Bài giảng Chăm sóc người bệnh viêm khớp dạng thấp

Bài giảng "Chăm sóc người bệnh viêm khớp dạng thấp" nhằm mục đích giúp người học trình bày được định nghĩa, nguyên nhân, cơ chế bệnh sinh, triệu chứng, nguyên tắc và cách điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp ở người lớn; biết cách chăm sóc người lớn bị bệnh viêm khớp dạng thấp. Mời các bạn cùng tham khảo bài giảng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Chăm sóc người bệnh viêm khớp dạng thấpCHĂM SÓC NGƯỜI BỆNHVIÊM KHỚP DẠNG THẤP khuyetlongtuan@yahoo.com MỤC TIÊU• Kiến thức1. Trình bày được định nghĩa, nguyên nhân, cơ chế bệnh sinh, triệu chứng, nguyên tắc và cách điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp ở người lớn (CĐRMH 1).2. Trình bày được cách chăm sóc người lớn bị bệnh viêm khớp dạng thấp (CĐRMH 1).• Kỹ năng:3. Đưa ra được các vấn đề chăm sóc/chẩn đoán điều dưỡng và vấn đề chăm sóc/chẩn đoán điều dưỡng ưu tiên trên ưu tiên trên người bị bệnh viêm khớp dạng thấp trong bài tập tình huống (CĐRMH 2).4. Lập được kế hoạch chăm sóc người bị bệnh viêm khớp dạng thấp trong bài tập tình huống. (CĐRMH 3).• Năng lực tự chủ và trách nhiệm:5. Chứng minh được khả năng hợp tác hiệu quả với các thành viên trong nhóm học tập (CĐRMH 4).6. Thể hiện được tính tích cực trong học tập (CĐRMH 5). ĐỊNH NGHĨALà một bệnh lý tự miễn điển hìnhDiễn biến mạn tính với các biểu hiện tại khớp, ngoài khớp vàtoàn thân ở nhiều mức độ khác nhau.Viêm nhiều khớp đối xứng có kèm theo cứng khớp buổi sángThường gặp ở nữ trung niênTỷ lệ mắc bệnh cao, diễn biến kéo dài, hậu quả dẫn đến tànphế.NGUYÊN NHÂN Gầ n đ â y cho là CHƯA Y bênh tự m iễn our RÕ TexVới sự t tham gia các yếu t của ố sau:1. Tác nhân: có thể là VR, VK, dị nguyên nhưng chưa chắc chắn2. Cơ địa: liên quan giới tính (70-80% nữ) và tuổi (60-70% trên 30 tuổi).3. YTDT: tính gia đình, lq với KN hóa hợp tổ chức HLA DR4 (60-70% bn).4. YTTLợi: ẩm thấp, cơ thể suy yếu mệt mỏi, nhiễm lạnh, phẫu thuậtCƠ CHẾ BỆNH SINH Bổ th ể Trong dịch khớp + h thíc Kích Hủy hoại Kéo dài Cuối cùng LÂM SÀNG TẠI KHỚPVỊ TRÍ TÍNH CHẤT • Sưng, đau,nóng và hạn chế vận động (ít khi đỏ ). • Đối xứng 95%. • Đau tăng nhiều về đêm (gần sáng). • Có dấu hiệu cứng khớp buổi sáng 90%. • Sưng phần mu tay ≥ phần lòng bàn tay. • Các ngón tay có hình thoi nhất là các ngón 2, 3 ,4.LÂM SÀNG TẠI KHỚP BIẾN DẠNG KHỚP LÂM SÀNG TẠI KHỚPBIẾN DẠNG KHỚP LS TOÀN THÂN VÀ NGOÀI KHỚP• Hạt dưới da ( chắc, không di động, không đau, không bao giờ vỡ ): • Có thể có một hoặc nhiều hạt. • Thường ở trên xương trụ gần khớp khuỷu, trên xương chày gần khớp gối hoặc quanh các khớp nhỏ ở bàn tay. LS TOÀN THÂN VÀ NGOÀI KHỚP Viêm mao mạch:  Biểu hiện dưới dạng hồng ban ở gan chân tay hoặc hoạt tử vô khuẩn hoặc tắc mạch lớn thực sự gây hoạt thư.  Triệu chứng này thường báo hiệu tiên lượng nặng. Gân, cơ, dây chằng và bao khớp:  Các cơ cạnh khớp teo do giảm vận động.  Có thể gặp viêm gân (thường gặp gân Achille)  Đôi khi có đứt gân (thường gặp ngón tay gần của ngón tay thứ 4,5).  Các dây chằng co kéo hoặc lỏng lẻo (kén khoeo chân - kén Baker), kén này có thể thoát xuống các cơ cẳng chân. HỘI CHỨNG VIÊM X-Quang• Tốc độ máu lắng: tăng trong đợt • Giai đoạn sớm: tiến triển, mức độ phụ thuộc tình • Mất chất khoáng đầu xương. trạng viêm khớp. • Hình hốc trong xương.• Tăng các protein viêm: CRP tăng; • Hình bào mòn xương (hình khuyết nhỏ). gama-globuline tăng. • Khe khớp hẹp.• Thiếu máu do viêm: thiếu máu • Giai đoạn muộn: nhược sắc hồng cầu nhỏ. • Huỷ đầu xương dưới sụn. • Dính khớp. • Bán trật khớp. • Lệch trục khớp. ĐIỀU TRỊ• Mục đích điều trị: • Kiểm soát quá trình miễn dịch và quá trình viêm khớp. • Phòng ngừa huỷ khớp, bảo vệ chức năng khớp. • Tránh các biến chứng của bệnh và của các thuốc điều trị. ĐIỀU TRỊ• Nguyên tắc chung: • Điều trị phải kiên trì liên tục, có khi cả cuộc đời người bệnh. • Kết hợp nhiều loại thuốc: • Thuốc điều trị triệu chứng (thuốc chống viêm, thuốc giảm đau). • Thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm -DMARDs. • Sử dụng nhiều biện pháp: nội khoa, ngoại khoa, vật lý trị liệu, chỉnh hình, lao động liệu pháp, đông y châm cứu. • Theo từng giai đoạn bệnh mà điều trị: nội trú, ngoại trú, điều dưỡng, đông-tây y kết hợp. • Phải có thầy thuốc theo dõi, phải được gia đình và xã hội quan tâm.CHĂM SÓC NHẬN ĐỊNH- Bệnh nhân nữ, 70 tuổi Nghề nghiệp: Nông dân- Lý do vào viện: Đau khớp/Sốt- Chẩn đoán: Viêm khớp dạng thấp*Quá trình bệnh lý- Cách ngày vào viện một tuần, bệnh nhân thấy xuất hiện đau các khớp bàn ngónchân hai bên, sau đó lan lên các khớp cổ chân, đầu gối hai bên, Kèm theo thấyngười gai sốt. Ở nhà dùng thuốc nam không đỡ,- Sáng ngày trước khi vào viện, người bệnh thấy người mệt mỏi, các khớp hai bênđau tăng và đau lan lên các khớp khuỷu, khớp vai hai bên, bệnh nhân vào việnkhám và điều trị.- Lúc vào khoa Khám bệnh: Bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, sốt 39º5, HA 120/70mmHg, mạch 100l/p. Đau nhiều các khớp bàn chân, ngón chân, khớp khuỷu, biếndạng khớp gối hai bên. Sau đó chuyển bệnh nhân vào khoa Nội Cơ xương khớpđiều trị.*Tiền sửBệnh nhân bị Viêm khớp dạng thấp 20 năm nay, đang điều trị thuốc nam NHẬN ĐỊNHCâu hỏi:Vận dụng các kỹ năng giao tiếp, kỹ năng hỏi bệnhcác em đưa ra các câu hỏi làm rõ các triệu chứng cơnăng ...