Y học cổ truyền LINH KHU Part 8

Y học cổ truyền LINH KHU Part 8THIÊN 30: QUYẾT KHÍ Hoàng Đế hỏi: “Ta nghe con người có tinh, có khí, có tân, có dịch, có huyết, có mạch, ý của ta cho là tất cả những khí ấy chỉ là một mà thôi, nay nó lại được phân biệt ra thành 6 tên khác nhau, Ta không hiểu vì lý do nào lại như vậy ?”[1]. Kỳ Bá đáp : “Hai thần cùng đánh nhau rồi hợp lại để thành hình, thường sinh ra trước thân thể của chúng ta, gọi đó như tinh”[2]. “Thế nào là khí...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Y học cổ truyền LINH KHU Part 8Y học cổ truyền LINH KHU Part 8 THIÊN 30: QUYẾT KHÍ Hoàng Đế hỏi: “Ta nghe con người có tinh, có khí, có tân, có dịch, có huyết, có mạc h,ý của ta cho là tất cả những khí ấy chỉ là một mà thôi, nay nó lại được phân biệt rathành 6 tên khác nhau, Ta không hiểu vì lý do nào lại như vậy ?”[1]. Kỳ Bá đáp : “Hai thần cùng đánh nhau rồi hợp lại để thành hình, thường sinh ra trướcthân thể của chúng ta, gọi đó như tinh”[2]. “Thế nào là khí ?”[3]. Kỳ Bá đáp : “Khí ở Thượng tiêu khai phát ra nhằm tuyên tán khí của ngũ cốc và Vị,làm ấm bì phu, làm sung mãn cho thân thể, làm trơn nhuận cho lông mao, nó ví như lànhững làn khí của mù và móc đã tưới thắm khắp nơi, đó gọi là khí”[4]. “Thế nào gọi là tân ?”[5]. Kỳ Bá đáp : “Khi nào tấu lý phát tiết ra, làm mồ hôi chảy ra ướt đằm, gọi đó là tân”[6]. “Thế nào là dịch”[7]. Kỳ Bá đáp : “Khí ngũ cốc nhập vào (Vị) thì (hậu thiên khí) sẽ tràn đầy, chất trấp sẽlàm nhuận trơn và rót vào cốc, cốt thuộc vai trò co duỗi, tiết ra và làm nhuận trơn, bổích não tủy, bì phu được nhuận trơn, đó gọi là dịch”[8]. “Thế nào là huyết ?”[9]. Kỳ Bá đáp : “Trung tiêu nhận lấy khí, lấy chất trấp, biến hóa để thành màu đỏ, đó làhuyết”[10]. “Thế nào là mạch ?”[11]. Kỳ Bá đáp : “Cái đề phòng cho doanh khí, khiến cho nó không chạy tránh ra nơikhác, gọi là mạch”[12]. Hoàng Đế hỏi: “Làm thế nào để biết được sự hữu dư hoặc bất túc của lục khí, biếtđược sự nhiều ít của khí, biết được sự hư thực của não tủy, sự thanh trọc của huyếtmạch ?”[13]. Kỳ Bá đáp : “Tinh bị thoát thì tai điếc[14]. Khí bị thoát thì mắt không còn sáng[15].Tân bị thoát thì tấu lý khai, mồ hôi ra quá nhiều[16]. tinh dịch bị thoát thì cốt sẽ khókhăn trong việc co duỗi, sắc bị yểu[17]. Não tủy bị tiêu hao, cẳng chân bị đau buốt, tai bịù[18]. Huyết bị thoát thì sắc diện sẽ trắng sẽ không còn nhuận trạch, mạch bị không hư[19]. Tất cả là những bộc lộ của các điều kể trên”[20]. Hoàng Đế hỏi: “Vấn đề qúy và tiện trong lục khí như thế nào ?”[21]. Kỳ Bá đáp : “Lục khí đều có những bộ vị làm chủ, sự qúy tiện, thiện ác phải đúng thờicủa nó, tuy nhiên, ngũ cốc vẫn hóa khí trong Vị và Vị đóng vai biển lớn”[22]. THIÊN 31: TRƯỜNG VỊ Hoàng Đế hỏi Bá Cao: “Ta mong được nghe về vai trò của lục phủ truyền đi thủy cốc,về sự lớn nhỏ, dài ngắn của Trường Vị, về sự thu nhận thủy cốc nhiều hay ít như thếnào ?” [1]. Bá Cao đáp : “Thần xin đáp cặn kẽ về độ dài ngắn, xa gần, sâu cạn của con đườngmà thủy cốc nhập vào, đưa ra[2]. Từ môi đến răng dài 9 phân, miệng rộng 2 thốn rưỡi,từ răng lui ra sau đến hội yếm sâu 3 thốn rưỡi, chứa đựng được 5 hợp, lưỡi nặng 10lượng, dài 7 thốn, rộng 2 thốn rưỡi, cửa cuống họng nặng 10 lượng, rộng 2 thốn rưỡi,kéo dài đến Vị dài 1 xích 6 thốn[3]. Vị có hìn h dáng uốn khúc co duỗi dài 2 xích 6 thốnto 1 xích 5 thốn, đường kính 5 thốn, chứa đựng được 3 đấu 5 thăng[4]. Tiểu trườngphía sau dựa vào cột sống, quay vòng sang tả uốn khúc xếp lên nhau, chứa những gìsẽ rót vào Hồi trường, bên ngoài nó dựa vào phía t rên rún khoanh vòng thành 16 khúc,to 2 thốn rưỡi, đường kính 8 phân 1/3, dài 3 trượng 3 xích[5]. Hồi trường nằm ngayvùng rốn để quay về bên trái, phía ngoài xếp bằng những nếp khum như lá xếp, chứađể xuống dưới, xếp thành 16 khúc, to 4 thốn, đường kính 1 thốn 1/3, dài 2 trượng 1xích[6], Quảng trường bám dọc theo cột sống và nhận lấy những gì do Hồi trường đưasang, quay quanh bởi những lá mỡ giăng theo cột sống khắp trên dưới rộng đến 8thốn, đường kính 2 thốn 2/3, dài 2 xích 8 thốn[7]. Trường và Vị tín h từ chỗ vào cho đếnchỗ ra dài 6 trượng 4 thốn 4 phân, quanh co uốn khúc thành 32 khúc”[8]. THIÊN 32: BÌNH NHÂN TUYỆT CỐC Hoàng Đế hỏi: “Ta mong được nghe về con người không ăn trong 7 ngày thì chết, tạisao thế ?”[1]. Bá Cao đáp : “Thần xin nói nguyên do: Vị to 1 xích 5 thốn, đường kính 5 thốn, dài 2xích 6 thốn, co ngang lại, nhận thủy cốc 3 đấu 5 thăng, trong ấy cốc thường lưu lại 2đấu, thủy 1 cốc 5 thăng thì đầy[2]. Thượng tiêu làm tiết ra khí, xuất ra khí tinh vi, nhẹnhàng, trơn nhanh[3]. Hạ tiêu đi xuống dưới tưới thắm (Đại và Tiểu) trường[4]. Tiểutrường to 2 thốn rưỡi, đường kính 8 phân 1/3, dài 3 trượng 2 xích, nhận cốc 2 đấu 4thăng, nhận thủy 6 thăng 3 hợp 2/3[5]. Hồi trường to 4 thốn, đường kính 1 thốn 1/3, dài2 trượng 1 xích, nhận cốc 1 đấu, thủy 7 thăng rưỡi[6]. Quảng trường to 8 thốn, đườngkính 2 thốn 2/3, trường 2 xích 8 thốn, nhận cốc 8 thăng 3 hợp 8 phân 1/8[7]. Độ dài củaTrường Vị được 5 trượng 8 xích 4 thốn, nhận thủy cốc 9 đấu 2 thăng 1 hợp 2/3[8]. Đâylà con số mà Trường Vị nhận được thủy cốc”[9]. Người bình nhân thì không thế, khi Vị đầy thì Trường rỗng, khi Trường đầy thì Vịrỗng, nhờ sự đầy rỗng thay nhau đó mà khí được lên xuống, ngũ tạng được an định,huyết khí được hòa lợi, tinh thần mới ở yên[10]. Cho nên thần chính là tinh khí của thủycốc vậy[11]. Vì thế mà tr ...