VI KHUẨN BACILLUS ANTHRACIS VÀ BỆNH THAN - Phần 2

Nơi tàng trữ chủ yếu của B. anthracis là trong đất, tuy nhiên chu kỳ của trực khuẩn than trong đất là một hiện tượng phức tạp. B. anthracis có thể tồn tại trong vài loại đất trong hàng năm nhưng không nhất thiết dẫn đến bệnh. Giai đoạn dinh dưỡng rất cần thiết vì nhờ đó nha bào của vi khuẩn nhân lên đến một mật độ đủ để gây nhiễm cho gia súc chăn thả. Chu kỳ của vi khuẩn trong súc vật ăn cỏ: nhiễm bệnh ® chết ® phóng thích vi khuẩn vào đất và...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
VI KHUẨN BACILLUS ANTHRACIS VÀ BỆNH THAN - Phần 2 VI KHUẨN BACILLUS ANTHRACIS VÀ BỆNH THAN - Phần 2 DỊCH TỄ HỌC VI SINH Nơi tàng trữ chủ yếu của B. anthracis là trong đất, tuy nhiên chu kỳcủa trực khuẩn than trong đất là một hiện tượng phức tạp. B. anthracis có thểtồn tại trong vài loại đất trong hàng năm nhưng không nhất thiết dẫn đếnbệnh. Giai đoạn dinh dưỡng rất cần thiết vì nhờ đó nha bào của vi khuẩnnhân lên đến một mật độ đủ để gây nhiễm cho gia súc chăn thả. Chu kỳ củavi khuẩn trong súc vật ăn cỏ: nhiễm bệnh ® chết ® phóng thích vi khuẩn vàođất và các nguồn nước xung quanh. Biến động về tỉ lệ bệnh mới theo mùa cóthể phản ánh sự thay đổi vể kiểu chăn thả gia súc hoặc phân bố nha bàotrong đất. Sự phác họa chính xác về sự lan rộng nhiễm vi khuẩn trong đất có ýnghĩa thực tế trong mục tiêu loại trừ B. anthracis trong khu vực. GruinardIsland (ngoài khơi bờ biển tây bắc Scotland) là nơi được thử nghiệm chiếntranh sinh học với khoảng 4 x 1014 nha bào. Hơn 40 năm sau nha bào cònđầy đủ độc lực vẫn tồn tại. Năm 1987 việc khử khuẩn B. anthracis trên đảonày với hỗn hợp formaldehyde và nước biển cho thấy có thể loại trừ vikhuẩn này ra khỏi một vùng xác định bằng kỹ thuật đơn giản nhưng tốn kémđáng kể. Việc kiểm soát và phát hiện B. anthracis trong môi trường là vấn đềquan trọng. Một số phương pháp trực tiếp để phát hiện B. anthracis trong đấtđã được báo cáo như dùng môi trường thạch phân lập nhưng cũng không ứcchế chế được hoàn toàn quần thể vi khuẩn trong đất, đặc biệt là B. cereus, B.subtilis, B. polymyxa với một số tính chất khác biệt. Những kỹ thuật này cònhạn chế về độ nhạy, nhưng cho đến nay, hệ thống phân lập và tăng sinh B.anthracis vẫn chưa có. Trong khi nghiên cứu dịch tễ học, các trực khuẩn Gram dương đượcphân lập dựa theo các test qui ước giống như B. anthracis nhưng không sinhnha bào hoặc không gây bệnh than trên thử nghiệm động vật, thường gâynhầm lẫn trên lâm sàng và labo thú y là B. cereus hoặc đơn giản hơn làBacillus spp và vì vậy bị bỏ sót đi một cách không hợp lý. Các ứng dụngmới đây như DNA probes, PCR, các hệ thống phát hiện kháng nguyên độctố đặc hiệu và thử nghiệm kháng thể đơn dòng đã cho thấy có một tỉ lệ cácdòng B. anthracis đã bị mất plasmid mang gen sinh nha bào. CHẨN ĐOÁN Yếu tố quan trọng để chẩn đoán bệnh than là có nguồn gốc tiếp xúcvới tác nhân nhiễm khuẩn. Rất hiếm trường hợp bệnh than không xác địnhđược nguồn gốc tiếp xúc. Nghi ngờ thể da khi bệnh nhân có nổi sẩn không đau, ngứa, thường ởcác vị trí tiếp xúc của cơ thể. Phát hiện trực khuẩn than bằng cách phết quegòn tiệt trùng vào dịch ở các mụn nước sau đó đem nhuộm và nuôi cấy. Chẩn đoán phân biệt: Bệnh do Staphylococci. Bệnh dịch hạch. Bệnh tularemia. Các triệu chứng ban đầu do hít phải trực khuẩn than không đặc hiệuvà giống như các bệnh đường hô hấp trên khác. Đặc điểm của bệnh là vớitiến triển đột ngột đến giai đoạn cấp tính, có tình trạng suy hô hấp nặng. X quang phổi: trung thất dãn rộng là hình ảnh điển hình của bệnh thanthể hô hấp. Thể tiêu hóa: có các triệu chứng viêm dạ dày ruột. Có thể tìm thấy vikhuẩn trong chất nôn và phân của bệnh nhân nhiễm. Một khả năng chẩnđoán khác là bệnh có thể ở mức nặng vừa như lỵ và nhiễm Yersinia. Có thểcó dấu hiệu và triệu chứng của viêm hầu họng nặng như thỉnh thoảng gặp ởnhiễm trùng do Streptococci. Trong viêm màng não và nhiễm trùng huyết nên xác định vị trí nhiễmtrùng tiên phát. KIỂM SOÁT VÀ PHÒNG NGỪA Những năm đầu thế kỷ 20, chính quyền Anh ở Liverpool thực hiệnbiện pháp can thiệp phòng ngừa ở một trạm khử khuẩn bằng formaldehyt.Trước khi đưa vào sử dụng một nguyên liệu nào để sản xuất, tất cả len vàlông dê nhập khẩu trước tiên phải được rửa trong bồn ngâm formaldehyt.Phương pháp này đã khử khuẩn thành công các sợi có nguồn gốc động vật bịnhiễm B. anthracis. Ở Mỹ, việc cải thiện tình trạng vệ sinh công nghiệp giúp làm giảmtiếp xúc với các chất liệu bị nhiễm khuẩn và các hạt khí dung bị nhiễm. Biệnpháp quan trọng nhất là sử dụng thiết bị hút bụi trong giai đoạn đầu của quitrình sản xuất và thiết lập các biện pháp làm sạch môi trường có hiệu quả. Sự đề kháng của nha bào B. anthracis với các tác nhân vật lý và hóahọc phản ánh sự tồn tại của vi khuẩn trong môi trường. Người ta đã chứngminh được sự tồn tại của vi khuẩn trong nhiều năm tại các cơ sở sản xuất màmôi trường bị nhiễm khi sản xuất từ những nguyên liệu nhập khẩu có nguồngốc động vật bị nhiễm. Vì vậy, những nơi này là nguồn lây nhiễm cho côngnhân làm việc tại đây. Cần phải nỗ lực khử khuẩn môi trường ô nhiễm, cómột phương pháp được sử dụng có hiệu quả diệt nha bào B. anthracis làdùng hơi paraformaldehyt. Trong labo các bề mặt nên khử khuẩn với dungdịch hypochlorite 0,5% hoặc phenol 5%, dụng cụ ...