Tổng quan về thực phẩm biến đổi gen và hướng phát triển trong công nghệ thực phẩm

Những thành tựu công nghệ sinh học ở thế kỷ 21 đang là những bước tiến đột phá đối với nhiều lĩnh vực khác nhau, trong đó thực phẩm biến đổi gen đang là một trong hướng phát triển có ảnh hưởng lớn đến đời sống của con người và làm thay đổi nông nghiệp của rất nhiều nước trên thế giới. Bài viết trình bày tổng quan về thực phẩm biến đổi gen; Phương pháp biến đổi gen: Vai trò và thách thức về thực phẩm biến đổi gen.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan về thực phẩm biến đổi gen và hướng phát triển trong công nghệ thực phẩm TỔNG QUAN VỀ THỰC PHẨM BIẾN ĐỔI GEN VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN TRONG CÔNG NGHỆ THỰC PHẨM Lê Thị Giang, Nguyễn Anh Tân, Nguyễn Công Danh* * Viện Khoa học Ứng dụng HUTECH, Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh GVHD: ThS. Trần Thị Ngọc MaiTÓM TẮTNhững thành tựu công nghệ sinh học ở thế kỷ 21 đang là những bước tiến đột phá đối vớinhiều lĩnh vực khác nhau, trong đó thực phẩm biến đổi gen đang là một trong hướng pháttriển có ảnh hưởng lớn đến đời sống của con người và làm thay đổi nông nghiệp của rấtnhiều nước trên thế giới. Những lợi ích mà thực phẩm biến đổi gen mang lại giúp nôngnghiệp có thể ổn định hơn về chất lượng cũng như sản lượng những giống nông sản tuynhiên có nhiều hệ luỵ xảy ra khi biến đổi gen thực phẩm như ung thư, dị ứng làm ảnh hưởngđến hệ sinh thái và gây ô nhiễm môi trường. Trong tương lai, có thể sẽ có những biện phápkhắc phục những yếu điểm của thực phẩm biến đổi gen làm cho nó trở thành một nguồncung ứng thực phẩm để hạn chế sự thiếu lương thực trên các quốc gia.Từ khóa: công nghệ sinh học, kỹ thuật di truyền, dị ứng, thực phẩm biến đổi gen, ung thư.1 TỔNG QUAN VỀ THỰC PHẨM BIẾN ĐỔI GEN1.1 Định nghĩaTheo định nghĩa của tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và tổ chức Lương thực và Nông nghiệpquốc tế (FAO), thực phẩm biến đổi gen (Genatically Modified food viết tắt là GMOs) là mộtthuật ngữ dùng để chỉ những loài thực vật hoặc động vật được dùng làm thức ăn cho ngườiđã được can thiệp sinh học gây sự biến đổi về gen theo ý muốn của con người thông qua kỹthuật di truyền nhằm mục đích nâng cao dưỡng chất, mùi vị của thực phẩm. Giúp chống lạisâu bệnh và các loại hóa chất gây nguy hại được tốt hơn [14][15].Về nguyên tắc GMOs chỉ được biến đổi về gen mang tính có lợi, nâng cao khả năng chốngchịu đối với điều kiện tự nhiên, sâu bệnh và các hóa chất độc hại còn tồn dư trong môitrường sinh trưởng giúp thu hoạch vụ mùa bội thu hơn mà không can thiệp vào thành phầndinh dưỡng của thực phẩm. Bên cạnh đó, biến đổi gen cũng giúp sản phẩm thu hoạch cómàu sắc đẹp hơn, vòng đời lâu hơn (kéo dài thời gian bảo quản ở điều kiện tự nhiên) hoặctạo ra những loại trái cây không hạt như dưa hấu, nho, thanh long, cà chua, ổi…[7][16]. 533 Hình 1. Thực phẩm biến đổi gen1.2 Tiêu chuẩn kiểm tra thực phẩm biến đổi gen và ký hiệu bao bì thực phẩmThực phẩm biến đổi gen lưu hành trên thị trường Việt Nam phải thông qua kiểm tra nghiêmngặt theo tiêu chuẩn ISO, TCVN… và ở các khu vực khác như EU (châu Âu), FDA (Hoa Kỳ)đồng thời phải thể hiện rõ trên bao bì về nguồn gốc và thành phần biến đổi gen, thực phẩmcó chứa vi sinh vật biến đổi gen, sản phẩm của vi sinh vật biến đổi gen trên thị trường lớnhơn 5% mỗi thành phần thì phải thể hiện thông tin liên quan đến loài vi sinh vật biến đổi genđó trên bao bì. WHO và FAO đã quy ước lấy chữ số để ký hiệu về thực phẩm đã qua biếnđổi gen, tem nhãn 5 chữ số và bắt đầu bằng chữ số 8: 84139 Hình 2. Ký hiệu tem nhãn và chữ số nhận biết thực phẩm biến đổi gen [14][15]Tại Việt Nam, hiện nay đối với việc phân tích và kiểm định thực phẩm biến đổi gen được ủythác cho Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia và đang phân tích cácGMOs trên các nền mẫu khác nhau [14][15].Định lượng ngô biến đổi gen - MON 810, phương phápRT-PCR.Định lượng ngô biến đổi gen - BT 176, phương phápRT-PCR.Định lượng ngô biến đổi gen - TC-1507, phương phápRT-PCR.Định lượng tương đậu biến đổi gen dòng GTS40-3-2, phương phápReal Time PCR.Định lượng tương đậu biến đổi gen dòng GTS40-3-2, phương phápReal Time PCR.Phát hiện thực phẩm biến đổi gen dựa trên trình tự NOS-TERMINATOR.Phát hiện protein CP4-EPSPS trong thực phẩm biến đổi gen5342 PHƯƠNG PHÁP BIẾN ĐỔI GENBiến đổi gen (GMOs) là một công nghệ liên quan đến việc chèn DNA vào bộ gen của mộtsinh vật. Để tạo ra thực vật biến đổi gen, DNA mới được chuyển vào tế bào thực vật. Thôngthường từ các tế bào sau đó được nuôi cấy mô và phát triển thành cây. Hạt giống được tạora bởi những cây này sẽ thừa hưởng DNA mới. Việc sửa đổi gen của thực vật liên quan đếnviệc thêm một đoạn DNA cụ thể vào bộ gen của thực vật, tạo cho nó những đặc điểm mớihoặc khác biệt. Điều này có thể bao gồm việc thay đổi cách cây phát triển hoặc làm cho câycó khả năng chống lại một loại bệnh cụ thể. DNA mới trở thành một phần của bộ gen mà hạtgiống do những cây này tạo ra sẽ chứa những biến thể về gen đó [13].Đầu tiên cần xác định tính trạng mong muốn ở các sinh vật cần biến đổi gen bằng cách quansát xem có sinh vật nào có tính trạng mong muốn tương tự để tiến hành cắt dán gen. Ví dụmuốn tạo ra gạo vàng có khả năng sản xuất tiền tố Vitamin A thì người ta tiến hành sàng lọcv ...