Tiểu luận: Phương thức sinh kế của người Ca Dong tại khu tái định cư thủy điện Đắk Đrinh – Quảng Ngãi

Tiểu luận: Phương thức sinh kế của người Ca Dong tại khu tái định cư thủy điện Đắk Đrinh – Quảng Ngãi trình bày tổng quan tình hình tái định cư (nơi ở mới, việc hỗ trợ và đền bù) của người dân bị ảnh hưởng, tìm hiểu về phương thức sinh kế của cộng đồng người Ca Dong thuộc thủy điện Đắk Đrinh – tỉnh Quảng Ngãi, góp phần phong phú tài liệu viết về phương thức sinh kế của người dân ở các khu tái định cư thủy điện.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiểu luận: Phương thức sinh kế của người Ca Dong tại khu tái định cư thủy điện Đắk Đrinh – Quảng Ngãi 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong những năm gần đây, nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng điện, nhà nước đãquy hoạch và triển khai nhiều công trình thủy điện trên cả nước. Các công trình thủyđiện được xây dựng trên vùng cao, gần khu vực sông lớn và thủy điện Đắk Đrinhcũng không ngoại lệ. Việc triển khai xây dựng công trình thủy điện Đắk Đrinh đã và đang nảy sinhmột số vấn đề bất cập về môi trường, văn hóa và đặc biệt là đời sống của cộng đồngtộc người Xơ Đăng ở vùng lòng hồ thủy điện. Công tác đền bù và tái định cư tuycũng được Chính phủ quan tâm nhưng vẫn còn tồn tại nhiều bất cập cần được giảiquyết, trong đó vấn đề đảm bảo sinh kế cho nhân dân chưa được quan tâm đúngmức.Việc đảm bảo sinh kế đóng vai trò rất quan trọng nhằm giảm thiểu rủi ro chongười dân phải tái định cư bắt buộc, giảm thiểu tối đa những tác động không mongmuốn đối với người dân phải tái định cư thông qua việc tạo lập một phương thứcsinh kế bền vững, ổn định phát triển sản xuất, đảm bảo phát triển kinh tế, xã hội vàbảo vệ . Với những lí do trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Phương thứcsinh kế của người Ca Dong tại khu tái định cư thủy điện Đắk Đrinh – QuảngNgãi” 2. Mục tiêu nghiên cứu  Tổng quan tình hình tái định cư (nơi ở mới, việc hỗ trợ và đền bù) của người dân bị ảnh hưởng.  Tìm hiểu về phương thức sinh kế của cộng đồng người Ca Dong thuộc thủy điện Đắk Đrinh – tỉnh Quảng Ngãi.  Góp phần phong phú tài liệu viết về phương thức sinh kế của người dân ở các khu tái định cư thủy điện. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Các hoạt động sinh kế của các hộ gia đình tái định cư thủy điện Đăk Đrinh. 2 Phạm vi nghiên cứu: khu tái định cư Nước Vương (xã Sơn Liên), khu tái định cư Nước Lang (xã Sơn Dung). 4. Lịch sử nghiên cứu Đề cập đến lịch sử nghiên cứu sinh kế của người Ca Dong tại khu tái định cưcủa dự án thủy điện Đắk Đrinh không có. Nhưng chúng ta có thể tìm hiểu qua “Báocáo chuyên đề tái định cư” của Ban quản lý dự án thủy điện (2005). Báo cáo kếhoạch bồi thường và tái định cư xác định được các ảnh hưởng về đất đai, nhà cửa vàcác công trình kiến trúc khác của các hộ gia đình. Ngoài ra, cho thấy tổng quát khátoàn diện về địa điểm tái định cư cũng như thuận lợi và khó khăn tại nơi ở mới đóvới việc ổn định sinh kế của người dân. Hơn thế nữa, một số chính sách hỗ trợ choviệc bồi thường và tái định cư dành cho các hộ gia đình và địa phương bị ảnh hưởngbởi dự án. Theo báo cáo thì người bị ảnh hưởng hầu hết là người dân tộc (chủ yếu làdân tộc Ca Dong chiếm 89,1%, người Kinh là 10,9%). Chính vì thế đối tượng làngười Ca Dong cũng cần phải tìm hiểu để có những chính sách phù hợp để giúp họổn định đời sống và duy trì văn hóa, phong tục. Qua cuốn sách “Một số nét về vănhóa Ca Dong” của tác giả Đinh Long Ta, Sở văn hóa thông tin tỉnh Quảng Ngãi(1999). Đầu tiên, về địa bàn cư trú của người Ca Dong tập trung chủ yếu ở địa bàngiáp ranh của 3 tỉnh từ huyện Trà My (Quảng Nam) qua Sơn Tây , Sơn Hà, TràBồng (Quảng Ngãi) đến Đắc Tô, Sa Thầy, Đắc Giây, Kon Plong, Kon Tum (tỉnhKon Tum). Bên cạnh đó, tác giả đã phác họa khá rõ nét về phương thức sinh hoạtcủa người Ca Dong từ cách làm nhà, đến phương thức sinh hoạt kinh tế. Ngoài ra,những phong tục tập quán văn hóa của người Ca Dong được tác giả truyền đạt mộtcách chính xác nhất đến với độc giả. Những mẩu chuyện về người Ca Dong giúpcho chúng ta hiểu hơn về nguồn gốc xuất thân và cách sinh hoạt hàng ngày củangười Ca Dong. Hay đề cập đến công trình nghiên cứu “Đánh giá sự thay đổi nguồn sinh kếcảu các hộ di dân tái định cư thuộc dự án thủy điện Hủa Na: trường hợp nghiên cứutại xã Tiền Phong, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An” của hai tác giả Nguyễn VănSang, Đậu Thị Bích Hoài. Qua công trình này, tác giả một lần nữa nhận định sự thay 3đổi nguồn sinh kế của các hộ di dân tái định cư dự trên lý luận và thực tiễn. Tác giảtập trung đo lường sự thay đổi nguồn sinh kế của các hộ dân là sự thay đổi cácnguồn lực tự nhiên, nguồn nhân lực, nguồn lực vật chất, nguồn lực tài chính, nguồnlực xã hội. Thông qua kết quả nghiên cứu khảo sát tác giả cho rằng khi các hộ táiđịnh cư di dân đến nơi ở mới thì sự co hẹp nguồn lực tự nhiên kéo theo sự thay đổicác nguồn lực còn lại. Những sự thay đổi của các nguồn lực đều được đánh giá theohai chiều hướng tích cực và tiêu cực, cũng như các nguồn lực ảnh hưởng đến quyếtđịnh thay đổi chiến lược sinh kế của các hộ di dân. Hai tác giả cho ta cái nhìn tổngquát về sự thay đổi này đều có xu hướng kém bền vững hơn so với thời điểm trướctái định cư. Qua kết quả điều tra nổi bật lên 83,33% số hộ dân cho rằng cuộc sốngcủa họ ở n ...