Thuyên tắc ối: Báo cáo ca lâm sàng, chẩn đoán và điều trị

Bài viết báo cáo về một ca bệnh, và đã cứu sống cả mẹ và con một trường hợp bị thuyên tắc ối, xảy ra ngay cuối giai đoạnchuyển dạ. Các triệu chứng lâm sàng xảy ra là bệnh nhân đột ngột tím đen toàn thân, lơ mơ, co giật, tụt huyết áp, rối loạn đông máu nghiêm trọng. Bệnh nhân đã được chẩn đoán ngay là thuyên tắc ối và tiến hành phẫu thuật khẩn cấp, hồi sức tích cực, truyền hồng cầu lắng, huyết tương tươi đông lạnh, kết tủa lạnh và tiểu cầu. Bệnh nhân hồi phục và được chuyển khoa sau 3 ngày, thời gian nằm viện là 12 ngày
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuyên tắc ối: Báo cáo ca lâm sàng, chẩn đoán và điều trịY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 4 * 2014Nghiên cứu Y họcTHUYÊN TẮC ỐI: BÁO CÁO CA LÂM SÀNG, CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊHuỳnh Văn Bình*, Đinh Hữu Hào*, Huỳnh Vĩnh Phúc*, Nguyễn Trung Thành*TÓM TẮTThuyên tắc ối là một cấp cứu sản khoa nghiêm trọng, xảy ra đột ngột, điều trị rất khó khăn và có tỷ lệ tửvong cao. Chúng tôi đã cứu sống cả mẹ và con một trường hợp bị thuyên tắc ối, xảy ra ngay cuối giai đoạnchuyển dạ. Các triệu chứng lâm sàng xảy ra là bệnh nhân đột ngột tím đen toàn thân, lơ mơ, co giật, tụt huyết áp,rối loạn đông máu nghiêm trọng. Bệnh nhân đã được chẩn đoán ngay là thuyên tắc ối và tiến hành phẫu thuậtkhẩn cấp, hồi sức tích cực, truyền hồng cầu lắng, huyết tương tươi đông lạnh, kết tủa lạnh và tiểu cầu. Bệnh nhânhồi phục và được chuyển khoa sau 3 ngày, thời gian nằm viện là 12 ngày.Từ khóa: thuyên tắc ối, cấp cứu sản khoa, tử vong mẹ, tử vong thai nhi, tử vong chu sản.SUMMARYAMNIOTIC FLUID EMBOLISM: CASE REPORT, DIAGNOSIC AND TREATMENTHuynh Van Binh, Dinh Huu Hao, Huynh Vinh Phuc, Nguyen Trung Thanh*Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 - Supplement of No 4- 2014: 152 - 157Amniotic fluid embolism is a serious obstetric emergencies, sudden onset, treatment is difficult and has a highmortality rate. We have experienced a case of amniotic fluid embolism, which occurs at the end stage of labor, thatboth the mother and child survived,. The clinical symptoms that occur suddenly cyanotic patients, coma, seizure,hypotension, severe coagulopathy. The patient was diagnosed immediately as amniotic embolism and emergencysurgery, intensive care, had tranfusion of red blood, fresh frozen plasma, cryoprecipitate and platelet. The patientrecovered and was transferred after three days, length of hospital stay was twelve days.Key words: obstetric emergencies, amniotic fluid embolism, maternal morbidity, maternal mortalitity,neonatal morbidity, stillbirth.huyết âm đạo, được chẩn đoán con lần 2, thaiThuyên tắc ối lần đầu tiên được Meyer mô(8)38,5 tuần, ngôi đầu, chuyển dạ tiềm thời, ối rỉtả vào năm 1926 , nhưng đến năm 1941giờ thứ 4. PARA 1021, con lần 1 sanh thường,Steiner và Lushbaugh mới mô tả đặc điểmkhông ghi nhận bất thường. Thai kỳ lần nàybệnh học, chẩn đoán và điều trị bệnh thuyên(12)khám thai đầy đủ, không ghi nhận thai kỳ bấttắc ối . Tần suất thuyên tắc ối xảy ra thay đổithường. Sản phụ nhập viện trong tình trạngtừ 1/8000 đến 1/800000 trường hợp sanh tùytỉnh, niêm hồng, mạch 80 lần/phút, huyết ápbáo cáo. Tỷ lệ tử vong mẹ từ 10 – 85% và tử(3,7,9)90/60 mmHg, thân nhiệt 370C, tim thai 140. Tại Việt Nam, chưavong con khoảng 10%lần/phút, cân nặng 56 kg, cao 150 cm, ướccó khảo sát nào về tần suất và tỷ lệ tử vonglượng cân thai khoảng 3500g. Kết quả xétthuyên tắc ối. Chúng tôi báo cáo về mộtnghiệm máu lúc nhập viện Hb 11,1 g/dl, bạchtrường hợp thuyên tắc ối được chẩn đoán kịpcầu 10,32 K/UL, tiểu cầu 299 Giga/L, PT 11,3thời, các biện pháp hồi sức hợp lý cứu sốnggiây, INR 0,95, aPTT 32,8 giây, Fibrinogen 4,15được cả mẹ và con.g/L, canxi máu 1,18 mmol/L.CA LÂM SÀNGSản phụ 36 tuổi, nhập viện lúc 8 giờ vì raSản phụ được chuyển vào phòng sanhtheo dõi sanh ngã âm đạo lúc 11 giờ. Lúc*Khoa Phẫu Thuật-Gây Mê Hồi Sức - BV Nhân Dân Gia ĐịnhTác giả liên lạc: BS Huỳnh Văn BinhĐT: 0918051820152Email: bshuynhvanbinh@gmail.comChuyên Đề Gây Mê Hồi SứcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 4 * 201412g40, sản phụ chuyển dạ ối vỡ hoàn toàn,xanh loãng, ghi nhận nhịp tim thai giảm 115lần/phút, sản phụ được cho thở oxy 3 lít/phút,nằm nghiêng trái. Sau 10 phút, sản phụ độtngột co rút nhẹ 2 tay, giật nhẹ phần đầu, mạch80 lần/phút, huyết áp khó đo, tim thai 100 –140 lần/phút, 5 phút sau bệnh nhân tím nhẹtoàn thân, tim thai 80 – 100 lần/phút, ối xanh,chẩn đoán của bác sĩ khoa sản: Thai suy cấp/hạ canxi máu, sốc chưa rõ nguyên nhân. Chỉđịnh: mổ lấy thai tối khẩn.Sản phụ được chuyển ngay lên phòng mổtrong tình trạng tri giác lơ mơ, tím đen toànthân, mạch 130 lần/phút, huyết áp 70/40mmHg, SpO2 65% với oxy mũi 3 lít/phút, timnhanh đều, rõ, không âm thổi, âm phế bào rõ,không ran. Với biểu hiện lâm sàng trên, chúngtôi chẩn đoán THAI SUY CẤP, NGHITHUYÊN TẮC ỐI. Phẫu thuật bắt con đượckhẩn trương tiến hành ngay sau đó bằngphương pháp gây mê toàn diện thông khí quanội khí quản, các thuốc mê được sử dụng làpropofol 1%, sufentanil, succinylcholin, duytrì dãn cơ không khử cực là atracrium,sevorane, kháng sinh (Ampicilline +sulbactam). Tình trạng bé 3200g, APGAR 5 – 7,bé được chuyển bệnh lý sơ sinh (xuất viện sau14 ngày). Sau 20 phút hồi sức, huyết áp có cảithiện (100/50 mmHg, có duy trì noradrenalin),nhịp tim còn nhanh (120 lần/phút), SpO2 100%,vị trí mổ cầm máu khó khăn, kết quả xétnghiệm thời điểm này: Hb 10,3 g/dl, tiểu cầu154 Giga/L, PT > 60 giây, aPTT > 140 giây, INR> 7,0, fibrinogen < 0.5 g/l, D-Dimer 13450ng/ml, troponin T-hs 0,02 ng/ml. Bệnh nhânđược hồi sức bù dịch bằng nước muối đẳngtrương, bù các chế phẩm của máu gồm 3 đơnvị hồng cầu lắng, 4 đơn vị huyết tương tươiđông lạnh, 4 đơn vị kết tủa lạnh; vận mạchnoradrenaline để duy trì huyết áp tâm thu > 90mmHg; tranexamide, etamsilat để tăng cườngđông cầm máu, furosemide được sử dụng vớimục đích duy trì lượng nước tiểu, điều chỉnhmất máu và rối loạn đông máu, ổn định thânChuyên Đề Gây Mê Hồi SứcNghiên cứu Y họcnhiệt bằng dịch truyền ấm và sưởi ấm bệnhnhân bằng mền warm-touch. Bệnh nhân đượcphẫu thuật thắt động mạch hạ vị, động mạchtử cung 2 bên. Sau khi mổ được 155 phút,huyết động không ổn định, phải duy trìnoradrenaline liều cao mới giữ vững đượchuyết áp, nhịp tim nhanh khoảng 130 – 150lần/phút, SpO2 100%, da xanh niêm nhạt, phẫuthuật cầm máu khó khăn, máu mất nhiều quangã âm đạo (khoảng 3700 ml), kết quả khí máuđộng mạch biểu hiện toan chuyển hóa và toanhô hấp pH 6,92; PaCO2 115,2, PaO2 456,6,HCO3 23,8, BE - ...