Tóm tắt Luận án Tiến sỹ Vật lý lý thuyết và vật lý toán: Nghiên cứu cấu trúc pha trong một số mô hình vật lý không phục hồi đối xứng chiral

Mục đích của luận án là nghiên cứu các kiểu chuyển pha có thể có trong một số mô hình không phục hồi đối xứng chiral. Cụ thể là nghiên cứu LPT trong mô hình QCD hiệu dụng với các bậc tự do quark và nghiên cứu các kiểu chuyển pha khác nhau trong chất hạt nhân tại T hữu hạn và µB hữu hạn trên cơ sở mô hình sigma tuyến tính mở rộng (ELSM) với các bậc tự do nucleon.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sỹ Vật lý lý thuyết và vật lý toán: Nghiên cứu cấu trúc pha trong một số mô hình vật lý không phục hồi đối xứng chiralVIỆN NĂNG LƯỢNG NGUYÊN TỬ VIỆT NAMPHÙNG THỊ THU HÀNGHIÊN CỨU CẤU TRÚC PHATRONG MỘT SỐ MÔ HÌNH VẬT LÝKHÔNG PHỤC HỒI ĐỐI XỨNG CHIRALChuyên ngành: Vật lý lý thuyết và Vật lý toánMã số: 62 44 01 01TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SỸ VẬT LÝHƯỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TSKH. TRẦN HỮU PHÁTPGS.TS. NGUYỄN TUẤN ANHHÀ NỘI 2013Mục lụcMỞ ĐẦU1. Lý do chọn đề tài và mục đích nghiên cứu . . . . . . . . . .2. Đối tượng, nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu . . . . . . . .1MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ THUYẾT LIÊN QUAN ĐẾNLUẬN ÁN31.12Cấu trúc pha QCD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.1.1 Đối xứng chiral, sự không hồi phục đối xứng chiral1.1.2 Phân biệt hai loại chuyển pha . . . . . . . . . . . .1.1.3 Giản đồ pha QCD được phỏng đoán . . . . . . . .3344CHUYỂN PHA LIFSHITZ TRONG MÔ HÌNH QCDHIỆU DỤNG KHÔNG PHỤC HỒI ĐỐI XỨNGCHIRAL72.12.22.32.42.53112Thế nhiệt động học . . . . . . .Các đại lượng nhiệt động . . . .Sự không phục hồi của đối xứngChuyển pha Lifshitz . . . . . . . .Kết luận . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . .chiral. . . .. . . .. . .. . .. .. . .. . ..................................... 7. 8. 9. 11. 12CHUYỂN PHA TRONG CHẤT HẠT NHÂN DỰATRÊN MÔ HÌNH SIGMA TUYẾN TÍNH MỞ RỘNGKHÔNG PHỤC HỒI ĐỐI XỨNG CHIRAL153.13.23.33.43.53.63.7Thế nhiệt động học . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Các đại lượng nhiệt động . . . . . . . . . . . . . . .Tính chất bão hòa . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Sự không phục hồi của đối xứng chiral . . . . . .Phương trình trạng thái và chuyển pha khí-lỏngChuyển pha Lifshitz . . . . . . . . . . . . . . . . . .Kết luận . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2............................15161718202130KẾT LUẬN30CÁC CÔNG TRÌNH SỬ DỤNG TRONG LUẬN ÁN3131MỞ ĐẦU1. Lý do chọn đề tài và mục đích nghiên cứuNghiên cứu chuyển pha của vật chất xuất hiện từ những năm lăm mươicủa thế kỷ trước, nó là một trong những vấn đề có tính thời sự cả về phươngdiện lý thuyết lẫn thực nghiệm trong nhiều lĩnh vực khác nhau của vật lý, từvật lý hạt cơ bản đến vật lý thiên thể học.Các công trình nghiên cứu về chuyển pha trong các mô hình khác nhauhầu hết chỉ đề cập đến chuyển pha nhiệt, đây là chuyển pha được sinh rabởi các thăng giáng nhiệt của các đại lượng vật lý khi nhiệt độ thay đổi vàdo đó tuân theo các nguyên lý của nhiệt động học. Trong mấy thập kỷ gầnđây, người ta đã phát triển việc nghiên cứu một loại chuyển pha khác, đó làchuyển pha lượng tử, loại chuyển pha này được sinh ra bởi các thăng giánglượng tử của các đại lượng vật lý ở nhiêt độ rất thấp và tuân theo các quyluật của cơ học lượng tử. Trong những năm gần đây, lý thuyết về chuyển phalượng tử đã trở thành một lĩnh vực phát triển rất mạnh.Tính chất của vật chất tương tác mạnh và đông đặc, đặc biệt là các tínhchất liên quan đến phục hồi đối xứng chiral và các kiểu chuyển pha của nóđang là tâm điểm của nhiều nghiên cứu lý thuyết và thực nghiệm. Tuy nhiên,trong thực tế lại tồn tại các hệ vật lý thể hiện tính SNR ở nhiệt độ cao, đượcquan sát thấy trong nhiều chất khác nhau. Tính toán lý thuyết đã chứng minhđược tính SNR thực sự xảy ra trong một số mô hình.Một số các mô hình chiral đã được xây dựng và có khả năng được sử dụngđể mô tả chất hạt nhân, trong số đó quen thuộc nhất là mô hình NambuJona-Lasinio (NJLM) và mô hình sigma tuyến tính (LSM). Các mô hình nàyđã có thể giải thích sự phá vỡ đối xứng chiral tự phát trong chân không vàsự phục hồi đối xứng chiral tại mật độ cao. Tuy nhiên, lại thất bại trong việctái hiện lại tính chất bão hòa của chất hạt nhân. Cụ thể, LSM chỉ tiên đoántrạng thái dị thường của chất hạt nhân, tại đó đối xứng chiral được phục hồivà khối lượng hiệu dụng của các nucleon bị triệt tiêu.Với các lý do trên, mục đích của luận án là nghiên cứu các kiểu chuyểnpha có thể có trong một số mô hình không phục hồi đối xứng chiral. Cụ thểlà nghiên cứu LPT trong mô hình QCD hiệu dụng với các bậc tự do quarkvà nghiên cứu các kiểu chuyển pha khác nhau trong chất hạt nhân tại T hữuhạn và µB hữu hạn trên cơ sở mô hình sigma tuyến tính mở rộng (ELSM) vớicác bậc tự do nucleon.22. Đối tượng, nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứuĐối tượng nghiên cứu của luận án là hệ vật chất tương tác mạnh và đôngđặc, cụ thể là hệ vật chất thu được trong thí nghiệm va chạm ion nặng ở nănglượng cao, các hạt nhân và các sao neutron.Nhiệm vụ nghiên cứu của luận án là sử dụng các mô hình QCD hiệu dụngvà các mô hình hạt nhân có đối xứng chiral không phục hồi để nghiên cứucác cấu trúc pha và các kiểu chuyển pha.Phạm vi nghiên cứu của luận án là nghiên cứu các hệ vật chất tương tácmạnh và đông đặc ở nhiệt độ hữu hạn và mật độ hữu hạn trong mô hình chiralcó tính SNR, với vùng vật chất được tạo ra bởi các thí nghiệm va chạm ionnặng nằm trong pha hadron, xung quanh đường LGT. Tại nhiệt độ không,nghiên cứu chuyển pha Lifshitz. ...