Y học chứng cứ: Khái niệm, đặc điểm và các bước thực hành truy cập cơ sở dữ liệu

Thuật ngữ “Y học chứng cứ” (Evidence based medicine - EBM) ngày càng được đề cập nhiều trong các lĩnh vực khoa học y dược. Y họcchứng cứ là cách tiếp cận thực hành y khoa chú trọng việc ứng dụng các chứng cứ từ các nghiên cứu được thiết kế, thực hiện một cách khoa học và đáng tin cậy.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Y học chứng cứ: Khái niệm, đặc điểm và các bước thực hành truy cập cơ sở dữ liệuY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Số 6 * 2016 Tổng Quan Y HỌC CHỨNG CỨ: KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC BƯỚC THỰC HÀNH TRUY CẬP CƠ SỞ DỮ LIỆU Mai Nguyễn Ngọc Trác*, Nguyễn Phương Dung**, Đỗ Thị Hồng Tươi*ĐẶT VẤN ĐỀ Avicenna (năm 980 Công nguyên)(2,5). Tuy nhiên, quá trình kết hợp kết quả nghiên cứu vào các Thuật ngữ “Y học chứng cứ” (Evidence quyết định y khoa rất chủ quan. Theo truyềnbased medicine - EBM) ngày càng được đề cập thống, “đánh giá lâm sàng” là đưa ra quyết địnhnhiều trong các lĩnh vực khoa học y dược. Y học cho từng bệnh nhân dựa vào cách xác định củachứng cứ là cách tiếp cận thực hành y khoa chú mỗi bác sĩ xem xét những chứng cứ nghiên cứutrọng việc ứng dụng các chứng cứ từ các nghiên và kết hợp chứng cứ với niềm tin cá nhân cũngcứu được thiết kế, thực hiện một cách khoa học như các yếu tố khác. Trong trường hợp quyếtvà đáng tin cậy. Mặc dù phần lớn y học dựa trên định này được áp dụng cho một nhóm bệnh nhânkiến thức khoa học cùng với kinh nghiệm thực hoặc quần thể, các hướng dẫn hoặc chính sáchtiễn, tuy nhiên y học chứng cứ yêu cầu cao hơn thông thường sẽ được phát triển bởi các ủy bankhi xếp loại mức độ giá trị nhận thức luận và độ của các chuyên gia, nhưng không có một quymạnh của các chứng cứ. Chỉ những chứng cứ từ trình chính thức nào để xác định mức độ màcác nghiên cứu phân tích tổng hợp, các đánh giá chứng cứ cần được xem xét hoặc làm thế nào đểcó hệ thống và các thử nghiệm ngẫu nhiên mới nó có thể hòa hợp với niềm tin của các thành viênmang lại những khuyến cáo mạnh nhất trong ủy ban. Có giả định ngầm rằng các chuyên giakhi chứng cứ từ nghiên cứu đối chứng có đưa ra quyết định và hoạch định chính sách kếtkhuyến cáo yếu hơn. hợp những chứng cứ họ nghĩ là thích hợp, dựa Bên cạnh đó, y học chứng cứ nhấn mạnh việc trên kiến thức, kinh nghiệm của họ và nghiên cứuthực hành lâm sàng dựa trên chứng cứ hỗ trợ đang thực hiện của các y văn thực tại.quyết định của mỗi bác sĩ cho riêng từng đối Năm 1967, Feinstein xuất bản sách Nhận địnhtượng bệnh nhân. Tuy trên thế giới hầu như bất lâm sàng đề cập vai trò của lý luận lâm sàng vàcứ bộ môn nào hiện nay trong y khoa cũng đều những sai lệch có thể ảnh hưởng đến nó (1). Nămứng dụng các nguyên lí và phương pháp y học 1972, Cochrane xuất bản sách Năng suất và Hiệuchứng cứ trong việc chẩn đoán, điều trị và quả mô tả việc thiếu các thử nghiệm được kiểmphòng ngừa bệnh, ở nước ta khái niệm y học soát nhằm hỗ trợ thực hành(4). Năm 1973,chứng cứ vẫn còn tương đối xa lạ đối với không Wennberg bắt đầu ghi nhận những khác biệt lớnít bác sĩ và chuyên gia y tế. Xuất phát từ tình trong cách thực hành của bác sĩ(14). Những nămhình nêu trên, bài tổng quan này trình bày tổng 1980, Eddy mô tả các sai sót trong lập luận lâmquát về y học chứng cứ nhằm mục tiêu tìm hiểu sàng và những khoảng trống trong chứng cứ(6,9).và làm rõ thêm những đặc điểm, vai trò y học Giữa những năm 1980, Feinstein và cộng sự xuấtchứng cứ trong lĩnh vực y tế hiện nay. bản sách về dịch tễ học lâm sàng diễn dịch cácBỐI CẢNH LỊCH SỬ RA ĐỜI VÀ ĐỊNH phương pháp dịch tễ học thành quyết định củaNGHĨA CỦA Y HỌC CHỨNG CỨ bác sĩ(10). Cuối những năm 1980, một báo cáo cho Y học chứng cứ là việc áp dụng phương thấy tỷ lệ lớn các quy trình của bác sĩ thực hiện làpháp khoa học vào các quyết định y khoa. Y học không phù hợp, không tuân thủ các hướng dẫnđã nghiên cứu cơ bản và lâm sàng từ thời về chuyên môn(3). Những nghiên cứu này góp * Khoa Dược, Đại học Y Dược Tp. HCM ** Khoa Y học cổ truyền, Đại học Y Dược Tp. HCM Tác giả liên lạc: TS.BS. Nguyễn Thị Thu Thảo ĐT: 0908458498 Email: thaopnc@yahoo.com.vn 1Tổng Quan ...