UNG THƯ XUẤT PHÁT TỪ NANG QUANH CHÓP RĂNG

Mục tiêu: Rất ít trường hợp ung thư xương hàm nguyên phát xuất phát từ nang chân răng đã được nêu trong y văn thế giới. Phương pháp: Chúng tôi trình bày một trường hợp rất hiếm gặp ung thư biểu mô tế bào vẩy xuất phát từ vỏ bao của một nang quanh chóp răng nhiễm trùng trên răng cửa trên, ở một bệnh nhân nam 37 tuổi, với đầy đủ các đặc điểm lâm sàng và mô bệnh học. Kết quả: Khảo sát mô học cho thấy vùng chuyển tiếp từ các tế bào biểu mô lót...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
UNG THƯ XUẤT PHÁT TỪ NANG QUANH CHÓP RĂNG UNG THƯ XUẤT PHÁT TỪ NANG QUANH CHÓP RĂNG TÓM TẮT Mục tiêu: Rất ít trường hợp ung thư xương hàm nguyên phát xuất phát từ nang chân răng đã được nêu trong y văn thế giới. Phương pháp: Chúng tôi trình bày một trường hợp rất hiếm gặp ung thư biểu mô tế bào vẩy xuất phát từ vỏ bao của một nang quanh chóp răng nhiễm trùng trên răng cửa trên, ở một bệnh nhân nam 37 tuổi, với đầy đủ các đặc điểm lâm sàng và mô bệnh học. Kết quả: Khảo sát mô học cho thấy vùng chuyển tiếp từ các tế bào biểu mô lót bao nang lành tính biến đổi thành tế bào vẩy ác tính. Kết luận: Phản ứng dương tính khi nhuộm hóa mô miễn dịch dương tính với cytokeratin 19 đã cung cấp thêm bằng chứng về sự biến đổi ác tính của nang quanh chóp răng này. ABSTRACT Objectives: Very rare cases of primary intraosseous carcinoma of the jaws arising from radicular cyst have been reported in the world literature. Method: A case of squamous cell carcinoma, originating from the lining of an infected periapical cyst, related to non vital upper incisors was described in a 37 year-old male patient with its clinical and histopathological features. Result: The histological examination demonstrated of a transition zone from benign stratified squamous epithelium to carcinomatous epithelium. Conclusion: a positive immunohistochemical expression of cytokeratin 19, sustained the evidence of potential, though extremely rare, malignant transformatiom of the epithelial lining of radicular cysts. MỞ ĐẦU Nang quanh chóp răng (nang chân răng) là loại nang phổ biến nhất ở xương hàm. Nguyên nhân tạo nang được cho là do nhiễm trùng từ tủy răng dẫn đến nhiễm trùng mạn tính ở vùng quanh chóp răng, từ đó kích thích những biểu mô còn sót Malassez ở vùng này tăng sinh. Loại nang này không có tiềm năng phát triển thành bướu như thường gặp ở một số nang tăng trưởng do răng là nang nguyên thủy, nang thân răng. Tuy nhiên, nang quanh chóp răng cũng có thể tiến triển thành bướu ác mặc dù điều này rất hiếm khi xảy ra. Chúng tôi trình bày một trường hợp ung thư tế bào gai xuất phát từ biểu mô lót của một nang quanh chóp răng hàm trên nhằm cung cấp thêm một bằng chứng về khả năng hóa ác của nang quanh chóp răng. TÓM TẮT BỆNH ÁN Bệnh nhân Trần Phước Đức, nam, 37 tuổi, thường trú tại B13/13 Quốc lộ 50- Bình Chánh, nghề nghiệp buôn bán, đến khám tại khoa Răng Hàm Mặt Trường Đại học Y Dược Tp.HCM vào ngày 20/10/1999, do b ị sưng đau vùng môi trên. - Bệnh sử: Sưng đau vùng môi trên đã xảy ra nhiều lần trong suốt 15 năm qua, sau khi làm răng giả có chốt kim loại và thân răng nhựa ở các răng cửa trên. Tự mua thuốc uống thấy giảm hết (không rõ loại) nhưng rồi lại tái phát. Khoảng 4 tháng nay, sưng đau lại nhưng uống thuốc không giảm, bệnh nhân đến Bệnh viện Nguyễn Tri Phương khám và được giới thiệu tới khoa Răng Hàm Mặt của trường để điều trị. Gia đình và bệnh nhân không có tiền sử bệnh về bướu. Bệnh nhân không có thói quen hút thuốc, uống rượu. - Khám lâm sàng: Tổng trạng trung bình. Môi trên sưng đỏ đau. Đáy hành lang lấp đầy từ răng 1.2 đến răng 2.1, phập phều, đau. N ướu sưng đỏ. An thoát mủ ra được qua một lỗ dò nhỏ ở niêm mạc xương ổ răng mặt ngoài của răng 1.1. Không có dấu hiệu sưng phồng vỏ xương; răng không di lệch và không lung lay. Hạch dưới hàm hai bên đường kính 1cm, chắc, di động, hơi đau. - Chụp phim quanh chóp các răng trước trên và phim mặt nhai hàm trên phát hiện răng 1.2 đến 2.1 là răng chốt, không có điều trị nội nha, phiến cứng xương ổ bị đứt đoạn ở vùng chóp và quanh chóp các răng này có 1 tổn thương thấu quang rõ tương đối tròn, đường kính khoảng 3 cm, giới hạn tương đối rõ, nhưng bờ có chỗ hơi lởm chởm, không có đường viền cản quang và chân răng không bị tiêu ngót. Lâm sàng và hình ảnh x quang gợi ý chẩn đoán là nang quanh chóp răng 1.2 và 1.1 nhiễm trùng. - Bệnh nhân được tháo răng chốt răng 1.2, 1.1 và 2.1; điều trị nội nha các răng này, và được mổ lấy nang. Thật không may, chẩn đoán giải phẫu bệnh là ung thư tế bào gai biệt hóa rõ độ I. Sau khi xin hội chẩn lại lam, cắt thêm những lát cắt khác trên mẫu bệnh phẩm để khảo sát thêm, chẩn đoán xác định đây là một trường hợp ung thư tế bào gai xuất phát từ vỏ bao của nang quanh chóp răng. - Sau đó, bệnh nhân được chuyển đến Trung Tâm Ung Bướu tháng 12/ 1999. Khám lâm sàng, X quang phổi và siêu âm vùng bụng không phát hiện di căn hạch hay di căn xa. Bệnh nhân được phẫu thuật cắt xương hàm trên bán phần (20/02/2000). Sau mổ chuyển đến Viện Răng Hàm Mặt để tạo hình và phục hình vùng thiếu hổng ở xương hàm trên. Theo dõi hơn một năm, không thấy có dấu hiệu tái phát tại chỗ hay di căn. Kết quả giải phẫu bệnh Đại thể Mẫu bệnh phẩm mổ lấy nang có kích thước 2x3x3 cm, bở vụn, nằm trong một hố ...