Bài giảng Đại cương về phân loại thực vật

Bài giảng "Đại cương về phân loại thực vật" giới thiệu tới người đọc một số kỹ thuật thường dùng trong phân loại, phân loại học, hệ thống học, Taxon và bậc phân loại, các quan niệm về loài, đặc trung của loài, các hệ thống phân chia sinh giới, hệ thống 2 liên giới,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Đại cương về phân loại thực vật Đại cương vềPhân loại thực vật Mở đầu• Con người luôn tự đặt câu hỏi: – Sự sống bắt nguồn từ đâu?: • Do thượng đế sinh ra, • Do từ hành tinh khác tới, • Do quá trình hình thành từ môi trường cổ xưa và phát triển dần cho đến ngày nay? – Loài sinh vật hoặc nhóm sinh vật (taxon) nào đã sinh ra nó và con cháu của nó là gì? • Các hệ thống phân loại sinh vật nói chung và thực vật nói riêng đã lần lượt ra đời Đại cương• Các thuật ngữ thường dùng trong phân loại: – Phép phân loại (Classificatio) – Phân loại học (Taxonomia) – Hệ thống học (Systematica) Phép phân loại• Dựa vào những đặc điểm giống nhau để phân chia một nhóm thành một số nhóm nhỏ hơn – Kết quả là lập ra một khoá định loại giúp cho việc định loại Phân loại học• Là lý thuyết về sự phân loại, là một phần của hệ thống học• Bao gồm: – Các nguyên tắc, các phương pháp, qui tắc của phép phân loại• Nhiệm vụ: Tạo ra một hệ thống thang chia bậc Hệ thống học• Là khoa học về sự đa dạng sinh vật• Nhiệm vụ: – Mô tả, lập danh lục các sinh vật – Phân loại xác dịnh mối quan hệ tiến hoá tương hỗ giữa các taxon.• Liên quan với những khoa học sinh vật khác: – Hình thái học, Tiến hoá, Tế bào học (kể cả cấu trúc siêu hiển vi), Di truyền học, Sinh hoá học, Sinh thái học và Sinh địa học Taxon và bậc phân loại• Taxon (taxa): Là một nhóm sinh vật có thật, được chấp nhận làm đ ơn vị hình thức ở bất kỳ mức độ nào của thang chia bậc – Ví dụ taxon Dioscorea L.• Bậc phân loại (thứ hạng, phạm trù phân loại): Là một tập hợp mà các thành viên của nó là các taxon trong thang chia bậc đó – Ví dụ: loài, chi, họ.• Taxon là cụ thể còn bậc phân loại là trừu tượng Các bậc phân loại• Giới thực vật (regnum vegetabile) – Ngành (divisio) • Lớp (classis) – Bộ (ordo) Hiện trạng nganh Dược » Họ (familia) » Giữa họ và chi còn có bậc tông (tribus) » Chi (genus) » Giữa chi và loài có nhánh (sectio), loạt (series) » Loài (species). Loài là đơn vị cơ sở » Dưới loài có thứ (varietas), dạng (forma). » Ngoài các bậc chính, còn có các bậc phụ bằng cách thêm các ếp ti đầu ngữ super - (liên-) hoặc sub - (phân-) trước tên các bậc chính. Các quan niệm về loài• Loài duy danh: – Chỉ có những cá thể là hiện thực, còn loài là trừu tượng, là khái niệm tinh thần do con người tạo ra• Loài hình thái: – Là một nhóm cá thể có nguồn gốc chung và có đặc điểm hình thái giống nhau• Loài sinh học: – Là tập hợp những quần thể cách li về mặt sinh học, giao phối tự do với nhau để lại thế hệ con cái hữu thụ • Cách li với các loài khác bởi sự khó kết hợp với nhau về mặt sinh sản hữu tính. Đặc trưng của loài• Tính toàn vẹn: – Các quần thể trong các thành phần của nó, có liên hệ với nhau bởi dạng chuyển tiếp.• Tính cách li về mặt sinh học với các loài khác: – Các nhóm loài dù gần nhau vẫn là một hệ thống đứt quãng và theo nguyên tắc giữa chúng không có dạng chuyển tiếp. 2. Phân chia sinh giới• Thế giới: – 1-2 triệu loài động vật, – 350-500,000 loài thực vật.• Việt Nam: có tổng số 20.000 loài Thực vật, trong đó có: – 368 loài Vi khuẩn lam (tiền nhân - Procaryota) – 2200 loài Nấm (Fungi) – 2176 loài Tảo (Algae) – 481 loài Rêu (Bryophyta) – 1 loài Quyết lá thông (Psilotophyta) – 53 loài Thông đất (Lycopodiophyta) – 2 loài cỏ Tháp bút (Equisetophyta) – 691 loài dương xỉ (Polypodiophyta) – 69 loài ngành Thông (Pinophyta) – 13.000 loài thuộc ngành Ngọc lan (Magnoliophyta). – 3.800 loài được dùng làm thuốc Các hệ thống phân chia sinh giới• Hệ thống 2 giới: Từ thời Aristot (thế kỷ thứ 14 trước công nguyên): Động vật,Thực vật.• Hệ thống 4 giới: Gordon R. Leedale (1974), Copeland, Takhtajan (1974) : Monera, Thực vật, Nấm, Động vật.• Hệ thống 5 giới: Magulis, Whittaker đưa ra năm 1969: Monera, Protista, Thực vật, Nấm, Động vật• Hệ thống 6 giới: Eubacteria, Archebacteria, Protista, Thực vật, Nấm, Động vật.• Hệ thống 3 liên giới (superkingdom): Bacteria, Archaea, Eykarya.• Hệ thống 8 giới: Eubacteria, Archebacteria, Archezoa, Chromista, Protista, Thực vật, Nấm, Động vật.Nhân thựcNhân sơ Hệ thống 2 liên giới – 4 giới• Liên giới Sinh vật tiền nhân - Procaryota – Giới Mychota • Phân giới Vi khuẩn – bacteriobionta – Ngành vi khuẩn – Bacteriomychota • Phân giới khuẩn lam – Cyanobionta – Ngành Khuẩn lam – Cyanomychota Hệ thống 2 liên giới – 4 giới• Liên giới Sinh vật nhân thực – Eucaryota – Giới Động vật – Animalia – Giới nấm – Mycetalia • Phân giới nấm bậc thấp – Mycho ...