VUA TRẦN NHÂN TÔNG VÀ VỆ QUỐC NĂM 1285 - 4

VUA TRẦN NHÂN TÔNG VÀ CUỘC CHIẾN TRANH VỆ QUỐC NĂM 1285 4Trận Đà Mạc Đà Mạc hay cũng gọi Thiên Mạc, mà sau này có tên bãi Mạn Trù là một bãi đất nằm ven sông Hồng thuộc tỉnh Hưng Yên ngày nay, như Khâm định Việt sử thông giám cương mục 6 tờ 42a3-4 viết: “Sông Thiên Mạc tức hạ lưu sông Phú Lương ở tại bãi Mạn Trù của huyện Đông Yên vùng tỉnh Hưng Yên”. Ở đây, quân ta có một cứ điểm do tướng Trần Bình Trọng chỉ huy. Theo An Nam chí lược 4...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
VUA TRẦN NHÂN TÔNG VÀ VỆ QUỐC NĂM 1285 - 4VUA TRẦN NHÂN TÔNG VÀ CUỘC CHIẾN TRANH VỆ QUỐC NĂM 1285 4Trận Đà MạcĐà Mạc hay cũng gọi Thiên Mạc, mà sau này có tên bãi Mạn Trù là một bãi đấtnằm ven sông Hồng thuộc tỉnh Hưng Yên ngày nay, như Khâm định Việt sử thônggiám cương mục 6 tờ 42a3-4 viết: “Sông Thiên Mạc tức hạ lưu sông Phú Lương ởtại bãi Mạn Trù của huyện Đông Yên vùng tỉnh Hưng Yên”. Ở đây, quân ta có mộtcứ điểm do tướng Trần Bình Trọng chỉ huy. Theo An Nam chí lược 4 tờ 54 thì“ngày 21 Nhâm Thìn đánh vỡ ải Thiên Hán, chém được tướng Bảo Nghĩa Hầu”.Ngày Nhâm Thìn tháng giêng năm Ất Dậu ấy phải là ngày 19, chứ không phải 21.Chắc chắn 21 viết sai của 19, vì đây là những chữ số rất dễ viết lộn. Còn ThiênHán thì rõ ràng chữ Hán viết sai của chữ Mạc vì dạng chữ chúng giống nhau.An Nam truyện của Nguyên sử 209 tờ 7b10 không ghi rõ ngày tháng, nhưng cóchép trận Thiên Mạc và việc quân Nguyên bắt được Kiến Đức Hầu Trần Trọng.Kinh thế đại điển tự lục trong Nguy ên văn loại 41 tờ 27a6-7 cũng chép việc bắtđược Kiến đức Hầu Trần Trọng, nhưng ghi việc này sau trận A Lỗ và ThiênTrường và trước khi vua Trần Nhân Tông rút ra cửa Giao thủy. Trong số nhữngthông tin này, thông tin của An Nam chí lược tương đối chính xác, vì Lê Thực đãghi lại những điều ít nhiều mình có biết tới và có tham gia.Trần Trọng đây chắc chắn là vị anh hùng Trần Bình Trọng của ĐVSKTT. Chỉ cóđiểm khác là, thay vì Bảo Nghĩa Hầu, phía Trung Quốc lại có Kiến Đức Hầu.Tước Kiến Đức Hầu có thể là tước được phong khi Trần Bình Trọng còn sống.Còn tước Bảo Nghĩa Hầu là tước được phong khi Trần Bình Trọng đã mất, để nêucao khí phách oanh liệt của vị dũng tướng lúc đối diện với những cám dỗ của kẻthù, mà tình tiết sẽ được ghi rõ trong ĐVSKTT dưới đây. Việc An Nam chí lược 4tờ 54 ghi khác với Nguyên sử, bởi vì Lê Thực đang còn ở tại Việt Nam và làmviệc với Chương Hiến Hầu Trần Kiện, lúc vị anh hùng hy sinh và triều đình phongtước, nên biết rõ sự thay đổi tước hầu của chính Trần Bình Trọng.Phía Trung Quốc không ghi rõ ai trực tiếp chỉ huy trận đánh này. Nhưng phía ViệtNam, qua trận đánh này lại thêm một vị anh hùng. Đó là Trần Bình Trọng.ĐVSKTT viết: “Bảo Nghĩa Vương Trần Bình Trọng (vương là dòng dõi Lê ĐạiHành, chồng sau của công chúa Thụy Bảo, ông cha làm quan đời Thái Tông, đượcban quốc tính họ Trần) đánh nhau với giặc ở bãi Đà Mạc (tức Thiên Mạc, nay làbãi Mạn Trù) bị chết. Khi bị bắt, không chịu ăn. Giặc hỏi việc nước, không trả lời.Hỏi: ‘Có muốn làm vương đất Bắc không ?’. Vương thét lớn: ‘Thà làm quỷ nướcNam, chứ không làm vương đất Bắc’. Rồi bị giết”.Điểm khác biệt cơ bản là ĐVSKTT đã ghi trận Đà Mạc và cái chết oanh liệt củaTrần Bình Trọng vào tháng 2 năm At Dậu, sau sự kiện đầu hàng của Chương HiếnHầu Trần Kiện và bọn thuộc hạ Lê Thực. Trong khi đó chính bản thân Lê Thực lạiđược ghi vào ngày Nhâm Thìn tháng giêng năm Ất Dậu. Trong trường hợp này,Lê Thực tỏ ra đúng hơn, khi ta căn cứ trên diễn tiến của tình hình chiến sự thời bấygiờ. Hơn nữa, Thực lại là người sống đồng thời với Trần Bình Trọng và trực tiếptham gia nghe ngóng một số những tình hình đó. Và thứ ba nữa, Thực không có lýdo gì cần phải thay đổi ngày tháng của cuộc tấn công vào cứ điểm Đà Mạc củaquân Nguyên.Cuối cùng, như đã thấy, Bảo Nghĩa Hầu Trần Bình Trọng hy sinh chỉ cách việcđầu hàng của chính Thực trong một khoảng thời gian rất ngắn, trên dưới mộttháng, nên chắc chắn có tác dụng to lớn đối với bản thân Thực. Thực tế, Khâmđịnh Việt sử thông giám cương mục 7 tờ 36b2 đã chép là vua Trần Nhân Tông, khinghe báo tin Trần Bình Trọng hy sinh, đã vật vã kêu khóc, chứng tỏ sự hy sinh ấyđã có một tác động to lớn trong giới lãnh đạo đất nước thời bấy giờ. Tước BảoNghĩa Hầu có lẽ được vua Trần Nhân Tông đổi phong cho Trần Bình Trọng nhằmnhấn mạnh nghĩa khí không đầu hàng giặc của vị anh hùng vào một thời điểm, màchắc chắn nhà vua thấy xung quanh mình đã xuất hiện những kẻ không còn giữđược nghĩa vua tôi, tinh thần trung quân ái quốc và muốn đi đầu hàng giặc.Thêm vào đó, ĐVSKTT chủ yếu chép lại Đại Việt sử ký tục biên của Phan PhuTiên. Mà Phan Phu Tiên khi viết bộ sử của chính mình, lại không có được nhữngthuận lợi của những nhà viết sử khác. Đất nước ta đã bị quân Minh xâm lược gần20 năm và trải qua những cuộc chiến tranh giải phóng dữ dội do những người yêunước như Trần Trùng Quang, Nguyễn Biểu, Phạm Ngọc, Lê Lợi lãnh đạo. Do thế,những sử liệu chắc chắn bị quân thù tịch thu, phá hủy. Đặc biệt, các sử liệu doquốc sử quán nhà Trần ghi chép, ta hiện không biết chúng có đ ược Hồ Quý Ly cókế hoạch đem cất giấu hay không. Chỉ một sự kiện hai cuộc chiến tranh vệ quốc vĩđại năm 1285 và1288 đã được ĐVSKTT chép rất sơ sài, thậm chí có những điểmhoàn toàn sai lạc, là một thí dụ điển hình. Cho nên, người ta không ngạc nhiêntrước những sai khác vừa nêu trên.Nói tóm lại, trận Đà Mạc ...