TUỔI TRẺ VUA TRẦN NHÂN TÔNG 1

TUỔI TRẺ VUA TRẦN NHÂN TÔNG 1Nguồn tư liệu cho việc nghiên cứu cuộc đời và sự nghiệp của vua Trần Nhân Tông cơ bản như đã trình bày trên. Từ các nguồn tư liệu này, ta biết vua Trần Nhân Tông sinh vào ngày 11 tháng 11 năm Nguyên Phong thứ 8 (1258). Khi mới sinh, ĐVSKTT 5 tờ 38a8-b1 đã mô tả như “được tinh anh của thánh nhân, đạo mạo thuần túy, nhan sắc như vàng, thể chất hoàn toàn, thần khí tươi sáng, hai cung đều cho là lạ, gọi là Kim Tiên đồng tử, vai...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TUỔI TRẺ VUA TRẦN NHÂN TÔNG 1 TUỔI TRẺ VUA TRẦN NHÂN TÔNG 1Nguồn tư liệu cho việc nghiên cứu cuộc đời và sự nghiệp của vua Trần Nhân Tôngcơ bản như đã trình bày trên.Từ các nguồn tư liệu này, ta biết vua Trần Nhân Tông sinh vào ngày 11 tháng 11năm Nguyên Phong thứ 8 (1258). Khi mới sinh, ĐVSKTT 5 tờ 38a8-b1 đã mô tảnhư “được tinh anh của thánh nhân, đạo mạo thuần túy, nhan sắc nh ư vàng, thểchất hoàn toàn, thần khí tươi sáng, hai cung đều cho là lạ, gọi là Kim Tiên đồng tử,vai bên tả có nốt ruồi đen, cho nên có thể cáng đáng được việc lớn”.Thánh đăng ngữ lục tờ 14b1-7, đối với thời gian trước khi sinh vua Trần NhânTông, còn nói tới giấc mộng mà Nguyên Thánh Hoàng thái hậu mơ thấy: “Xưahoàng thái hậu Nguyên Thánh thường mơ thấy người thần trao cho hai cây gươmbảo: ‘Thượng đế có lệnh, cho ngươi tự chọn’. Thái hậu bất chợt rất vui, bỗng lấyđược cây gươm ngắn,do thế mà có mang”.1 Những tình tiết này sau đó ChânNguyên đã viết lại thành thơ trong Thiền tông bản hạnh: 1Thánh mẫu là mẹ lòng hòa có nhân,Giấc hòe thoắt nhập đêm xuân,Chiêm bao xẩy thấy thần nhân một người.Cao cả tượng sứ nhà trời,Trao cho lưỡng kiếm có lời bảo vây.Hoàng hậu sực thức đêm chầy,Thấy điềm sự lạ tâu bày Thánh Tông.Lòng vua thấy vậy cực mừng,Bàn mộng thốt rằng ấy trời tộ taSau khi có thai, Thánh đăng ngữ lục lại chép tiếp cuộc sống của Hoàng thái hậuNguyên Thánh vẫn diễn ra bình thường, không có những quan tâm gì đặc biệt đếnviệc nuôi dưỡng và bảo vệ thai, mà vào thời bấy giờ tại nước ta, đặc biệt trong giớithượng lưu, đã trở thành một tập quán quen thuộc và phổ biến: “Trong nhữngtháng dưỡng thai, bà không lựa chọn các món kỡ thai. Nhà bếp dâng gì liền ăn, màthai vẫn không bị hư tổn. Thái hậu biết là mình có nơi giúp đỡ”. Tình tiết nàyThiền tông bản hạnh không diễn tả lại, chỉ viết:Từ ngày chiêm bao đã qua Hoànghậu thọ thai càng hòa tốt tươi.Rồi sau đó khi vua Trần Nhân Tông sinh ra, Thánh đăng ngữ lục, giống nh ưĐVSKTT đã ghi nhận một hiện tượng là cậu bé Trần Nhân Tông đã có màu vànglúc mới sinh, và trên vai phải có nốt ruồi đen: “Đến khi vua ra đời, màu da nhưvàng ròng. Thánh Tông đặt tên là Kim Phật. Bên vai phải vua còn nốt ruồi đen nhưhạt đậu lớn. Kẻ thức giả bảo: ‘Ngày khác chắc chắn có thể gánh vác việc lớn’ ”.Chi tiết này Thiền tông bản hạnh đã mô tả lại khá dài dòng qua những câu thơ:Mãn nguyệt no tháng thoát thaiMình vàng kim sắc tướng ngài lạ thayVua cha thốt bảo rằng bayHai ta có đức sinh nay Bụt vàng.Hữu kiên nốt ruồi bên nươngThuật sĩ xem tướng đoán lường rằng bây:Thái tử trí cả bằng nayGánh việc đại khí làm thầy mười phương.Khi lớn, vua Trần Nhân Tông đ ược vua cha đặt tên là Khâm và chăm lo giáo d ụckỹ càng, để chuẩn bị cho việc kế tục sự nghiệp lãnh đạo quốc gia sau này. Các tưliệu Việt Nam không cho biết rõ. Thánh đăng ngữ lục tờ 15b8 chỉ bằng lòng viết:“Điều Ngự tính vua thông minh, đa năng hi ếu học, xem trải mọi sách, thông nộingoại điển”. Còn Thiền tông bản hạnh thì viết hai câu:Cha mẹ dưỡng dục yêu thươngĐặt hiệu cho chàng là Điều Ngự VươngNhưng Trần Quang Chỉ, khi đề từ cho bức tranh Trúc Lâm đại sĩ xuất sơn đồ, đãcho ta biết khá rõ những gì mà Trần Nhân Tông đã được nuôi dạy, lúc còn trẻ:“Khi lớn, ngài học thông tam giáo và hiểu sâu Phật điển. Ngay cả thiên văn, lịchsố, binh pháp, y thuật, âm luật, không thứ gì là không mau chóng nắm được sâusắc”. Như thế, vua Trần Nhân Tông đã thừa hưởng một nền giáo dục hết sức rộngrãi, với một tinh thần cởi mở, kết hợp kiến thức khoa học với văn chương, quân sựvới âm nhạc. Đây là truyền thống giáo dục Việt Nam và Phật giáo Việt Nam, màta đã thấy xuất hiện từ thời Mâu Tử và Khương Tăng Hội.Đến năm 16 tuổi, tức năm Giáp Tuất (1274), ĐVSKTT 5 tờ 34a4-5 cho biết:“Tháng 12 sắc phong hoàng trưởng tử Khâm làm Hoàng thái tử, lấy con gái trưởngcủa Hưng Đạo Vương làm phi cho Thái tử”. Về sự kiện này, theo Thánh đăng n gữlục tờ 16b7 - 18a1 thì vua cha tính chuyện truyền ngôi cho, song vua Trần NhânTông từ chối, muốn nhường lại cho em mình là Đức Việp. Sau khi không đượcphép nhường ngôi Hoàng thái tử cho em, Thánh đăng ngữ lục còn cho ta biết việcvua Trần Nhân Tông lấy vợ và những cảm nghĩ của ông: “Năm vừa 16, được lậplàm Hoàng thái tử, Điều Ngự cố từ ba lần, xin cho em thay mình, nhưng đềukhông được. Đem trưởng nữ của Nguyên Từ quốc mẫu cho làm vợ, tức là Tháihậu Khâm Từ. Duyên cầm sắc tuy hài hòa, nhưng lòng vua thì rất nhạt nhẽo”.Chi tiết này Thiền tông bản hạnh chỉ ghi lại sơ sài qua mấy câu, mà không đề cậpđến việc lấy vợ:Tuổi mới mười sáu niên phươngVua cha định liệu cho thăng trị vìĐiều Ngự hai phen tâu quìKhiến nhường cho em trị vì thay anh.Thái tử lòng muốn tu hànhNhìn xem phú quí tâm tình nhưng nhưngTuy ở điện bệ Đông cungLòng hằng giữ nhớ tôn phong nhà thiềnVì đối với người vợ mới, vua Trần Nhân Tông “tâm tình nhưng nhưng”, nênThánh ...