Bài giảng Bài 5: Bệnh học hệ tiết niệu

Bài giảng Bài 5: Bệnh học hệ tiết niệu giúp bạn chỉ ra được nguyên nhân, triệu chứng lâm sàng chính, cách phòng và điều trị một số bệnh: viêm cầu thận cấp, viêm đường tiết niệu, sỏi thận.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Bài 5: Bệnh học hệ tiết niệu Bài5.BỆNHHỌCHỆTIẾTNIỆUMụctiêuChỉrađượcnguyênnhân,triệuchứnglâmsàngchính,cáchphòngvàđiềutrịmộtsốbệnh:viêmcầuthậncấp,viêmđườngtiếtniệu,sỏithận.NộidungI.BỆNHVIÊMCẦUTHẬNCẤP1.ĐạicươngViêmcầuthậncấplàtìnhtrạngtổnthươngcầuthận,làmrốiloạnchứcnănglọcởcầuthận,haygặpnhấttừ5đến10tuổi.NguyênnhânlàdoliêncầukhuẩnbetagâytanmáunhómA,chúngcũnggâyviêmmũihọng,viêmdavàquacơchếnhiễmtrùngdịứnggâyviêmcầuthận.2.Triệuchứnglâmsàng2.1.ThờikỳkhởiphátBệnhxuấthiệntừtừvớicáctriệuchứngMệtmỏi,đautứcvùngthắtlưngKémănDa–niêmmạcnhợtPhùnhẹmimắt(nặngmimắt)2.2.ThờikỳtoànphátPhù:bệnhnhânphùmềm,ấnlõm,phùtừmặtxuốngchânĐáiít,nướctiểuđỏ.Trongnướctiểucónhiềuhồngcầu,albumin,bạchcầu…Huyếtáptăng:cảhuyếtáptốiđa(tâmthu)vàhuyếtáptốithiểu(tâmtrương).Toànthâncóhộichứngnhiễmtrùng:sốtcao,mạchnhanh,lưỡidơ…3.TiếntriểnXétnghiệmmáu:bạchcầutăngĐasốtrườnghợpcáctriệuchứnggiảmvàhếtdầnkhiđượcđiềutrịkịpthời.Bệnhnhânsẽtiểunhiều,giảmphù,huyếtáptrởlạibìnhthường.Mộtsốtrườnghợpcóthểdẫnđếncácbiếnchứng:suytimcấp,viêmcầuthậnmạn,suythận…4.Điềutrị4.1.Chếđộănuống–nghỉngơiBệnhnhâncầnđượcnghỉngơituyệtđốitạigiườngtrongthờikỳcấptính.Ănnhạttuyệtđối,giảmđạm,tăngđườngvàhoaquả.4.2.ThuốcKhángsinh: Penicillin12triệuđơnvị/ngàyx710ngày Hoặc Erythromycin2030mg/kg/ngàyx710ngày(nếudịứngvớiPenicillin)Thuốclợitiểu: Hypothiazidviên25mgx12viên/ngàyhoặcdùngFurosemidThuốcđiềutrịtriệuchứng:trợtim,anthần,hạhuyếtáp.CóthểdùngcorticoidnhưnglưuýởcácbệnhnhâncaohuyếtápTheodõixétnghiệmnướctiểuđịnhkỳhàngthángtrongvòng1nămsaukhikhỏibệnh.Sau12nămkhôngcònproteinniệuthìđượcgọilàkhỏihoàntoàn5.PhòngbệnhĐiềutrịtíchcựcvàtriệtđểcácbệnhviêmtaimũihọngvàviêmdaKhiviêmcầuthậncấpcầnđiềutrịtíchcựcđềphòngtiếntriểnthànhviêmcầuthậnmạntínhCóthểdùngPenicillintácdụngchậm,tiêmbắphàngthángII.BỆNHVIÊMĐƯỜNGTIẾTNIỆU1.ĐạicươngViêmđườngtiếtniệulàbệnhhaygặp.BệnhthườngdotrựckhuẩnE.Colihoặc1sốcầukhuẩnđườngruộtgâytổnthươngnhumôthận.Bệnhhaytáiphátvàluôncóxuhướngchuyểnthànhmạntínhlàmthậnbịxơhóa.Vikhuẩnpháthuytácdụngtrongmộtsốtrườnghợpthuậnlợisau:ỨđọngnướctiểuDịdạngbẩmsinhởniệuquảnSỏithận,sỏiniệuquản,hẹpniệuđạo2.TriệuchứnglâmsàngHộichứngnhiễmkhuẩn:bệnhnhânsốtcao3940oC,kèmrétrun,mộtngàybịvàicơn,bạchcầutăng,môikhô,lưỡidơ.Tiểubuốt,tiểurắt,tiểuđục,tiểumủ,cótrườnghợptiểuramáu.Xétnghiệmnướctiểucóbạchcầuđanhân,albumin,cóvikhuẩngâybệnh.Nếuđượcđiềutrịtíchcực,bệnhcóthểkhỏi,nhưngrấthaytáiphátnhiềulần,dễchuyểnsangmạntínhvàsuythậnvớicácdấuhiệunhưhuyếtáptăng,uremáucao,phù…3.Điềutrị3.1.ChếđộsinhhoạtBệnhnhâncầnđượcnghỉngơitrongthờikỳcấptínhĂnnhạtkhicóbiểuhiệnviêmcầuthận3.2.ThuốcKhángsinh: +Ampicillin500mgx7ngày +Gentamycin80mgống25mg/kg.TiêmbắpThuốclợitiểu: +Râungô,bôngmãđề +Hypothiazid25mg,uống12viên/ngày,hoặcdùngFurosemid4.PhòngbệnhVớiphụnữ:khicóthai,saukhisảythai,saukhisinhphảigiữvệsinhthậttốtbộphậnsinhdụcngoài.Tránhdùngthủthuậtsoibàngquang,thôngtiểukhikhôngcầnKhibịviêmcấptínhphảiđiềutrịtíchcựctránhtrởthànhmạntính.III.BỆNHSỎITHẬN1.ĐạicươngSỏithậncóthểởnhumôthận,đàithận,bểthận,cókhidichuyểnxuốngniệuquản,bàngquang,đasốsỏithậnlàsỏicalci.Cóthểgặpsỏiurat,oxalathoặcphosphat.ỞViệtNam,sỏioxalatgặpnhiềuhơn.90%nguyênnhângâysỏicóthểdomấtcânbằngtrongchếđộăn,làmtăngquátrìnhkếttinhcácchấttrongnướctiểuhoặcdotăngđàothảicalcitrongnướctiểu.Cácđiềukiệnthuậnlợigâysỏinhư:ứđọngnướctiểudodịdạngđườngtiếtniệuhoặccóyếutốditruyền,nhiễmkhuẩntiếtniệulàmmuốikhoánghòatansẽkếttinhtừ1nhânnhỏrồilớndầnthànhsỏi.2.TriệuchứnglâmsàngCơnđauquặnthận:thườngđauêẩmmộtbênvùngthắtlưng,cókhiđaudữdộithànhcơn,đauxuyênraphíatrước,lanxuốngbộphậnsinhdụcngoài.ThườngđausauhoạtđộngthểlựcmạnhTiểuramáu:thườngxuấthiệncùngvớiđaulưng,cóthểtiểumáuđạithể(nhìnthấyrõmáu)hoặcvithể(phảisoikínhhiểnvimớithấymáu),tiểumáutoànbãivàcũngxuấthiệnsauhoạtđộngmạnh.Cóthểtiểurắt,tiểuđụcnếucóviêmnhiễmkèmtheo,cókhitiểurasỏi.ChụpXquang:cóthểthấysỏicảnquangSiêuâmthận:cóthểthấysỏikhôngcảnquangXétngh ...