Y Học Cổ Truyền Nam Kinh TỐ VẤN part 5

Y Học Cổ Truyền Nam Kinh TỐ VẤN part 5Thiên hai mươi lăm: BẢO MỆNH TOÀN HÌNH LUẬN Hoàng Đế hỏi rằng: Trời che đất chở, muôn vật đều đủ, không gì qúi bằng người, người nhờ cái khí của trời đất để sinh, và cái tiết của bốn mùa để thành. Trên từ quân vương, dưới đến chúng thứ, ai cũng muốn giữ cho được toàn vẹn thân hình. Nhưng đã có hình, thời phải có bệnh, nếu không kịp chữa, bệnh sẽ sâu vào xương tủy. Ta lấy làm lo, muốn dùng châm để trừ tật bệnh. Vậy...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Y Học Cổ Truyền Nam Kinh TỐ VẤN part 5Y Học Cổ Truyền Nam Kinh TỐ VẤN part 5 Thiên hai mươi lăm: BẢO MỆNH TOÀN HÌNH LUẬN Hoàng Đế hỏi rằng: Trời che đất chở, muôn vật đều đủ, không gì qúi bằng người, người nhờ cái khí củatrời đất để sinh, và cái tiết của bốn mùa để thành. Trên từ quân vương, dưới đến chúngthứ, ai cũng muốn giữ cho được toàn vẹn thân hình. Nhưng đã có hình, thời phải cóbệnh, nếu không kịp chữa, bệnh sẽ sâu vào xương tủy. Ta lấy làm lo, muốn dùng châmđể trừ tật bệnh. Vậy phương pháp nên như thế nào? Kỳ Bá thưa rằng: Nghĩ như muối, vì vị nóù mặn, nên khí của nóù thường ẩm ướt ra ngoài, dây đàn sắpđứt, tiếng nóù phải rè, Cây héo thì lá nóù phải úa. Có ở bên trong, tất phải hiện ra bênngoài. Ở con người cũng vậy, bệnh đã quá lâu, sẽ phát chứng nấc (ọe) tức là 6 Phủ đãbị hoại, bì nhục bị thương, huyết khi hóa đen. Đến lúc đó, dù có độc dược, uống vào vôích, dù có đoản châm, thích cũng không được. Hoàng Đế nóùi: Ta nghĩ đến mà đau lòng, trong Tâm bối rối mà bệnh không thay đổi lại quá ngườimắc bệnh. Vậy làm thế nào cho khỏi đau đớn ấy. Kỳ Bá thưa rằng: Người sinh ra ở đất, gửi mệnh ở trời, trời đất hợp khí, nên gọi là ngư ời [4]. Ngườitheo đúng được bốn mùa, trời đất sẽ như cha, mẹ, người thấu hiểu được muôn vật, sẽcũng như là con trời [5]. Trời có hai khí Âm Dương, người có 12 tiết (tức 12 kinh mạch),trời có hàn thử, người có hư thực, nếu kinh lý được sự biến hóa của Âm Dương, khôngtrái với bốn mùa, và biết rõ sự lưu hành vận chuyển của 12 tiết... Sẽ là bực thánh trí,còn ai lừa dối được nữa [6]. Nếu nhận rõ được sự biến của tám gió, sự “Thắng” củanăm hành, và xuất được cái số hư thực, để xuất, nhập, bổ tả, thời dù hơi thở hút rấtnhỏ, cũng có thể như trông thấy ở trước mắt [7]. Hoàng Đế hỏi: Người sinh ra có hình, không lìa khỏi Âm Dương.Trời đất hợp khí, chia làm chín dã,tách làm bốn mùa. Nguyệt có thiếu thừa, Nhật có dài ngắn, muôn vật đều đến, tínhkhông thể siết, hư, thực, thở, hút, điều trị nhường nào? Xin cho biết rõ [8]. Kỳ Bá thưa rằng: Mộc gặp Kim sẽ héo, Hỏa gặp Thủy sẽ diệt, Thổ gặp Mộc sẽ đạt (điều đạt, xơ tiết).Kim gặp Hỏa sẽ khuyết. Thủy gặp Thổ sẽ tuyệt. Muôn vật đều thế, nói không thể hết[9]. Về phép châm, có thể nêu rõ cho ai nấy đều biết là có 5 phép chính. Một là trị thần (tức là bảo thủ tinh thần) Hai là dưỡng thân (tức là bảo thủ thân hình) Ba là biết rõ cái châm giả của độc dược. Bốn là phép chế châm thạch nhỏ hay lớn. Năm là biết chẩn rõ phủ, tàng, khi, huyết [10]. Năm phép trên này lập ra, có thứ nên trước, có thứ nên sau. Về đời này chỉ biết hưthời làm cho thực, mãn thời làm cho tiết, thế mà thôi. Nếu biết bắt chước trời đất, theoứng rồi sẽ động, thời sẽ chóng như vang theo tiếng, như bón g theo hình, độc vãng, độclại, qủi thần không lường [12]. Hoàng Đế nóùi: Xin cho biết phương pháp [12]. Kỳ Bá thưa rằng: Phàm phép thích, phải trị thần trước [13]. Năm tàng đã định rõ chín hậu đã đầy đủ...Bấy giờ mới dùng đến châm. Trong khi dùng châm, phải hết sức tồn thần, không nênquá lạm, không nên bội vàng, trong tàng phủ ngoài cân mạch, phải ứng khớp với nhau,đừng chú trọng về hình. Có như thế mới có thể dùng châm để thích cho người [15]. Người có “hư, thực” năm chứng “hư” chớ gần, năm chứng “th ực” chớ xa, đến lúcnên thích, phải nhanh như không kịp chớp mắt [15]. Cầm châm phải vững, cất tay phảiđều. Yên tĩnh, chú ý vào châm. Chờ xem khí đến thế nào, lúc sắp dùng châm vững nhưgương nóû, lúc châm kim xuống nhanh như phóng tên [17]. Hoàng Đế hỏi: Thế nào là hư? Thế nào là thực? [17] Kỳ Bá thưa rằng: Thích vào người khí hư, phải đợi cho khí đến thực (khí có thực rồi mới có thể thích),thích vào tà khí thực, phải đợi cho khí tiết ra thành hư [18]. Khi kinh khí đã dẫn đến, phải giữ ngay chớ bỏ lỡ, dù sâu, dù nóâng, chí phải chuyênnhất, tuyệt nhất không động cặp đến một vật gì ở bên ngoài, phải chú ý, đừng sơ xuất[19]. Thiên hai mươi sáu: BÁT CHÍNH THẦN MINH LUẬN Hoàng Đế hỏi: Về việc dùng châm phải có phương pháp và chuẩn tắc, xin cho biết rõ [1]. Kỳ Bá thưa rằng: Về phương pháp thích, phải chờ ở nhật, nguyệt, tinh, thần và cái khí “bát chính” (tứcgió của tám phương). Khi khí đã định rồi sẽ thích [2]. Gặp những ngày ấm áp sáng sủa,thời huyết dịch điều hòa mà vệ khí nóåi ra bên ngoài, thời huyết ngừng trệ mà vệ khíchìm vào bên trong [3]. Khi nguyệt mới sinh (trăng nón) thời huyết khí mới tinh (khiết)vệ khí mới hành. Khi nguyệt đầy, huyết khí thực, cơ nhục bền chặt, khí nguyệt khuyết,thời cơ nhục giảm sút, kinh lạc hư, vệ khí tán, chỉ còn hình ở lại. Đó là nhân thiên thờiđể điều hòa khí huyết [4]. Bởi vậy, trời rét đừng thích, trời ấm khí huyết không ngưng trệ, lúc trăng nón chớ tả,lúc trăng đầy chớ bổ, lúc trăng khuyết chớ trị. Cần phải theo đúng thiên thời để điều khíhuyết [5]. Nhận thứ tự của trời, và cái thời hư, thực, để thi hành việc thích [6]. Cho nênnóùi: lúc trăng nón chớ ...