VUA TRẦN NHÂN TÔNG VÀ VỆ QUỐC NĂM 1285 - 9

VUA TRẦN NHÂN TÔNG VÀ CUỘC CHIẾN TRANH VỆ QUỐC NĂM 1285 9Sông Sách của Nguyên sử và Kinh thế đại điển tự lục, An Nam chí lược gọi là sông Nam Sách. Mà sông Nam Sách theo Khâm định Việt sử thông giám cương mục tiền biên 5 tờ 22a3 là “ở phủ Nam Sách tỉnh Hải Dương ngày nay”. Tất nhiên, trận sông Sách không thể xảy ra ở phủ Nam Sách, vì nó không nằm trên đường rút quân của Thoát Hoan. Sông Sách phải nằm sát Vạn Kiếp, nơi mà theo ĐVSKTT đã diễn ra trận...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
VUA TRẦN NHÂN TÔNG VÀ VỆ QUỐC NĂM 1285 - 9VUA TRẦN NHÂN TÔNG VÀ CUỘC CHIẾN TRANH VỆ QUỐC NĂM 1285 9Sông Sách của Nguyên sử và Kinh thế đại điển tự lục, An Nam chí lược gọi làsông Nam Sách. Mà sông Nam Sách theo Khâm định Việt sử thông giám cươngmục tiền biên 5 tờ 22a3 là “ở phủ Nam Sách tỉnh Hải Dương ngày nay”. Tất nhiên,trận sông Sách không thể xảy ra ở phủ Nam Sách, vì nó không nằm trên đường rútquân của Thoát Hoan. Sông Sách phải nằm sát Vạn Kiếp, nơi mà theo ĐVSKTTđã diễn ra trận đánh giữa Trần Hưng Đạo với Thoát Hoan và Lý Hằng. Sông Sáchdo thế, phải là sông Thương. Từ đó, trận sông Sách trong sử liệu Trung Quốcchính là trận Vạn Kiếp, mà ĐVSKTT nói tới. Trận này là một trận phục kích lớnbất ngờ, làm cho đại quân của Thoát Hoan dẫm đạp lên nhau để tháo chạy, gãy cầuphao, chết chìm rất nhiều.Lý Hằng phải kịch chiến với quân của H ưng Đạo Vương để bảo vệ cho ThoátHoan chạy về được Tư Minh, đúng như Bản kỷ của Nguyên sử 13 tờ 9b 11-12viết: “(Tháng 5 ngày Mậu Tuất...) Hằng đi sau chống cự, để bảo vệ Trấn NamVương, đầu gối trái trúng tên độc, đến Tư Minh độc phát ra mà chết”. Tuy nhiên,để qua được bên kia biên giới, đoàn quân chiến bại của Thoát Hoan còn chịu mộttrận phục kích cuối cùng tại Vĩnh Bình, mà chỉ văn bia của Lý Hằng, tức Trungthư tả thừa Lý công gia miếu bi do Diêu Toại (1238-1314) viết trong Mục am tập12 tờ 8b5, ghi nhận: “Giặc đóng cửa Vĩnh Bình, dùng tên độc bắn ông bị thươngxuyên qua đầu gối. Ông cướp được cửa quan, ra khỏi cõi. Vì thuốc độc phát tác,ông chết ở châu Tư Minh”. Trận Vĩnh Bình này, Lý Hằng truyện của Nguyên sử129, tờ 9a12-11b5cũng không đề cập tới. Nó viết: “Quân mọi đuổi, đánh bại hậuquân. Vương liền đổi lệnh, sai Hằng đi sau, vừa đánh vừa đi. Tên độc bắn xuyênvào đầu gối Hằng. Một tên lính cõng Hằng chạy đến Tư Châu, thuốc độc ngấm ra,rồi chết. Lúc ấy 50 tuổi”.Chiến thắng Phù NinhTrong khi Trần Hưng Đạo truy kích cánh quân của Thoát Hoan ở phía đông bắc,thì Trần Nhật Duật đánh đuổi cánh quân của Nạp Tốc Lạt Đinh (Nàsir ud Din)đang tìm đường trở về Vân Nam. Cánh quân này, khi Thoát Hoan tiến vào nướcta, không thấy Bản kỷ và An Nam truyện của Nguyên sử nói tới. Chỉ có Nạp TốcLạt Đinh truyện phụ trong Nguyên sử 125 tờ 3b là có đề cập đến, nhưng thay vìChí Nguyên năm 22 (1285), nó lại chép thành Chí Nguyên năm 32 (1295), nênnhiều người không chú ý tới. Tại đây, ta được biết: “Chí Nguyên năm 22, Nạp TốcLạt Đinh đem 1000 quân Hợp lạt ch ương (qarajang, tức quân Ô thoán của VânNam, LMT) và Mông Cổ theo Hoàng thái tử Thoát Hoan đi đánh Giao Chỉ. Luậncông, được thưởng 2000 lạng bạc”.Về phía sử ta thì cánh quân của Nạp Tốc Lạt Đinh này cũng không được đề cập.Chỉ đến khi Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật mất năm 1330, ĐVSKTT 7 tờ 3a7-b3, mới nói tới việc Trần Nhật Duật tham gia cuộc kháng chiến chống Minh năm1285 với chi tiết: “Đến cuối đời Thiệu Bảo, ông giữ trại Thu Vật ở Tuyên Quang.Giặc Nguyên mới đến cõi, Chiêu Quốc tâu rằng: ‘Chiêu Văn ở Tuyên Quang, chắcở trên ấy gọi giặc Nguyên sang’. (Vì Nhật Duật thích chơi với người Tống, nênChiêu Quốc nói thế). Khi Tuyên Quang thất thủ, Nhật Duật thuận dòng xuôixuống. Quân giặc rượt theo hai bên bờ sông. Nhật Duật ngăn lại, thấy quân giặc đithong thả, nói với quân ta rằng:‘Phàm quân đuổi theo, tất phải đi nhanh, nay lại đi thong thả, e có quân chặn ởđằng trước’. Ông vội sai người dò xem, quả nhiên thấy giặc đã chặn ngay hạ lưu.Ông bèn lên bộ chạy thoát “.Thế là khi Nạp Tốc Lạt Đinh từ Vân Nam dọc theo sông Hồng kéo quân xuốngnhắm hướng Thăng Long, đã bị Trần Nhật Duật chặn đánh, rồi rút quân vào cuốiđời Thiệu Bảo, tức những năm 1284-1285. Cho nên, lúc Thoát Hoan họp bộ chỉhuy của hắn ở Thăng Long và quyết định rút quân, chắc chắn Nạp Tốc Lạt Đinhđược phân công chỉ huy cánh quân Tây Bắc, nhắm hướng Vân Nam, để triệt thoái.Trên đường triệt thoái này, chúng đã bị quân ta dưới sự chỉ huy của Hà Đặc, HàChương tấn công ráo riết.ĐVSKTT tờ 47 khi viết về việc Toa Đô và Ô Mã Nhi từ ngoài biển tiến vào đánhcứ điểm Thiên Mạc ngày 17 tháng 05 năm At Dậu (1285), đã viết tiếp: “Du binhđi đến huyện Phù Ninh, viện phụ đạo huyện ấy là Hà Đặc lên Trỉ Sơn cố giữ. Quângiặc đóng ở động Cự Đà. Đặc lấy tre đan thành hình người to lớn, cho mặc áo, cứđến tối thì dẫn ra dẫn vào, lại dùi thủng cây to, cắm tên lớn vào giữa lỗ, để giặcngờ sức bắn khoẻ, xuyên được cây to. Giặc sợ không dám đánh với Đặc, quân tahăng hái xông ra đánh, phá được giặc. Đặc đuổi đến A Lạp, làm cầu nổi sangsông, hăng đánh quá nên bị chết. Em là Chương bị giặc bắt, lấy trộm được cờ xí vày phục của giặc trốn về, đem dâng lên vua, xin dùng cờ ấy giả làm quân giặc đểđến doanh trại chúng. Giặc không ngờ là quân của ta. Bèn đánh tan quân giặc”.Trận chặn đánh quân của Nạp Tốc Lạt Đinh này do ĐVSKTT chép chung với sựkiện Ô Mã Nhi và Toa Đô tiến đánh cứ điểm Thiên Mạc, nên thư ...