Bài giảng Bệnh tăng huyết áp - BS. Nguyễn Lân Hiếu

Bài giảng "Bệnh tăng huyết áp" do BS. Nguyễn Lân Hiếu biên soạn cung cấp cho người học các kiến thức: Thực tế bệnh tăng huyết áp tại Việt Nam, định nghĩa bệnh, triệu chứng bệnh tăng huyết áp, phương pháp đo huyết áp, chuẩn đoán tăng huyết áp, nguyên nhân gây bệnh và phương pháp điều trị, phòng bệnh tăng huyết áp. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Bệnh tăng huyết áp - BS. Nguyễn Lân Hiếu BÖnh t¨ng huyÕt ¸p BS Nguyễn Lân Hiếu Trường Đại Học Y Hà Nội ViÖt Nam Theo thèng kª cña Bé Y tÕ t¹i c¸c bÖnh viÖn trong n¨m 2000, tû lÖ m¾c vµ tö vong cña mét sè bÖnh tim m¹ch (tÝnh trªn 100.000 d©n): Tªn bÖnh Tû lÖ m¾c Tû lÖ tö vong Suy tim 43,70 1,20 T¨ng HA nguyªn ph¸t 131,13 0,40 Nhåi m¸u c¬ tim 7,62 1,02 Tai biÕn m¹ch n·o 46,84 3,02 T¨ng huyÕt ¸p gia t¨ng t¹i céng ®ång  1960: 2% miÒn B¾c  1992: 11,7% Toµn quèc  Hµ néi: 1999: 16,05 % 2002: 23,3%  2003: 16,3% miÒn B¾c ViÖt nam (4 tØnh vµ thµnh phè) T.H.A: yÕu tè nguy c¬ quan träng nhÊt trong c¸c bÖnh tim m¹ch  Sè ngêi bÞ THA rÊt lín trong céng ®ång.  Tû lÖ THA ®ang cã khuynh híng  râ ë níc ta.  Sè ngêi THA ®îc chÈn ®o¸n cßn thÊp.  Sè BN THA ®îc ®iÒu trÞ cßn Ýt.  Sè BN THA ®îc ®iÒu trÞ theo ®óng c¸ch còng kh«ng nhiÒu. mµ: C¸c biÕn chøng cña THA l¹i: - RÊt thêng gÆp. - H×nh th¸i: ®a d¹ng. - Møc ®é: nÆng nÒ g©y tµn phÕ, thËm chÝ cã thÓ tö vong. Tû lÖ T¨ng huyÕt ¸p t¹i mét sè tØnh miÒn b¾c níc ta (theo ®iÒu tra dÞch tÔ THA 2002, víi ngêi  25 tuæi) Tû lÖ t¨ng huyÕt ¸p (%) §¬n vÞ ®îc ®iÒu tra Thµnh phè N«ng Tæng ThÞ x· th«n céng Hµ néi (thµnh phè) 23,2 23,2 NghÖ an (duyªn h¶i) 31,9 13,6 16,6 Th¸i b×nh (®ång b»ng) 20,1 9,7 12,4 Th¸i nguyªn (trung du) 16,4 13,2 13,9 Tæng céng 22,7 12,3 16,3 HuyÕt ¸p lµ g× ? ¸p lùc m¸u trong lßng ®éng m¹ch: Lùc bãp m¸u cña c¬ tim x søc c¶n cña §M  HA t©m thu: khi tim bãp  HA t©m tr¬ng: khi tim gi·n  VÝ dô: 130/80 130: lµ HA t©m thu 80: lµ HA t©m tr¬ng ThÕ nµo lµ t¨ng huyÕt ¸p ? Ph©n ®é HATT (mmHg) HATTr (mmHg) Tèi u < 120 Vµ < 80 B×nh thêng 120 - 129 Vµ/hoÆc 80 - 84 B×nh thêng cao 130 - 139 Vµ/hoÆc 85 - 89 ®é 1 140 – 159 Vµ/hoÆc 90 – 99 ®é 2 160 - 179 Vµ/hoÆc 100 - 109 ®é 3 ≥ 180 Vµ/hoÆc ≥ 110 T¨ng huyÕt ¸p t©m thu ®¬n ®éc ≥ 140 Vµ < 90 NhËn biÕt cã THA – Nhøc ®Çu – Mê m¾t – Håi hép – Cho¸ng v¸ng – Nhng quan träng nhÊt lµ ®o HA thêng kú §o víi m¸y nµo? – HA kÕ thuû ng©n – HA kÕ ®ång hå – HA kÕ ®iÖn tö Nh÷ng lu ý khi ®o huyÕt ¸p • BÖnh nh©n ph¶i trong tr¹ng th¸i nghØ ng¬i • Kh«ng dïng c¸c chÊt kÝch thÝch • BN nªn ë t thÕ ngåi ghÕ tùa, tay ®Ó trªn bµn sao cho nÕp khuûu ngang víi møc tim. • Trong mét sè trßng hîp ®Æc biÖt cÇn ®o HA ë t thÓ n»m hoÆc ngåi. • BÒ réng bao ®o HA nªn b»ng 80 % chu vi c¸nh tay. Nh÷ng lu ý khi x¸c ®Þnh huyÕt ¸p • Nªn dïng lo¹i m¸y ®o huyÕt ¸p thuû ng©n. • Con sè huyÕt ¸p t©m thu t¬ng øng víi pha I cña Korotkoff (xuÊt hiÖn tiÕng ®Ëp ®Çu tiªn) vµ huyÕt ¸p t©m tr¬ng lµ ë pha V (mÊt tiÕng ®Ëp). Chó ý kho¶ng trèng HA cã thÓ gÆp. • Nªn ®o c¶ hai tay vµ lÊy trÞ sè ë bªn cã sè ®o cao h¬n. • CÇn thiÕt ph¶i ®o Ýt nhÊt 2 lÇn c¸ch nhau Ýt nhÊt 2 phót vµ con sè cuèi cïng lµ trung b×nh céng nÕu cã sù kh¸c biÖt > 5 mmHg. §o ë ®©u – ë bÖnh viÖn Chó ý: THA do hiÖu øng ¸o choµng tr¾ng – ë nhµ: • Tù ®o • 24 giê (Holter) Ph©n giai ®o¹n Ph©n giai ®o¹n theo JNC VI theo JNC JNC VII HA tèi u ---------------------- 120/80 HA b×nh thêng HA b×nh thêng ------------- 120-129/80-84 Tieàn THA HA b×nh thêng cao ------ 130-139/85-89 THA ------------------------------ 140/90 THA THA ®é 1 ----------------------- 140-159/90-99 THA ®é 1 THA ®é 2 ---------------------- 160-179/100-109 THA ñoä 2 THA ®é 3 ---------------------- 180/110 Theo JNC VII: th¸i ®é ®iÒu trÞ lµ nh nhau ®èi víi THA ®é 2 vµ 3 cho nªn, cã thÓ gép hai ®é THA nµy lµm mét ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n t¨ng huyÕt ¸p:  90%: kh«ng râ nguyªn nh©n  10%: cã nguyªn nh©n (người trẻ, khó khống chế bằng thuốc, tiến triển nhanh, ác tính, biểu hiện ở các cơ quan khác) T×m nguyªn nh©n THA: oBÖnh thËn: viªm cÇu thËn, viªm ®µi bÓ thËn, sái thËn, dÞ tËt bÈm sinh ë thËn (Kyste). oHÑp §M ngo¹i biªn: -HÑp §MC bông trªn chç xuÊt ph¸t §M thËn . -HÑp §M thËn. -HÑp eo §MC. oBÖnh néi tiÕt: U tuû thîng thËn, U vá thîng thËn. oNhiÔm ®éc thai nghÐn. oPh×nh §M n·o. oStress t©m lý. o¡n uèng: cam th¶o-cµ phª. oThuèc néi tiÕt oMét sè thuèc tr¸nh thai. CAÙC YEÁU TOÁ NGUY CÔ CHUÛ YEÁU • WHO/ISH  HATT/HATTr  Tuæi: nam > 55 n¨m; n÷ > 65 n¨m  Hót thuèc l¸  Rèi lo¹n chuyÓn ho¸ lipid  TiÒn sö g ...