Về nguyên tắc phân phối đảm bảo công bằng xã hội ở nước ta hiện nay - Lê Hữu Tầng

Nhằm giúp các bạn chuyên ngành Xã hội học có thêm tài liệu tham khảo, mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết "Về nguyên tắc phân phối đảm bảo công bằng xã hội ở nước ta hiện nay" dưới đây. Nội dung bài viết trình bày nguyên tắc phân phối theo lao động, nguyên tắc phân phối theo cống hiến,... Hy vọng nội dung bài viết phục vụ hữu ích nhu cầu học tập và nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Về nguyên tắc phân phối đảm bảo công bằng xã hội ở nước ta hiện nay - Lê Hữu TầngX· héi häc sè 1 (73), 2001 3gãp ý kiÕn vµo c¸c v¨n kiÖn tr×nh ®¹i héi ix cña ®¶ng VÒ nguyªn t¾c ph©n phèi ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi ë n−íc ta hiÖn nay Lª H÷u TÇng Dù th¶o B¸o c¸o chÝnh trÞ cña Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng khãa VIIItr×nh §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng ®· ghi râ môc tiªu chung cñagiai cÊp c«ng nh©n vµ toµn d©n téc ta lµ ®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x·héi, d©n giµu, n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh. Trong bµi viÕt nµychóng t«i chØ xin ®Ò cËp ®Õn mét thµnh tè cña môc tiªu chung Êy: ®ã lµ viÖc thùc hiÖnc«ng b»ng x· héi nh»m t¹o ra mét x· héi c«ng b»ng. Tr−íc hÕt, cÇn nãi r»ng c«ng b»ng x· héi lµ kh¸i niÖm mang tÝnh lÞch sö, bÞquy ®Þnh bëi hoµn c¶nh lÞch sö cô thÓ. Cã thÓ nãi, mçi x· héi ®Òu cã chuÈn mùc riªngcña m×nh vÒ c«ng b»ng x· héi do hoµn c¶nh lÞch sö cô thÓ cña x· héi ®ã quy ®Þnh. Ch¼ng h¹n, trong chÕ ®é c«ng x· nguyªn thñy th× c«ng b»ng x· héi chØ cãnghÜa lµ mäi ng−êi ®Òu ph¶i tu©n theo trËt tù ®· ®−îc céng ®ång thõa nhËn, ai viph¹m sÏ bÞ trõng ph¹t. Khi xuÊt hiÖn së h÷u t− nh©n th× néi dung cña kh¸i niÖm c«ng b»ng còng thay®æi: sù c«ng b»ng ë ®©y ®−îc xem xÐt trong mèi quan hÖ víi ®Þa vÞ x· héi. Theo arixtèt,c«ng b»ng lµ sù b×nh ®¼ng gi÷a nh÷ng ng−êi cã cïng ®Þa vÞ x· héi. Cßn sù bÊt b×nh ®¼nggi÷a nh÷ng ng−êi kh«ng cã cïng ®Þa vÞ x· héi th× còng ®−îc Arixtèt coi lµ c«ng b»ng. Khi nÒn s¶n xuÊt hµng hãa xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn th× kh¸i niÖm c«ng b»ngcòng thay ®æi, ®Æc biÖt lµ trong chñ nghÜa t− b¶n: ë ®ã, vÒ kinh tÕ, mäi quan hÖ trao®æi ®−îc coi lµ c«ng b»ng khi chóng ®−îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c ngang gi¸. Riªng trong chñ nghÜa x· héi, nh− C.M¸c ®· ®Ò cËp ®Õn trong t¸c phÈm Phªph¸n c−¬ng lÜnh Gotha, c«ng b»ng x· héi ®−îc thÓ hiÖn trong nguyªn t¾c ph©n phèitheo lao ®éng. C.M¸c chØ râ r»ng trong x· héi x· héi chñ nghÜa, sau khi ®· khÊu trõ®i nh÷ng kho¶n cÇn thiÕt ®Ó duy tr× s¶n xuÊt, t¸i s¶n xuÊt còng nh− ®Ó duy tr× ®êisèng cña céng ®ång, toµn bé sè s¶n phÈm cña x· héi cßn l¹i sÏ ®−îc ph©n phèi theonguyªn t¾c: mçi ng−êi s¶n xuÊt sÏ ®−îc nhËn trë l¹i tõ x· héi mét sè l−îng vËt phÈmtiªu dïng trÞ gi¸ ngang víi sè l−îng lao ®éng mµ anh ta ®· cung cÊp cho x· héi (saukhi ®· khÊu trõ sè lao ®éng cña anh ta cho c¸c quü x· héi)1.1 Xem: C.M¸c vµ Ph.¡ng ghen. TuyÓn tËp gåm 6 tËp. TËp 4. Nxb Sù thËt. Hµ Néi-1983. Tr. 474-479. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn4 VÒ nguyªn t¾c ph©n phèi ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi ë n−íc ta hiÖn nay §©y lµ mét nguyªn t¾c ph©n phèi c«ng b»ng v× ë ®©y tÊt c¶ nh÷ng ng−êi s¶nxuÊt ®Òu cã quyÒn ngang nhau tham dù vµo quü tiªu dïng x· héi khi lµm mét c«ngviÖc ngang nhau. Nh−ng ®ã lµ nguyªn t¾c ph©n phèi trong chñ nghÜa x· héi. Cßn chóng ta ®angtrong thêi kú qu¸ ®é ®i lªn chñ nghÜa x· héi, h¬n thÕ n÷a, l¹i lµ qu¸ ®é ®i lªn chñnghÜa x· héi sau suèt bao n¨m chiÕn tranh víi sù cèng hiÕn, kÓ c¶ mÊt m¸t, hy sinhcña biÕt bao con ng−êi th× cÇn thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi nµo? §¹i héi VI - §¹i héi më ®Çu cña thêi kú ®æi míi - ®· kh¼ng ®Þnh ph¶i thùchiÖn c«ng b»ng x· héi vµ ®iÒu ®ã ®−îc thÓ hiÖn trong nguyªn t¾c ph©n phèi: B¶o®¶m cho ng−êi lao ®éng cã thu nhËp tháa ®¸ng phô thuéc trùc tiÕp vµo kÕt qu¶ lao®éng, cã t¸c dông khuyÕn khÝch nhiÖt t×nh lao ®éng 2, ¸p dông h×nh thøc tr¶ l−¬ngg¾n chÆt víi kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ 3. Nãi c¸ch kh¸c, §¹i héi VI kh¼ng®Þnh ph¶i thùc hiÖn ®óng nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. §¹i héi VII ®· më réng h¬n néi dung cña nguyªn t¾c ph©n phèi ®ã khi viÕt:Thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi, lÊy ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖuqu¶ kinh tÕ lµ chñ yÕu 4, LÊy ph©n phèi theo lao ®éng lµm h×nh thøc chÝnh, khuyÕnkhÝch lµm giµu ®i ®«i víi gi¶m sè nghÌo, n©ng cao phóc lîi x· héi phï hîp víi tr×nh®é ph¸t triÓn kinh tÕ5, Cã chÝnh s¸ch b¶o trî vµ ®iÒu tiÕt thu nhËp gi÷a c¸c bé phËnd©n c−, c¸c ngµnh vµ c¸c vïng6. Nh− vËy, c¶ §¹i héi VI vµ §¹i héi VII ®Òu nhÊn m¹nh ®Õn viÖc ph¶i ph©nphèi theo lao ®éng, lÊy ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinhdoanh lµ chÝnh. Sù nhÊn m¹nh nµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt v× nã kh¾c phôc ®−îc sù ph©nphèi vÒ thùc chÊt mang tÝnh chÊt b×nh qu©n cña thêi kú tËp trung quan liªu bao cÊp.ChÝnh v× vËy, nã ®· cã t¸c dông cuèn hót mäi ng−êi lao vµo s¶n xuÊt kinh doanh,ph¸t huy ®−îc tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña mçi ng−êi vµ ®iÒu ®ã ®· gãp phÇn quanträng lµm t¨ng tr−ëng kinh tÕ, ®−a ®Êt n−íc dÇn dÇn tho¸t khái khñng ho¶ng. Tuy nhiªn, cÇn nhËn xÐt r»ng c¸i ®−îc nhÊn m¹nh ë ®©y míi chØ lµ nguyªn t¾cph©n phèi theo lao ®éng - mét nguyªn t¾c sÏ chØ ®−îc thùc hiÖn triÖt ®Ó trong chñ nghÜax· héi. Cßn trong thêi kú qu¸ ®é ®i lªn chñ nghÜa x· héi, t ...