Xác định nhu cầu thích ứng với xâm nhập mặn tại tỉnh Đồng Nai

Trên cơ sở đó, nhu cầu thích ứng với XNM tại địa phương bao gồm 7 nhóm giải pháp: tăng cường năng lực, giải pháp điều chỉnh, công nghệ, cơ chế, sinh thái và kinh tế. Khung thời gian thích ứng được đề xuất phù hợp với các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội tại địa phương: giai đoạn 2016 – 2020 và 2020 - 2025.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xác định nhu cầu thích ứng với xâm nhập mặn tại tỉnh Đồng Nai TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN SAIGON UNIVERSITY TẠP CHÍ KHOA HỌC SCIENTIFIC JOURNAL ĐẠI HỌC SÀI GÒN OF SAIGON UNIVERSITY Số 61 (01/2019) No. 61 (01/2019) Email: tcdhsg@sgu.edu.vn ; Website: https://tapchikhoahoc.sgu.edu.vn XÁC ĐỊNH NHU CẦU THÍCH ỨNG VỚI XÂM NHẬP MẶN TẠI TỈNH ĐỒNG NAI Identifying the needs for adaptation to saltwater intrusion in Dong Nai province TS. Lê Ngọc Tuấn Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – ĐHQG TP.HCM Tóm tắt Trên cơ sở phân tích tình trạng dễ bị tổn thương (DBTT) do xâm nhập mặn (XNM) trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, các khu vực DBTT cần quan tâm bao gồm 21 xã phường tại huyện Nhơn Trạch (12), Long Thành (07) và Biên Hòa (02). Theo đó, huyện Nhơn Trạch và Long Thành là đối tượng cần quan tâm thích ứng với XNM. Đối với các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số DBTT, các mắt xích khiếm khuyết cần quan tâm cải thiện bao gồm: khả năng thích ứng (10 khía cạnh) - là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất, sau đó là mức độ phơi nhiễm (3 khía cạnh) và mức độ nhạy cảm (8 khía cạnh). Trên cơ sở đó, nhu cầu thích ứng với XNM tại địa phương bao gồm 7 nhóm giải pháp: tăng cường năng lực, giải pháp điều chỉnh, công nghệ, cơ chế, sinh thái và kinh tế. Khung thời gian thích ứng được đề xuất phù hợp với các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội tại địa phương: giai đoạn 2016 – 2020 và 2020 - 2025. Từ khóa: biến đổi khí hậu, nhu cầu thích ứng, tính dễ bị tổn thương, xâm nhập mặn. Abstract On the basis of analyzing the vulnerability to saltwater intrusion (SI) in Dong Nai province, there are 21 areas (communes/ wards) of concern: 12, 7, and 2 wards in Nhon Trach, Long Thanh, and Bien Hoa districts, respectively. Accordingly, Nhon Trach and Long Thanh need to consider the SI adaptation. For factors affecting the vulnerability index, defective chains needing to be improved include: adaptive capacity (10 aspects/indicators) - the most influential factors, then the level of exposure (3 aspects) and sensitivity (8 aspects). From those results, the needs for adaptation to SI in the locality can consist of 7 groups of management solutions: capacity building, adjustment solutions, technology, policy, ecological and economic solutions. The adaptation time frame are proposed in accordance with socio-economic development plans in the localities: 2016 - 2020 and 2020-2025. Keywords: climate change, needs for adaptation, vulnerability, saltwater intrusion. 1. Đặt vấn đề xâm nhập mặn (XNM). Theo đó, làm thay Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đổi chất lượng nước, ảnh hưởng đến hầu hết (BĐKH) ngày càng diễn ra mạnh mẽ, dòng các hoạt động dân sinh kinh tế ở các khu chảy trên các sông bị ảnh hưởng rất lớn bởi vực ven sông. Gần đây, nhiều nghiên cứu về sự thay đổi nhiệt độ, lượng mưa, mực nước BĐKH xem XNM là một trong những tác biển... gián tiếp ảnh hưởng đến quá trình động chính cần quan tâm, đặc biệt là ở các Email: lntuan@hcmus.edu.vn 31 SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 61 (01/2019) vùng cửa sông và ven biển [1] – [6]. năng thích ứng (AC) của hệ thống). Nghiên Đồng Nai là tỉnh thuộc lưu vực sông cứu cũng giới thiệu cách tiếp cận xác định Đồng Nai - Sài Gòn. Mặc dù không giáp nhu cầu thích ứng nói chung trên cơ sở biển (điểm gần nhất cách biển khoảng 9 phân tích tính dễ bị tổn thương (DBTT) km), nhưng với đặc điểm phân bố trữ (V) do BĐKH. lượng nước (khoảng 20% vào mùa khô) và 2. Phương pháp nghiên cứu chế độ nước bán nhật triều, các sông suối 2.1. Phương pháp tổng hợp, thống kê tỉnh Đồng Nai vẫn có nguy cơ bị nhiễm và xử lý số liệu mặn cao. Trong thời gian gần đây, tình Được áp dụng để thu thập các số liệu, hình XNM trên địa bàn tỉnh đang có dấu tài liệu có liên quan (kinh tế, xã hội, môi hiệu tiêu cực. Theo Trung tâm quan trắc và trường…) phục vụ tính toán các chỉ số E, S kỹ thuật môi trường Đồng Nai [7], từ năm và AC. Phần mềm Microsoft Excel được 2007 đến 2010, độ mặn xâm nhập vào sông sử dụng để xử lý kết quả tính toán, thực Đồng Nai tăng lên rõ rệt, cao điểm thường hiện thống kê phục vụ đánh giá. từ tháng 3 đến tháng 5. Năm 2011, ở đoạn 2.2. Phương pháp kế thừa 3 sông Đồng Nai - từ cầu Hóa An đến cầu Nội dung tính toán các chỉ số E, S, AC Đồng Nai, độ mặn nhiều khu vực tăng ...