Vài điều về DÂU DA (Giâu Gia)

Cây Dâu da hay Giâu gia là một cây cho trái ăn khá ngon nhưng tương đối chưa được phổ biến rộng rãi lắm tại Việt Nam. Cây được FAO xem là một số tiềm năng kinh tế tại một số quốc gia Đông Nam Á như Thái lan, Miến điện.. Tại Việt Nam, cách viết tên Dâu da vẫn chưa được mọi người đồng ý, có nhiều tác giả viết là Dâu gia, Giâu gia, Giâu da.. Ngoài ra tên Dâu da còn được gọi 2 cây..khác hẳn nhau: Dâu da xoan (dành cho Allospondias lakonensis thuộc họ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vài điều về DÂU DA (Giâu Gia) Vài điều về DÂU DA (Giâu Gia) Cây Dâu da hay Giâu gia là một cây cho trái ăn khá ngon nhưngtương đối chưa được phổ biến rộng rãi lắm tại Việt Nam. Cây được FAOxem là một số tiềm năng kinh tế tại một số quốc gia Đông Nam Á như Tháilan, Miến điện.. Tại Việt Nam, cách viết tên Dâu da vẫn chưa được mọi người đồng ý,có nhiều tác giả viết là Dâu gia, Giâu gia, Giâu da.. Ngoài ra tên Dâu da cònđược gọi 2 cây..khác hẳn nhau: Dâu da xoan (dành cho Allospondiaslakonensis thuộc họ Anacardiaceae) và Dâu da đất = Baccaurea ramiflorathuộc họ Euphorbiaceae Ngay tên Giâu gia xoan cũng có sự khác biệt giữa các nhà chuyên vềthực vật : Theo GS Phạm Hoàng Hộ, trong Cây có vị thuốc tại Việt NamDâu gia xoan là Clausena excavata thuộc họ Rutaceae (?) Bài này xin trình bày riêng về Cây Dâu da đất, thường gặp tại NamViệt Nam, đặc biệt là tại Lái Thiêu, Búng.. Trong tập sách Giá trị dinh dưỡng của Trái cây, chúng tôi có trìnhbầy về trái Bòn bon, một trái cây khác hẳn Giâu gia (một số bài trên cácwebsite đã nhầm lẫn khi cho hai cây là một). Bên cạnh đó còn có một tráicây khác rất giống với Giâu gia là Chàm Rai, tên Thái của cây Baccaureapolyneura. BS Nguyễn lê Đức một nhà nghiên cứu Phật học tại Jacksonville,Florida đã giúp giải thích : Ca dao miền Nam có câu: Coi ngoài rạch Bà Nghè, dòng trắng hây hây tờ quyến trải Ngó lên giòng Ông Tố, cây xanh nghịt nghịt lá chàm rai Rạch Bà Nghè là Rạch Thị Nghè.. Khi xưa giâu gia mọc đầy giồng(cù lao) Ông Tố, dân Xiêm sang Bến nghé buôn vẫn gọi là Chàm rai, còndân địa phương lại gọi là trái Búng, nên có tên địa danh Búng tại Lái Thiêu.. Tài liệu của Võ văn Chi (Sách tra cứu tên cây cỏ Việt Nam) ghi nhậncác loài Baccaurea tại Việt Nam gồm: Baccaurea harmandii = Giâu gia lông, giâu gia Harmand B. hienii = Giâu gia lá to. B. oxycarpa = Giâu gia quả nhọn, A luân, Sacoi. B. ramiflora, còn có các tên đồng nghĩa B. sapida, B. cauli flora =Giâu gia đất. B. silvestris (hay B. annamensis)= Giâu tiên, Giâu đất, Giâu gia vỏ đỏ,Búng, Chọt chệt. Một số tài liệu khác xếp chung 2 loài B. ramiflora và B. sylvestrisđồng thời ghi thêm loài Baccaurea motleyana= Giâu gia lá soăn? Baccaurea ramiflora = B. sapida Cây thường gặp tại các quốc gia Á châu kể cả Việt Nam, và đượctrồng tại Ấn độ, Mã lai. Tại Trung Hoa cây mọc tại những vùng cao độ 100-1000m ở Quảng đông, Quảng tây, Vân nam. Các tên thường gọi : Burma grape; Thái lan : Mafai, mak fai pa; Miếnđiện : kazano; Cambodia : phnhiew ; Ấn độ : leteku..Trung Hoa : Mộc nạiquả (mu nai guo) Tại Việt Nam: tên gọi theo B. sylvestris.. Cây thuộc loại thân mộc, mọc chậm, cao trung bình10-15m, có thểđến 25m, đường kính thân có thể đến 60 cm . Cây thích hợp với nhiều điềukiện thổ nhưỡng khác nhau. Cành non mảnh và nhẵn, lá thường tập họp tạicác cành non. Lá hình tròn dài, nhọn tại 2 đầu, dài 10-20cm, ngang 3-9cm.Phiến lá dày, lá kèm có lông ở cả 2 mặt. Hoa màu vàng nhạt, mọc thànhchùm dài ở nách, trên các thẹo lá, lưỡng phái. Hoa đực có 4-5 đài, 6-10 nhị;hoa cái 6-7 đài, bầu hoa hình cầu phủ lông tơ. Bầu hoa có 2-4 ô, mỗi ô chứa2 noãn. Quả mọng, hình cầu, vỏ hơi nhám co màu từ ngà, vàng nhạt sangđến hồng nhạt, đỏ và tím, đường kính 2.5- 3.5 cm. Quả có 3 ngăn, mỗi ngăncó 1 hạt. Hạt màu đỏ tím, lớn 1- 1.3 cm được bọc bằng một lớp cơm dàymàu trắng đục chứa nhiều nước có vị ngọt, đôi khi hơi chua. Cây trổ hoa vào các tháng 2-3 và quả chín vào các tháng 6-8. Các nghiên cứu của FAO tại Thái Lan ghi nhận : quả giâu gia đất chỉđược xem là một loại quả ít giá trị kinh tế, chỉ được ăn tại địa phương vàkhông có triển vọng để phát triển (FAO Corporate Doc ument Repository :Under-utilized tropical fruits of Thailand). Tuy nhiên, tại Việt Nam hiệnđang có một số dự án phát triển việc trồng giâu gia đất tại các tỉnh miềnTrung như Phú Yên.. theo ước tinh năng suất của cây khi được 5-8 tuổi, cóthể cho mỗi cây 30- 50 kg quả/năm. Baccaurea motleyana Cây được gọi là Rambai hay rambi tại Philippines, mai-fai-farang tạiThái lan. Cây mọc hoang tại vùng Nam Trung Hoa, Thái lan, Cambodia và khuvực Malacca, đôi khi được trồng tại Bắc Mã lai và Thái lan. Theo tài liệ uFlora of China thì cây cũng có tại Việt Nam.. Cây mọc chậm, thường cao 9-12m, đôi khi đến 18m, thân ngắn vàchắc. Lá soăn xanh đậm dài 15- 33 cm , rộng 7- 15 cm mặt trên có gân nổi,mặt dưới xanh-nâu, có lông. Hoa đực nhỏ có mùi thơm, mọc thành chùm dài25- 75 cm và hoa cái thành chùm ngắn hơn 7- 15 cm . Hoa dực và cái mọcriêng trên từng cây. Hoa không có cánh hoa, chỉ có lá đài. Quả mọc thànhchùm treo từ các cành già hay ngay trên thân. Quả hình trứng thuôn, dài 2.5-4.5 cm rộng 2.5 cm, có vỏ nhung, mỏng màu đỏ salmon hay nâu vàng khichín hơi nhăn lại. Q ...