Xã hội học và chính sách xã hội - Bùi Đình Thanh

Ai đặt ra chính sách xã hội, đặt chính sách xã hội cho ai, nội dung chính sách xã hội là gì, chính sách xã hội nhằm mục đích gì,... Nhằm giúp các bạn giải đáp những thắc mắc trên, mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết "Xã hội học và chính sách xã hội" dưới đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xã hội học và chính sách xã hội - Bùi Đình ThanhX· héi häc sè 1 (85), 2004 15 X· héi häc vµ chÝnh s¸ch x· héi Bïi §×nh Thanh X· héi häc lµ mét m«n khoa häc ra ®êi c¸ch ®©y h¬n 150 n¨m vµ g¾n víi tªncña Auguste Comte ®−îc xem lµ ng−êi khai sinh ra m«n khoa häc ®ã. Sù xuÊt hiÖn x· héi häc kh«ng ph¶i lµ ngÉu nhiªn mµ lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu cñasù ph¸t triÓn khoa häc nãi chung vµ khoa häc x· héi nãi riªng. Cho ®Õn nay, ch−a aithùc hiÖn mét trß ch¬i trÝ tuÖ tÝnh xem ®· cã bao nhiªu ®Þnh nghÜa vÒ m«n x· héihäc. Cã thÓ sè ®Þnh nghÜa ®ã ch−a nhiÒu b»ng ®Þnh nghÜa vÒ v¨n hãa (trªn 250)nh−ng ch¾c ch¾n kh«ng ph¶i lµ Ýt. Theo t«i, x· héi häc lµ m«n khoa häc nghiªn cøu vÒ mèi quan hÖ gi÷a conng−êi víi con ng−êi, gi÷a con ng−êi víi x· héi trong toµn bé c¸c ho¹t ®éng cña ®êisèng x· héi: t− t−ëng, kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa. Tõ ®Þnh nghÜa cã tÝnh chÊt chung nãi trªn, ngµy nay kh«ng nh÷ng X· héi häc®· kh¼ng ®Þnh chç ®øng vµ vai trß cña nã trong hÖ thèng c¸c m«n khoa häc x· héimµ cßn cã sù g¾n kÕt b¶n lÒ víi nhiÒu lÜnh vùc khoa häc kh¸c, víi nhiÒu mÆt cña c¬cÊu vµ tæ chøc x· héi ®Ó h×nh thµnh sù phong phó c¸c x· héi häc chuyªn ngµnh, nh−x· héi häc c¬ cÊu x· héi, x· héi häc lao ®éng, x· héi häc gia ®×nh, x· héi häc v¨n hãa,x· héi häc lèi sèng, x· héi häc ph¸p luËt, x· héi häc téi ph¹m, x· héi häc ®« thÞ, x·héi häc n«ng th«n, x· héi häc gi¸o dôc, x· héi häc thanh niªn, x· héi häc phô n÷, x·héi häc ng−êi cao tuæi, x· héi häc t«n gi¸o, x· héi häc ph¸t triÓn, x· héi häc giíi … Ngµy nay, trong Héi nghÞ do X· héi häc quèc tÕ tæ chøc 4 n¨m mét lÇn, ®· cã®Õn h¬n 40 chuyªn ngµnh x· héi häc tham gia. §iÒu ®ã lµm næi bËt mét trong nh÷ng®Æc ®iÓm cña x· héi häc lµ nã g¾n bã h÷u c¬ víi thùc tiÔn mu«n mµu mu«n vÎ cña ®êisèng x· héi. ë ViÖt Nam, X· héi häc lµ mét m«n khoa häc x· héi cßn t−¬ng ®èi trÎ, sovíi c¸c m«n khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n kh¸c nh− Sö häc, V¨n häc, TriÕt häc, Ng«nng÷ häc, D©n téc häc … Tuy nhiªn, tõ ngµy ra ®êi n¨m 1977 ®Õn nay, m«n X· héi häc ®· ph¸t triÓnkh¸ nhanh, c¶ vÒ tæ chøc vµ néi dung c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu. Mét trong nh÷ng néidung c¨n b¶n ®ã lµ sù g¾n kÕt gi÷a x· héi häc vµ chÝnh s¸ch x· héi. Tõ ngµy ®Êt n−íc chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ quan liªu, bao cÊp sang nÒn kinh tÕho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n−íc vµ theo ®Þnh h−íng x·héi chñ nghÜa, ®· cã biÕt bao vÊn ®Ò x· héi míi mÎ vµ phøc t¹p n¶y sinh ®ßi hái ph¶igi¶i quyÕt b»ng nh÷ng chÝnh s¸ch cã c¬ së khoa häc. §ã chÝnh lµ sù g¾n kÕt gi÷a x· Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn16 X· héi häc vµ chÝnh s¸ch x· héihéi häc vµ chÝnh s¸ch x· héi. §èi víi c¸c nhµ x· héi häc, cã vÊn ®Ò x· héi khi nh÷ngthµnh viªn cña mét céng ®ång (lín hay nhá) nhËn thÊy nh÷ng dÊu hiÖu hoÆc ®iÒukiÖn x· héi cã ¶nh h−ëng t¸c ®éng hoÆc ®e däa ®Õn chÊt l−îng cuéc sèng cña hä (chÊtl−îng cuéc sèng ë ®©y hiÓu theo nghÜa réng) vµ ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Óphßng ngõa, ng¨n chÆn hoÆc gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng ®ã theo h−íng cã lîi cho sù tån t¹ivµ ph¸t triÓn cña céng ®ång (lín hoÆc nhá). Ngay tõ ®Çu thÕ kû 20, nhµ x· héi häc ý Vilfredo Pareto, trong t¸c phÈm“Nh÷ng hÖ thèng x· héi chñ nghÜa” (1902. TËp II, tr. 169) ®· viÕt: “VÊn ®Ò tæ chøc x·héi kh«ng thÓ ®−îc gi¶i quyÕt b»ng nh÷ng lêi hoa mü dùa trªn mét lý t−ëng Ýt haynhiÒu m¬ hå vÒ c«ng b»ng mµ chØ cã thÓ b»ng nh÷ng nghiªn cøu khoa häc ®Ó t×m rac¸ch gi÷ tû lÖ c©n xøng gi÷a ph−¬ng tiÖn vµ môc ®Ých, vµ ®èi víi mçi con ng−êi, lµ tûlÖ c©n xøng gi÷a sù nç lùc vµ nhäc nh»n víi sù h−ëng thô, lµm thÕ nµo ®Ó sù tèithiÓu vÒ nhäc nh»n vµ nç lùc b¶o ®¶m ®−îc cho sè l−îng ng−êi ®«ng nhÊt cã thÓ cã®−îc mét cuéc sèng dÔ chÞu tèi ®a”. TiÕp theo ®ã, víi sù ph¸t triÓn cña m«n x· héi häc vµ sù ®ßi hái ph¶i gi¶iquyÕt nh÷ng vÊn ®Ò x· héi ngµy cµng lín trong ®êi sèng x· héi hiÖn ®¹i, nhiÒu nhµnghiªn cøu ®· ®−a ra nh÷ng quan ®iÓm nhËn thøc vµ lý luËn g¾n x· héi häc víi c¸cchÝnh s¸ch x· héi. Cã thÓ nªu lªn mét vµi luËn ®iÓm tiªu biÓu: Anthony Giddens, gi¸o s− x· héi häc t¹i tr−êng ®¹i häc Cambridge (Anh) vµ ®·tõng lµ hiÖu tr−ëng tr−êng §¹i häc Kinh tÕ London næi tiÕng ph©n tÝch: “Cã mét sùtham gia s©u cña x· héi häc vµo viÖc h×nh thµnh nh÷ng chÝnh s¸ch x· héi hoÆc c¶ic¸ch thùc tiÔn. T− t−ëng cho r»ng viÖc nghiªn cøu x· héi mét c¸ch cã hÖ thèng cã thÓlµ mét ph−¬ng c¸ch trùc tiÕp dÉn ®Õn mét trËt tù æn ®Þnh tõ c¸ch nh×n theo nh÷ngkÞch b¶n c¸ch m¹ng cña chñ nghÜa M¸c cho ®Õn nh÷ng h×nh thøc mong muèn c¶i thiÖnth«ng th−êng cña khoa häc x· héi, ®ã lµ mét trong nh÷ng nh©n tè cã ¶nh h−ëng ®ÕnviÖc h×nh thµnh x· héi häc (vµ c¸c m«n khoa häc x· héi kh¸c) sau chiÕn tranh thÕ giíithø II. Trong sè nh÷ng nhµ nghiªn cøu, Ýt nhÊt kh«ng ph¶i lµ m¸c xÝt, sù nghiªn cøucã hiÖu qu¶ vÒ x· héi häc, khoa häc chÝnh trÞ vµ khoa häc kinh tÕ ®−îc chê ®îi nh»mbiÕn ® ...