nhưng có thể do nó làm giảm sự sản xuất protein vận chuyển cholesterol vàtriglycerid. Tác dụng phụ có thể là ngứa, mẩn đỏ, đau đầu.Tương tác thuốc: Niacin khi dùng cùng thuốc nhóm statin như lovastatin haysimvastatin có thể làm tăng tổn thương gan và cơ. Khi sử dụng cùng với nhựa gắn acidmật thì các chất này sẽ ngăn cản sự hấp thu của niacin. Do vậy phải sử dụng cáchnhau từ 4 - 6 giờ. Khi sử dụng thuốc hạ cholesterol trong máu, người bệnh phải có thói quen sinh hoạt phù hợp.Nhựa gắn acid mật: Thuốc này hoạt động bên trong ruột non, nó gắn với acidmật, ngăn cản sự tái hấp thu acid mật vào vòng tuần hoàn chung. Acid mật có tácdụng hỗ trợ tiêu hóa và được tạo ra từ cholesterol. Khi acid mật không được hấpthu, cơ thể sẽ sử dụng cholesterol dư thừa để tạo ra acid mật. Thuốc thuộc nhómnày có thể làm giảm LDL-cholesterol từ 10 - 20%. Tuy nhiên, bản chất của thuốcchỉ là nhựa trao đổi ion nên sau khi dùng thuốc 3 - 6 tháng, lượng cholesterol sẽtăng trở lại. Thuốc đôi khi được chỉ định cùng nhóm statin ở những bệnh nhâncó vấn đề về tim. Khi kết hợp 2 thuốc cùng nhau, tác dụng giảm LDL-cholesterolcó thể lên tới trên 40%.Các hoạt chất hay sử dụng là cholestyramin (questran) và colestipol (colestid).Tác dụng phụ chủ yếu của chúng là gây táo bón, đầy hơi, kích ứng dạ dày. Cầnchú ý rằng không sử dụng riêng nhựa gắn acid mật để giảm cholesterol máutrong trường hợp bệnh nhân có tăng triglycerid hoặc bị táo bón. Nhựa gắn acidmật không được hấp thu nên nó có thể ảnh hưởng đến sự hấp thu của các thuốckhác nếu uống cùng thời điểm. Do vậy, phải sử dụng cách nhau 4 - 6 giờ.Dẫn chất của acid fibric (fibrate): Làm giảm triglycerid máu do giảm sản xuấttriglycerid ở gan và tăng tốc độ loại triglycerid ra khỏi máu. Các fibrate làm tăngHDL-cholesterol nhưng không có tác dụng làm giảm LDL-cholesterol. Mặc dùvậy, ở những bệnh nhân có nguy cơ cao, đồng thời triglycerid cao hoặc LDL-cholesterol thấp, bác sĩ có thể cân nhắc việc kết hợp giữa một fibrate và mộtthuốc nhóm statin.Tác dụng phụ của thuốc chủ yếu là buồn nôn, kích ứng dạ dày, tiêu chảy. Chúngcũng có thể gây viêm gan nhưng tác dụng nhẹ và có hồi phục. Thuốc cũng có thểgây sỏi nếu dùng nhiều năm.Một số thuốc hay được sử dụng như: clofibrate (atromid), fenofibrate (tricor),gemfibrozil (lopid).Các chất ức chế hấp thu cholesterol: Ezetimib làm giảm lượng cholesterol của cơthể bằng cách giảm hấp thu cholesterol ở ruột. Tuy nhiên, thuốc không làm ảnhhưởng đến hấp thu của triglycerid và các ...