Trượt chuyển vạt kết mạc vùng rìa phối hợp áp Mitomycin trong phẫu thuật mộng thịt qua 107 mắt

Bài viết tập trung đánh giá sự an toàn, tính hiệu quả của phương pháp trượt chuyển vạt kết mạc vùng rìa phối hợp với áp Mitomycin 1 lần trong phẫu thuật điều trị mộng thịt nguyên phát và tái phát trên 107 mắt của 80 bệnh nhân, qua thời gian theo dõi trung bình 12 tháng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trượt chuyển vạt kết mạc vùng rìa phối hợp áp Mitomycin trong phẫu thuật mộng thịt qua 107 mắtTRƯỢT CHUYỂN VẠT KẾT MẠC VÙNG RÌA PHỐI HỢP ÁPMITOMYCIN TRONG PHẪU THUẬT MỘNG THỊT QUA 107MẮTNgô Văn PhượngBệnh viện 175-Bộ Quốc phòngTóm tắtĐánh giá sự an toàn, tính hiệu quả của phương pháp trượt chuyển vạt kết mạcvùng rìa phối hợp với áp Mitomycin 1 lần trong phẫu thuật điều trị mộng thịt nguyênphát và tái phát trên 107 mắt của 80 bệnh nhân, qua thời gian theo dõi trung bình 12tháng.Kết quả: tỷ lệ tái phát 2,8%, không có trường hợp nào đe doạ giảm thị lực vàcác biến chứng khác. Đây là phẫu thuật ít sang chấn nhất, có tỷ lệ tái phát thấp nhất.Mộng thịt là một tổ chức kết mạcđàn hồi, tân tạo, thường gặp ở góc trongkhe mi, có tính chất tiến triển xâm lăngvào giác mạc, đe doạ thị lực và thẩm mỹ.Theo thống kê của Viện mắt Trung ươngHà nội 1996, tỷ lệ người bị mộng thịtchiếm 5,24% trong tổng dân số điều tra.Do tỷ lệ tái phát cao 30-50%[4],nên vấn đề chính trong phẫu thuật mộnglà ngăn ngừa tái phát. Có nhiều phươngpháp điều trị phối hợp nhằm hạ thấp tỷ lệtái phát. ở nước ngoài, nếu như cách đây10 năm, cắt mộng đơn thuần có tỷ lệ táiphát 55%, thì với ghép kết mạc tự thânhiện nay, tỷ lệ tái phát chỉ còn 10,3%[5].Lucio Burato vừa ghép mộng vừa phốihợp áp Mitomycin (MMC) đã hạ tỷ lệ táiphát còn 6%.ở trong nước, Lê Thị Ngọc LanBệnh viện Mắt trung ương Hà nội điềutrị cắt mộng đơn thuần phối hợp ápMMC có tỷ lệ tái phát 4%. Nguyễn VănĐàm, Quân y viện 103 điều trị ghép kếtmạc vùng rìa tự thân có tỷ lệ tái phát11,36%[1]. Tại Bệnh viện Mắt TP HồChí Minh, Trịnh Bạch Tuyết ghép kếtmạc rời của chính thân mộng có tỷ lệ táiphát 4,5%[2], Trần Hải Yến ghép kếtmạc xoay phối hợp áp MMC có tỷ lệ táiphát 5,1% so với nhóm chứng ghép kếtmạc xoay mà không áp MMC tái phát36,1%[3].Mục đích của chúng tôi nhằm đánhgiá sự an toàn, tính hiệu quả của phươngpháp trượt chuyển vạt kết mạc vùng rìa(ghép xoay tại chỗ) phối hợp với ápMMC trong điều trị mộng thịt nguyênphát và tái phát, hy vọng đề xuất 1phương pháp phẫu thuật mộng thịt ítsang chấn nhất, có tỷ lệ tái phát thấpnhất.ĐốI TƯợNG Và PHƯƠNG PHáP28Làm sạch diện củng mạc và giácmạc nơi mộng xâm lấn.Cắt bỏ mẩu kết mạc hình tam giácđều cạnh 3mm ở phía dưới.áp 1 lần MMC 0,2mg/ml dưới kếtmạc và diện củng mạc đã bộc lộ trong 3phút, rửa lại bằng Nacl 0,9%/ 20ml.Trượt chuyển vạt kết mạcvùng rìaphía trên phủ lên diện củng mạc đã bộclộ (ghép xoay tại chỗ).Khâu 1 mũi chỉ silk 8/0 ở đầumộng xuống kết mạc cùng đồ dưới.1.Đối tượng nghiên cứu:Bệnh nhân được chẩn đoán mộngthịt nguyên phát và tái phát ở các giaiđoạn (theo phân loại về giải phẫu họccủa Cornand), không có bệnh lý viêm kếtmạc, giác mạc đi kèm, từ tháng 10 / 2002đến 6 / 2004.2.Phương pháp nghiên cứu:Loạt ca ngẫu nhiên, tiền cứu theochiều dọc.3.Kỹ thuật mổ:Bóc tách đầu và thân mộng, táchkết mạc sát rìa ra 2 phía trên và dưới, lấybỏ tổ chức xơ dưới thân mộng.SơSơ đồ phẫu thuật: A trượt đến B,B trượt đến DKhâu 1 mũi chỉ silk 8/0 ở đầu mộng với kết mạc cùng đồ dưới4.Theo dõi, đánh giá:Thị lực, nhãn áp, các biến chứngThời gian theo dõi ít nhất 6 tháng,nhiều nhất 18 tháng, trung bình 12 tháng.Theo dõi sự tái phát, chúng tôidùng định nghĩa tái phát theo Allan: Đólà sự xuất hiện mô xơ-mạch máu trongnền mộng bị cắt bỏ với đầu mộng xâmlấn vào vùng rìa cho đến giác mạc, đượcquan sát dưới sinh hiển vi [2].KếT QUảTừ tháng 10/ 02 đến 6/ 04 có 80bệnh nhân với 107 mắt, MP:31, MT:22,2M:27.Tuổi thấp nhất 27, cao nhất 86,trung bình 54 tuổi.Nam 42 trường hợp, nữ 38 trườnghợp.Mộng nguyên phát 98 mắt (91,6%)Mộng tái phát 9 mắt (8,4%)29Thị lực như trước mổ 101 mắt(94%), tăng 2 hàng trên bảng thị lực trởlên 7 mắt (6%). Không có trường hợpnào đe doạ giảm thị lực và những biếnchứng như viêm giác mạc chấm, kết mạcchậm liền, u hạt kết mạc, nhuyễn củngmạc…Tỷ lệ tái phát 3/107 (2,8%).mạc rời hoặc di chuyển bằng cách tạothêm đường rạch kết mạc vuông góc vớirìa ở 12h (Trần Hải Yến). Chúng tôichọn phương pháp trượt chuyển vạt kếtmạc vì tổ chức kết mạc rất đàn hồi, chỉcần tách sát rìa về phía 12h, ít phải cắttrên tổ chức kết mạc mà vẫn bảo đảmphủ được giác củng mạc vùng mộng xâmlấn bằng tổ chức kết mạc lành.Nếu chỉ ghép kết mạc tự thânkhông thôi, tỷ lệ tái phát là11,36%[1](Nguyễn Văn Đàm) hoặc 36,1% [3](Trần Hải Yến). Để giảm thiểu tỷ lệ táiphát, nhiều tác giả vừa phẫu thuật ghépkết mạc vừa phối hợp áp MMC nhưLucio Burato có tỷ lệ tái phát 6%, TrầnHải Yến có tỷ lệ tái phát 5,1%.MMC là chất chống ung thư đượcchiết xuất từ nấm Streptomyces 1956 tạiNhật, ức chế chọn lọc lên AND, ARN dođó ức chế tổng hợp protein của tế bào,ngăn chặn tăng sinh mô sợi, được sửdụng lần đầu dưới dạng nhỏ sau phẫuthuật mộng thịt tại Nhật 1963, tại Mỹ1988. Tỷ lệ tái phát giảm đáng kể cộngvới sự đơn giản trong cách sử dụng đãlàm cho MMC ngày càng được sử dụngrộng rãi. Tuy nhiên, MMC nhỏ nhiều lầnvà nhiều ngày sau phẫu ...